آینده 10 بازار پس از توافق 3 آذر
تحلیگران و کارشناسان 10 بازار مختلف در مورد اثرگذاری توافق سوم آذر بر این بازارها نظرات متفاوتی دارند.
بازار خودرو چگونه خواهد شد؟
محمدرضا نجفی منش، عضو هیات مدیره انجمن قطعه سازان خودرو در مورد اثرگذاری مذاکرات سوم آذر ماه بر بازار خودرو می‌گوید: با توجه به عادتی که جامعه صنعتی به تحریم داشته است، این موضوع مساله‌ای نیست که بخواهد یا بتواند در سیر تحول صنعتی صنعتگران و خودروسازان خللی وارد کند، در عوض تجربه‌ای به‌دست آورده‌اند که چگونه از این تحریم‌ها عبور کنند. بازار خودرو از جمله کالاهای تحریمی نیست، بنابراین استنباط من این است که در توافق اخیر اتفاق خاصی برای صنعت خودرو نیافتاده است، تنها چند مشکل این صنعت ادامه خواهد یافت، مگر اینکه توافق در جهت رفع مشکلات نقل و انتقال پول با کشورهای مختلف اروپایی انجام شود و برای اقلامی که تاکنون از جهت تحریم، مشکل به‌وجود آمده، این مشکلات مرتفع شود.
وی ادامه می‌دهد: باید پس از این توافق میزان مشارکت شرکت‌های بین‌المللی در صنعت خورو ایران بیشتر شود و با اصلاح فضای حاکم بر این صنعت، به حالت نرمال پیش از تحریم‌ها بازگردیم.
نجفی‌منش اضافه می‌کند: حضور بیش از 500 نماینده از کشورهای مختلف در همایش خودرو نشان می‌دهد که تا چه اندازه ادامه این توافق و توافق نهایی می‌تواند نقش به سزایی در ایجاد رونق به‌وجود آورد.
بازار مسکن همچنان در انتظار
بیت الله ستاریان، کارشناس حوزه مسکن هم در مورد اثرگذاری توافق سیاسی اخیر بر بازار مسکن اظهار می‌کند: بازار مسکن مثل تمامی بازارها در حال انتظار باقی خواهد ماند. بازار مسکن به شدت وابسته به آینده اقتصاد ایران است. وضعیت بازار مسکن البته به رفتار دولت در مواجهه با این توافق و رویکرد دولت در مدیریت نقدینگی و ماموریت بانک مسکن در خروج از رکود نیز بستگی دارد.
وی ادامه می‌دهد: بازار مسکن به دلیل ارتباطی که با بحث جذب سرمایه از بخش‌های دیگر دارد، همچنان بلاتکلیف است، به همین دلیل بازار مترصد این خواهد بود که چه زمان تعیین تکلیف می‌شود. حوزه مسکن به دلیل گستردگی زیاد و تاثیر پذیری و تاثیر گذاری می‌تواند، موتور محرک بسیار مناسبی در ایجاد تحول و بازگرداندن رونق به عرصه اقتصادی تلقی شود.
وی اضافه می‌کند: در مجموع با وجود اینکه توافق اخیر هسته‌ای میان ایران و کشورهای ۵+۱ چشم انداز اقتصاد ایران را مثبت نشان می‌دهد اما، به نظر نمی‌رسد تا آخر سال تحرک خاصی در حوزه مسکن اتفاق یافتد. تولید مسکن در حال حاضر کاهش یافته است و انتظار افزایش قیمت مسکن تا بهار سال آینده به تعویق خواهد افتاد.
قیمت ارز، کم نوسان
کمال سید علی، معاون اسبق ارزی بانک مرکزی هم در مورد تاثیر مذاکرات اخیر بر بازار ارز به «اقتصادنیوز» می گوید: بازار ارز به دلیل داشتن حساسیت به اتفاقات بین‌المللی، با تغییر نه چندان زیادی در تعادل است. این فرضیه را می‌توان با تزریق ۷۰۰ میلیون دلاری که از همین توافق برآمده، اثبات کرد. پس از توافق هسته‌ای در سوم آذر، امکان یکسان‌سازی در نرخ ارز بعید به نظر می‌رسد. این البته سیاستی است که دولت درپی سامان دهی به آن بود، اما بعید است تا آخر سال به چنین موفقیتی در صحنه اقتصاد دست یابیم.
وی ادامه می‌دهد: به هر دلیل به نظر نمی‌رسد، نوسان آن‌چنانی در قیمت ارز را در فاصله‌ای محدود شاهد باشیم. قیمت ارز با توجه به کاهش شاخص تورم، در همین رنج قیمت در نوسان است. پیش‌بینی می‌شود برای بودجه سال ۹۴، قیمت کمتر از ۳۰۰۰ تومان نباشد.
جو روانی در بورس حاکم است
محمدرضا رهبر، تحلیلگر بازار سرمایه در مورد تاثیر توافق اخیر بر این بازار می‌گوید: علی رغم اینکه مذاکرات شکست نخورده و توافق نهایی هم حاصل نشده، قرار شده ماهانه ۷۰۰ میلیون دلار به ایران داده شود و بخش‌هایی از سپرده‌های مسدود شده آزاد شود، اما متاسفانه تحت تاثیر جو روانی، شاخص بورس منفی شده است.
