پایین آمدن مشارکت بورسی ها در بازار اولیه

به گزارش اقتصادنیوز، روند معاملات بازار اولیه اوراق بدهی دولتی در هفته های اخیر مسیری قابل توجه را ثبت کرده است. در این بازار دولت اوراق خود را به مشتریان عرضه کرده و از این طریق به کسب درآمد می پردازد. هرچه اوراق فروخته شده دولتی بالاتر باشد تامین کسری بودجه با مسیر هموارتری انجام می شود.

کسب درآمد دولت از این مسیر را بسیاری از اقتصاددانان اتفاقی مهم در اقتصاد ارزیابی کرده و آن را از حیث تورمی بیشتر به سود جامعه می دانند.

اما آن چه مشتریان را در این بازار فعال می کند دو متغیر مهم اوراق است. تاریخ سررسید و نرخ سود. هر چه این موضوع برای بورسی ها و بانکی ها جذاب تر باشد بیشتر مشتری دولت می شوند.

موضوعی که البته در هفته های اخیر منجر به ثبت اتفاق عجیبی شده است. بورسی ها که به دلیل ماهیت بلند مدت معاملاتشان، به نرخ سود توجه بیشتری نشان می دهند در این هفته ها مشارکتشان در بازار کمتر شده و حتی از نهادهای مالی نیز پایین تر آمده است. این در حالی است که نرخ سود اوراق عرضه شده تقریبا کم سابقه بوده است. پی گیری های اکو ایران در این رابطه نشان می دهد دلیل این اتفاق به سمت بورسی ها برمی گردد نه دولت.

پایین آمدن مشارکت بورسی ها در بازار

تاکنون هفده مرحله از بازار اولیه حراج گذشته است. پس از آن که بورسی ها در مرحله پانزدهم هزار و 430 میلیارد تومان اوراق از دولت خریداری کردند در دومرحله اخیر این خرید از نصف هم کمتر شده و پایین تر از 700 میلیارد تومان به ثبت رسیده است.

این در حالی است که ویژگی اوراق عرضه شده بیانگر نرخ سود اوراق در فراتر از 22 درصد بوده که به نوعی در سه سال گذشته بی ساقه قلمداد می شود. دلیلش را شنیده های اکو ایران در عوض کردن تاکتیک نهادهای تامین سرمایه در خرید از دولت می داند.

منابع آگاه در این زمینه خبر می دهند بورسی ها متمایل به خرید اوراق به صورت پذیره نوسی شده و در یک شنبه هفته جاری در حدود 2 هزار و 500 میلیارد تومان اوراق را در این بازرا خریداری کرده اند. در همین رابطه خوب است اشاره ای به اوراق پذیره نویسی شود.

ریشه تمایلات بورسی ها به پذیره نویسی

در خرید اوراق به صورت پذیره نویسی معاملات میان سه بازیگر انجام می شود.نخست: دولت که فروشنده اوراق است، در ادامه نهادهای مالی نیز به صورت واسطه گر در این بازار فعالیت کرده و دسته سوم خریداران اوراق. به عبارت دیگر در این بازار بورسی ها توافق می کنند ظرف مدت معلوم اوراق دولت را به عنوان واسطه گر در بازار های دیگر می فروشند. در صورتی که موفق به این کار نشدند خود خریدار اوارق از دولت خواهند بود.

برخی معتقدند این شیوه خرید روش مرسوم بازارهای جهانی است و از دیدگاه آن ها راه منطقی تری به نظر می رسد. تفاوتش هم البته در نرخ سود اسمی اوراق در این بازار است. به این معنا که در حالت قبل بورسی ها اوراق را به قیمت کسر از دولت خریداری می کردند و اکنون به قیمت اسمی که نرخ سود را برای خریداران تغییر می دهد.

نکته مهم دیگر برای نهادهای واسطه گر، کارمزدی است که از دولت برای این معاملات دریافت می کنند. بنابراین نقدینگی بیشتری به نهادهای تامین سرمایه وارد شده و این موضوع مشتریان را بیشتر جذب بازار می کند. بنابراین سود آوری بیشتر برای نهادهای تامین سرمایه موجب شده تا مسیر پذیره نوسی را در بازار اولیه پیش بگیرند.

در همین رابطه منابع آگاه خبر داده اند بورسی ها در روز یک شنبه 2 هزار و 500 میلیارد تومان اوراق از دولت خریداری کرده و در ادامه 2 هزار و 500 تای دیگر را نیز تهیه خواهند کرد که در مجموع ممکن است تا پایان این هفته به 7 هزار میلیارد تومان نیز برسد.