7 نکته درباره پیشنهاد نفتی عربستان به ایران
به گزارش اقتصادنیوز، محمدصادق جوكار،
پژوهشگر ارشد مؤسسه مطالعات بينالمللی انرژی در پاسخ به این سوال شش نکته را در نشریه تحلیل رخدادها و روندهای نفت و گاز طبیعی جهان از نگاه موسسه مطالعات بينالمللی انرژی این طور مطرح کرده است.
1. پيشنهاد كاهش توليد عربستان به سطح اول ژانويه يعنی 10.2 میلیون بشکه به شرط عدم افزايش توليد ايران بيش از 3.6 ميليون بشكه در روز تغييری در سطح صادرات نفت عربستان به بازارهاي جهانی به رغم كاهش توليد اين كشور نخواهد داشت. زيرا افزايش 400 هزار بشكهای توليد اين كشور از ژانويه تاكنون به دلیل فصل گرما و
افزايش تقاضای داخلی بوده و با سپری شدن اين دوران در عربستان، اين كشور میتواند با سطح توليد ژانويه به دليل كاهش تقاضای داخلی، بازارهای صادراتی خود را
حفظ کند. در نتيجه عربستان با اين پيشنهاد، تلاش ميكند الف) بازارهای صادراتی خود را حفظ كرده ب)از افزايش توليد ايران جلوگيری کند و پ)با افزايش
احتمالی قيمتها در صورت پذيرفته شدن اين پيشنهاد از سوی ايران به هر دو بعد سياست انرژی خود يعنی «حفظ سهم از بازار عرضه» و «بيشينه كردن درآمدهای
صادرات نفت خود» تحقق بخشد.
2. پيشنهاد نفتی عربستان، صحت تحليل گذشته موسسه مطالعات بينالمللی انرژی را نشان ميدهد كه «ترس اصلی عربستان از ايران برای بازگشت توليد اين كشور
به سطح پيشاتحريم نيست، بلكه به دنبال كنترل برنامههای توسعهای ايران در پساتحريم است. ترسی كه به دليل برنامهريزی كشور برای استفاده از فضای تنشزدايی پسابرجام، اصلاح قراردادهای نفتی و هزينه توليد نفت مشابه با عربستان چندان غيرمنطقی نيز به نظر نمیرسد. ايران در كنار عراق برای عربستان تهديد روزافزونی خواهند بود.
3. پيشنهاد نفتی عربستان به ايران به عنوان يك ابتكار نشان از اين دارد كه عربستان از وضعيت انرژی، ماهيتا كنونی قيمت نفت به شدت دارای احساس تهديد اقتصادی و امنيتی است و حتی حاضر است در شرايط تنش سياسی كنونی دو كشور نيز برای حل اين بحران با ايران حداقل در حوزههای اقتصادی و انرژی به گفتوگو بنشيند.
4. بسياری از كارشناسان معتقدند كه عربستان سعودی اين پيشنهاد نفتی را به علم به عدم پذيرش از سوی ايران مطرح كرده است تا حداقل از لحاظ فضای ديپلماتيك، جو روانی اتهام اختلال در بازار را متوجه ايران كرده و خود را به عنوان كشوری خواستار بهبود وضعيت قيمت نفت كنونی كه برای همه كشورهای اوپك دارای تهديد اقتصادی است، تصويرسازی کند.
5. ايران بايد كليت منافع ملی را در نحوه تعامل در شرايط فعلی با عربستان در نظر گيرد. بهبود قيمت نفت با هزينه متوقفسازی روند توسعه توليد نفت ايران به معنی توسعهطلبی بيشتر سياست خارجی عربستان در سطح منطقهای خواهد بود كه هماكنون عربستان به دليل كاهش درآمدهای نفتی مجبور است با هزينه مصرف درآمدهای ارزی خود به آن بپردازد. فراموش نكنيم كه مصرف زياد درآمدهای ارزی اين كشور منجر به افول شاخصهای اعتماد اقتصادی بينالمللی برای شركای اين كشور خواهد شد.
6. عربستان سعودی را بايد بنا به مقتضيات بازار در دوگانگی تناقضی كه خود در بازار بينالمللی انرژی ايجاد كرده است، نگه داشت تا به رويكرد همكاریگرای واقعی
با اوپك بپردازد. عربستان يا بايد وضعيت قيمتهای كنونی و مشكالت منتج از آن برای سياست داخلی و خارجی خود را بپذيرد يا بايد سهم تصاحب كرده كشورهای درگير بحرانهای ژئوپليتيكی كه هماكنون به بازار آمدهاند را از طريق كاهش توليد و صاردات خود بازپس دهد تا قيمتها بهبود يابد.
7. ايران ملزم است كه منافع بلندمدت راهبردی خود در بازار بينالمللی انرژی را مد نظر قرار دهد. نقاط تهديد حاكی از تغييرات ساختاری اقتصاد انرژی بينالمللی به نوعی
برای ايران نيز تهديد هستند اما ايران از مزيت های بهتری برای مقابله با آن برخوردار است. مولفههايی نظير وابستگی كمتر GDP به درآمدهای صادراتی، تنوع بيشتر اقتصادی و پتانسيلهای آن، برنامهريزی منسجمتر و سازگارتر متنوعسازی اقتصاد كه به دليل كاهش اجباری درآمدهای نفتی در دوره تحريم به آن الزام شد و مهمتر از همه پتانسيل گسترده در ورود به بازار تجارت گاز برای حل بحران احتمالی كاهش درآمدهای صادرات نفتی میتواند به ايران در حل تعارضات بلندمدت اقتصاد انرژی بينالمللی خود كمك
کند.