نقش فن‌آوری اطلاعات در بازار سرمایه ایران

از سال 1409 ميلادي ميدان‌هاي مبادله کالا، پول و ساير وسايل پرداخت در «بورژ»مرکز فنلاند به‌وجود آمد. صرافان همه روزه در ميدان « توبوئرس» در مقابل خانه  بازرگان معروف «واندر بورس» براي دادوستد پول و جمع مي شدند، به همين مناسبت اين گروه‌ها اختصارا نام بورس را گرفتند. اولين بورس واقعي در سال 1460 در بلژيک راه اندازي شد و پس از آن در ساير کشورها نيز راه اندازي شد.

بررسي وضعيت به كار گيري فن‌آوري اطلاعات در برخي از بورس هاي جهان
الف- بورس توكيو

معاملات سهام در بورس توكيو به دو روش 1- معامله سهام در تالار بورس 2- از طريق سيستم معاملات كامپيوتري ( cores) انجام مي‌شود.

روش اول دقيقاً همانند روش سنتي دادو ستد سهام در بورس تهران است.در روش دوم كه از طريق سيستم معاملات كامپيوتریست شركتهاي كارگزاري عضو در دفتر مركزي خود يك ايستگاه مرتبط در اختيار دارند.اين ايستگاهها براي فرستادن دستورات فروش و خريد و دريافت نتيجه معاملات و اخذ پاسخ در خصوص موقعيت دستورات و معاملات به كار برده مي شوند.

ب- بورس كره

در بورس كره دو نوع روش براي معاملات اوراق بهادار وجود دارد كه 95% معاملات به روش كامپيوتري و 5% به روش سنتي انجام مي گيرد.

1- در روش كامپيوتري وقتي مشتري دستور خود را صادر مي كند كارگزار اطلاعات را به كامپيوتري كه به بورس و همچنين به كامپيوتر مركزي موسسه كارگزاري متصل است مي دهدو دقايق بعد دستورات انجام شده و معامله ثبت مي شود و كارگزار نيز اين امر را به اطلاع مشتري مي رساند.

2- در روش سنتي كه براي معاملات كوچك هنوز از اين روش استفاده مي شود وقتي دستور مشتري به كارگزار مي رسد موسسه كارگزاري اين دستور را به نماينده خود در سالن معاملات توسط كامپيوتر اطلاع مي دهد به محض وصول دستور نماينده در سالن اين دستور را به كارمند بورس مي برد و او پس از ممهور نمودن ساعت رسيد آنرا روي برگ سفارش ثبت مي نمايد بعد از اين كارمند بورس تمام سفارشات رسيده را دستي بر مبناي اصول حراج تطبيق مي‌نمايد.

ج- بورس سنگاپور

در سيستم معاملات بورس سنگاپور(Clob )كه در سال 1989 بكار گرفته شد سفارشات سرمايه گذاران توسط كارگزاران آنها به ترمينالهاي تحت سيستم كامپيوتري مايكروكامپيوتر كه به سيستم كامپيوتر مركزي بورس وصل مي باشد منتقل مي شود سفارشات دراين سيستم تطبيق داده شده و تاييد به صورت اتوماتيك به كارگزاران ارسال مي‌شودد.

بهره‌گيري از فناوري اطلاعات در بازار بورس ايران

بورس اوراق بهادار تهران در سال 1346 تاسيس شد، اين سازمان از پانزدهم بهمن ماه آن سال فعاليت خود را با انجام چند معامله بر روي سهام بانك توسعه صنعتي و معدني آغاز كرد. و در نهايت داد و ستد الكترونيك سهام در ايران در تاريخ 24/9/82 توسط بانك توسعه صادرات به اجرا درآمد تا فاصله بين ما و تكنولوژي روز را كمتر کند.

داد و ستد الكترونيكي سهام در ايران در تاريخ 24/9/82توسط بانك توسعه صادرات به اجرا در آمد.

يكي از كاربردهاي فناوري اطلاعات داد و ستد الكترونيك سهام مي باشدكه با توجه به فعاليت رو به گسترش بورس در كشورمان بسيار حائز اهميت است.

راهكارهاي توسعه فناوري اطلاعات در بازار بورس ايران
گسترش و بكارگيري اين فناوري نيازمند رويكردي راهبردي و مديريتي در عرصه سازمانهاي عمومي و خصوصي كشور مي باشد. تربيت نيروهاي متخصص كه ضمن آشنايي با اصول و كاربردهاي فناوري نگرشي راهبردي و سيستمي به مقوله فناوري اطلاعات داشته باشند لازمه گسترش به كارگيري فناوري اطلاعات در عرصه اجتماع است.فناوری اطلاعات به عنوان دانش و به عنوان صنعت از درجه کار آفرینی بالایی برخوردار است و در نتیجه بهره گیری مناسب و توسعه مدیریت شده آن در ایران می تواند اثرات سودمندی در پیکره اقتصادی کشور ما داشته باشد.

با توجه به مشاهدات و مقايسه اجمالي بين روشهاي داد و ستد سهام در بورس تهران و سه بورس توكيو ،كره و سنگاپور، پيشروي كند روند داد و ستد الكترونيك سهام در ايران را شاهد هستيم كه مي تواند به دلايل عدم فرهنگ مناسب براي اين شيوه دادو ستد، عدم اطمينان و اعتماد سرمايه گذاران به اين شيوه داد و ستد و نهايتا ضعف مديريت باشد كه به ترتيب پيشنهادات زير ارائه مي‌شود.

1- فرهنگ سازي در زمينه خريد و فروش الكترونيكي سهام با ايجاد واحدي تحت عنوان اطلاع رساني در رابطه با خريد و فروش الكترونيك سهام براي ارائه اطلاعات صحيح، دقيق و به روز به سرمايه گذاران در سازمان بورس و همچنين برگزاري كلاسهاي آموزشي، انتشار بروشور، جزوه و سي دي هاي آموزشي در اين زمينه.

2- اطمينان بخشيدن به سهامداران در زمينه تبعيت از استانداردهاي روز، امنيت اطلاعات، حفظ هويت و مشخصات خريداران و تشريح سيستم‌هاي امنيتي به كار رفته در سيستم معاملات.

3- فعاليت مديران فن آوري اطلاعات به موازات ديگر مديران ارشد سازمان و اجازه انجام اقدامات نو آورانه در اين زمينه به آنها.

در آخر اين نكته قابل ذكر است كه اين سازمان بايد گروهي آماده و مستعد براي بررسي شيوه‌هاي نوين و استفاده از فناوري روز در داد و ستد را به صورت متناوب به بورس‌هاي مطرح جهان اعزام دارد، چرا كه گزارشات دقيق و كارشناسانه اين افراد بي‌شك ما را در اين مهم ياري خواهد داد.

*تحلیل‌گر اقتصادی