وی ادامه می‌دهد: وزرا خارجه شش کشور بزرگ یک‌جا جمع شده‌اند و همگی در پی بحثی بوده‌اند که به نظرم برای منافع ملی ما مفید بوده است. از این جهت در آینده بازار تحت اثر مثبت قرار خواهد گرفت. من تصورم این است که به زودی و با توجه به تحلیل و تفسیر که از مسائل توافق نامه وجود دارد، بازار سرمایه و شاخص مربوط به آن مثبت شود.
وی اضافه می‌کند: در هر صورت نگرانی از این جهت بازار را تهدید نمی‌کند و به نظر نمی‌رسد تا تیرماه که مجامع برگزار خواهد شد و توافق نهایی هم تا آن زمان حاصل خواهد شد، اتفاقی خاصی در حوزه بازار سرمایه رخ دهد. مجموعا خوش بین هستم و بازار تغییر چندانی نخواهد کرد.
نفع ملی و رونق حمل و نقل دستاورد توافق
سیده فاطمه مقیمی، عضو اتاق بازرگانی ایران در مورد تاثیر توافق اخیر بر بازار حمل و نقل می گوید: بازار حمل و نقل قطعا شرایط بد‌تر از آن چیزی که در این چند سال تجربه کرده است را تجربه نخواهد کرد. وضعیت حاکم بر صنعت حمل و نقل بعد از توافق سوم آذر، بهتر خواهد شد. زیر ساخت‌های توافق انجام شده و جزییات به ماه‌های آینده موکول شده است. در این ۷ ماهه مانده تا توافق نهایی و اینکه این موضوع به میز مذاکره کشیده شده است، حتما دغدغه‌های فعالان اقتصادی کم خواهد شد و زمینه‌های مرتبط با حمل ونقل به رونق نزدیک شده و راه‌کار‌ها سریع‌تر اجرایی خواهد شد.
وی ادامه می‌دهد: حرکت کشتی‌ها به سمت بنادر ما به خصوص بندر عباس و همچنین حرکت ترانزیتی موجود در صنایع ما مثبت ارزیابی می‌شود. در این توافق نه تنها صنعت حمل و نقل ما چیزی را از دست نداد بلکه بسیاری از نقاط مرتبط با این صنعت و در مجموع منافع ملی ما احیا شد.
صادرات ایران چه خواهد شد؟
اسدلله عسگراولادی، رئیس کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی ایران در مورد تاثیر توافق اخیر بر بازار صادرات ایران به «اقتصادنیوز» می‌گوید: در حقیقت در این توافق اخیر و از باب صادرات، نصیبی به ایران هنوز نرسیده است. اساسا توافقی به نظرم شکل نگرفته است که بتوان تبعات آن را بررسی کرد. اگر این مذاکرات به موضوع آزاد کردن حساب‌های بانکی برسد، اثر گذار است و در غیر این صورت هیچ فایده‌ای پس از این توافق نصیب ایران نشده است.
وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر برابر یک تحریم جدید حساب‌های ایرانی‌ها بسته می‌شود و امکان تبادل وجود ندارد. از روز پس از توافق این ماجرا شروع شده حالا باید دید تا ۱۰ روز آینده این توافق هسته‌ای گشایشی در بازار صادرات به‌وجود می‌آورد. در صورت توقف در چنین رویکردهایی، حاصل این توافق مثبت است و در غیر این صورت، حاصلی برای صادر کنندگان ایرانی نخواه داشت.
عسگراولادی تصریح می‌کند: البته پس از اتفاقی که در سوم آذر ماه رخ داد، دو درصد نرخ ارز بالا رفته و بهای ریالی آن افت کرده است که این خود برای صادر کنندگان ایرانی می‌تواند مثبت باشد. در مجموع چشم انداز را برای صادرات مثبت پیش‌بینی می‌کنم و کاملا به ادامه ترمیم روابط میان ایران و کشورهای بزرگ امیدوارم.
جو تکان نخورده
محمد حسین برخوردار، رئیس مجمع واردکنندگان هم در مورد تاثیر توافق اخیر بر واردات به ایران اظهار می کند: فضای حاکم بر واردات امروز ایران چندان تغییری نکرده است. شاید تا موثر واقع شدت توافق، زمان طولانی در انتظار واردکنندگان باشد. تا آن زمان جو همان جو خواهد بود. متاسفانه تا امروز ۱+۵ علاوه بر سویفت، کشتیرانی و بیمه نفتکش‌های ایران را آزاد نکرده و همچنان فضایی حاکم شده تا واردکنندگان کالا و خدمات منتظر بمانند.
وی خاطرنشان می کند: فضای حاکم بر تجارت خارجی آرام شده است و البته مثل سابق نیست هرچند امیدواری حاکم شده اما تا زمان برگشت به حالت نرمال فاصله‌ای طولانی داریم.
