هنگ‌کنگ آزادترین اقتصاد دنیا/ وضعیت ایران بدتر از گذشته

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از موسسه فریزر، اندیشکده بازار آزاد (EFW) در گزارشی در این هفته به رتبه‌بندی آزادترین اقتصادهای دنیا در سال 2014 پرداخته است که بر اساس آن در میان 159 کشور، هنگ‌کنگ در صدر لیست اقتصادهای آزاد دنیا قرار دارد. بعد از هنگ‌کنگ، سنگاپور، زلاندنو، سوییس و کانادا در رتبه‌های دوم تا پنجم این فهرست قرار دارند. بر اساس این گزارش ایران با افتی 6 پله‌ای نسبت به سال 2013 رتبه 150 دنیا را در اختیار گرفته است. این در حالی است که آمریکا برای دومین سال متوالی در ردیف شانزدهم قرارگرفته است.

هنگ‌کنگ، باگذشت بیش از 20 سال از جدا شدن اقتصادش از انگلستان، نشاط اقتصادی خود را همچنان حفظ کرده است. فرد مک ماهون و مایکل واکر نویسندگان این گزارش تأکید کرده‌اند: «آزادی اقتصادی منجر به رفاه و کیفیت بالاتر زندگی می‌شود درحالی‌که کشورهایی که در این میان در رتبه‌های پایین قرار می‌گیرند، معمولاً آزادی شهروندان و فرصت‌های موجود در کشور را از بین می‌برند.»

با خطرات متعددی که اقتصاد جهانی را تهدید می‌کند، تعداد کمی از اقتصادهایی که توسط موسسه فریزر معرفی شده‌اند، در واقع عملکرد خوبی دارند. در سه‌ماهه دوم سال جاری اقتصاد هنگ‌کنگ رشدی حدوداً 1.7 درصدی داشت که با فاصله کمی اقتصاد ایالات‌متحده را با 1.2 درصد رشد اقتصادی پشت سر گذاشته است. بااین‌حال گمان نمی‌رود که سنگاپور در همین مدت رشدی بیشتر از 2 درصد داشته باشد.

سنگ‌بنای آزادی اقتصادی، انتخاب شخصی، مبادله داوطلبانه، آزادی برای ورود به بازارها و رقابت، امنیت شخص و اموال خصوصی بوده است. بر این اساس 42 نقطه آماری برای ایجاد یک شاخص کلی و اندازه‌گیری درجه آزادی اقتصادی در پنج حوزه گسترده اندازه دولت (هزینه‌ها، مالیات و شرکت‌ها)، ساختار قانونی و امنیت حقوق مالکیت، دسترسی به پول پایدار، آزادی برای مبادلات تجاری بین‌المللی و مقررات اعتباری، کسب‌وکار و نیروی کار استفاده می‌شود.

نمره و رتبه ایران همچنان رو به افول
بر اساس گزارش سال 2016 موسسه فریزر، ایران در سال 2014 میلادی نمره 5.27 را از منظر آزادی اقتصادی کسب کرده که نسبت به سال قبل از آن کمتر بوده و افتی 6 درصدی را نشان می‌دهد. بهترین رتبه ایران در گزارش‌های این موسسه سال 2000 بوده که در رتبه 91 دنیا قرار داشته است.

در میان 5 حوزه ذکر شده، ایران بهترین رتبه را در بخش سیستم قانونی و حقوق املاک داشته که با نمره 5.6 رتبه 73 را در جهان اختیار دارد. این در حالی است که از لحاظ آزادی برای مبادلات تجاری جهانی ایران بدترین رتبه را در میان کشورهای مورد بررسی موسسه فریزر در اختیار دارد. 

بر اساس گزارش موسسه فریزر، سه کشوری که در میان اقتصادهای آزاد دنیا در پایین‌ترین سطوح قرار دارند عبارتند از ونزوئلا، لیبی و زیمبابوه که پایین‌ترین میزان رشد اقتصادی سالانه را نیز دارند. این آمار همچنین مشخص کرده است که هرقدر که اقتصاد در کشوری آزاد باشد، سطح رفاه مردم نیز بالاتر بوده است. برای مثال در کشورهای سنگاپور، کانادا و شیلی تولید ناخالص داخلی سرانه آن‌ها معادل 41 هزار و 228 دلار برای هر نفر در سال 2014 بوده است که در مقایسه با 5 هزار و 471 دلار برای کشورهای رتبه‌بندی شده در سطح پایین این فهرست مانند لیبی، ونزوئلا، ایران و زیمبابوه رقم قابل‌تأملی است.