طلا آرام و پیرو قیمت‌های جهانی
محمد کشتی‌آرای، رئیس اتحادیه طلا و جواهر نیز درباره تاثیر توافق اخیر بر بازار طلا عنوان می کند: فضای حاکم بر بازار طلا، سکه پس از مذاکرات سوم آذر ماه تغییر چندانی نکرده است. این فضای بازار طلا و سکه آرام است و مذاکرات سوم آذر‌ماه باعث ایجاد هیجان در این بازار نشده است.
وی ادامه می دهد: علت این ثبات نیز این است که نوسانات قیمت طلا در بازار داخلی کاملاً تابع نوسانات قیمت جهانی است و طلا در بازارهای جهانی در حال ثبات است.
وی اضافه می کند: تاثیر مذاکرات بر روی طلا ارزیابی نمی‌شود، بلکه بر روی بازار ارز کاملا موثر است و اولین نتیجه مذاکرات بر روی قیمت ارز است و اگر قیمت ارز تغییر کند قیمت طلا نیز تغییر می‌کند. در هر صورت چشم انداز بازار طلا و سکه مثبت ارزیابی می‌شود و نوسان خاصی در این بازار پیش‌بینی نمی‌شود.
فولاد سخت، با توافق رونق نمی‌گیرد
سید رضا شهرستانی، فعال حوزه فولاد در مورد تاثیرپذیری این بازار از توافق اخیر می گوید: در حقیقت این توافق برای بازار فولاد ایران مساله خاصی را به دنبال نداشت و شاید این به دلیل شفاف نبودن این توافق باشد. به نظر هنوز توافقی شکل نگرفته و ۶ ماه فرصت تمدید شده است. ۷۰۰ میلیون دلاری که در ماه آزاد می‌شود، به ازای هر نفر ۱۰ دلار می‌شود و این رقم در اقتصاد فعلی هیچ تاثیری ندارد. در حقیقت این بازار به صورت گذشته معلق خواهد ماند. قیمت دلار هم در نوسان است. معضلی که قیمت فولاد را حداقل نگه داشته است و تولید فولاد را توجیه پذیر جلوه نمی‌دهد و انبار‌ها را به صورت تصاعدی پر می‌کند، رکودی است که در بازارهای جهانی بر فولاد حاکم شده است. فصل زمستان و افت تولید به دلیل محدودیت مصرف گاز، کاهش سرمایه‌گذاری به دلیل ابهام در همین وضعیت ارتباط با غرب و وام‌های بانکی با بهره بانکی بالا از مواردی است که به شدت بازار فولاد را تحت تاثیر قرار داده است و توافق ایران با کشورهای بزرگ می‌تواند بازار فولاد را قدری از این وضعیت رکودی خارج سازد.
وی ادامه می دهد: به نظر تا اردیبهشت این وضعیت ادامه خواهد داشت در پایان سال حرکت‌های کوچکی سرانجام خواهد یافت.
شهرستانی اضافه می کند: تا زمانیکه به توافق نهایی نرسیم، دچار سردرگمی هستیم و هنوز هیچ نوع امید و چشم اندازی مثبتی در بازار فولاد مشاهده نمی‌شود.
خوش‌بین هستم
فرهاد رهنما، رئیس اتحادیه لوازم خانگی هم در مورد تاثیرپذیری این بازار از توافق اخیر به «اقتصادنیوز» می گوید: در حال حاضر و پس از توافق سوم آذر بازار لوازم خانگی در حال خروج از رکودی است که مدت‌هاست، در آن گرفتار شده است. البته قدری از این رونق به دلیل فصل زمستان است که تحرکی در بازار شکل گرفته است. لوازم خانگی گران قیمت نیز پر طرفدار است و این نشان می‌دهد، پول‌هایی وجود دارد که نه به سمت مسکن رفته و نه به سمت ارز رفته و نه به سمت بازار دیگری رفته است. هنوز هم ایران بزرگترین مصرف کننده LCD در خاور میانه است و از قضا بزرگترین تلویزیون‌ها را خریداری می‌کنند. این‌ها نشان دهنده وضعین مثبتی است که در این بازار به چشم می‌خورد.
وی ادامه می دهد: بد نیست تجربه اخیرم را بگویم، در بانک بودم، مدیر بانک گفت که پولت را یک ساله سپرده‌گذاری کن و ۲۲ درصد هم سود بگیر، این میزان بهره را جلو جلو برای تو سپرده گذاری می‌کنم و ماه به ماه، بهره مربوط به آن را به تو پرداخت می‌کنم، که در حدود ۲۵ درصد می‌شود. کجا سراغ دارید که این میزان سود را بدهند؟ یک رکود عمیقی در بازار ایران به دلیل این نوع رفتار بانک‌ها حاکم شده است. این ضعف بزرگی است که به توافق هم ارتباطی ندارد. چطور در تورم ۴۰ درصدی بهره بانکی همین میزان است که در تورم ۲۰ درصدی است. دولت باید با استفاده از کاهش نرخ بهره بانکی، تحرکی به بازار بدهد و در مجموع به رونق در اقتصاد ایران و مخصوصا بازار لوازم خانگی در پی توافق هسته‌ای خوش‌بین هستم.
