تزریق پول در هفته گذشته رکورد شکست+ نمودار

به گزارش اقتصادنیوز، در هفدهم بهمن ماه 6 هزار و 240 میلیارد تومان نقدینگی در قالب عملیات بازار باز در بانکها تزریق شده که بیشترین سطح بسط پول زمستانی به بانکها از این طریق بوده است. بسط 3 هزار و 40 میلیارد تومان در بازار بین بانکی نیز مجموع مداخله بانک مرکزی در این مدت را به 9 هزار و 280 میلیارد تومان رساند. در مقابل بانک مرکزی از طریق فروش اوراق در بازار ثانویه 120 میلیارد تومان و از طریق عملیات ریپو 5 هزار و 770 میلیارد تومان قبض پول را در این بازار انجام داد. در نهایت خالص بسط پول در بانکها در هفته گذشته 3 هزارو 390 میلیارد تومان بوده است.

عملیات بازار باز چیست؟

بازار باز به بازاری می گویند که در آن بین بانک مرکزی و بانکها معاملات اوراق بدهی دولتی صورت می گیرد. در این بازار با خرید اوراق بدهی (افزایش عرضه) در این بازار از بانک ها قیمت اوراق بالا رفته و در نهایت نرخ سود بین بانکی پایین می آید. از طرف دیگر فروش اوراق بدهی دولتی توسط بانک مرکزی ( کاهش عرضه) سبب کاهش قیمت اوراق و نهایتا افزایش نرخ سود بین بانکی می شود.

معاملات در بازار باز بین بانکها و بانک مرکزی به نرخ سود بین بانکی و نرخ هدف بستگی مستقیم دارد. اما نرخ هدف چه تاثیری در معاملات دارد؟

نرخ هدف چیست؟

بانک مرکزی برای قرار گرفتن نرخ سود بین بانکی یک بازه را به صورت هدف قرار می دهد. این نرخ هدف نرخ مطلوب برای فعالیت بانکها عنوان می شود که عوامل تعیین کننده آن نرخ کف سود و نرخ سقف سود خواهد بود. اکنون نرخ کف سود بین بانکی 14 درصد و نرخ سقف سود 22 درصد توسط بانک مرکزی هدف گذاری شده است.

زمانی که نرخ سود بین بانکی بالاتر از نرخ هدف قرار بگیرد در آن صورت برای پایین آمدن آن بانک مرکزی اقدام به خرید اوراق بدهی دولتی از بانکها می کند در غیر اینصورت هیچ معامله ای بین بانکها و بانک مرکزی صورت نمی گیرد. اهمیت نرخ هدف از آن جهت است که تغییرات در این رقم می تواند بر تغییرات تورم هدفگذاری شده و در نهایت سطح معیشت جامعه اثر گذار باشد.

قبض و بسط پول در عملیات بازار باز در هفته سوم بهمن

درعملیات هفتگی بازار باز در 17 بهمن، از سوی بانکها 9 هزار و 210 میلیارد تومان اوراق به بانک مرکزی پیشنهاد شده بود که 67 درصد آن از سوی بانک مرکزی پذیرفته شد. 

به عبارت دیگر در هفته گذشته 6 هزار و 240 میلیارد تومان نقدینگی به بانکها تزریق شد. این در حالی بود که به دلیل بازپرداخت نقدینگی در عملیات ریپو، 5 هزار و 770 میلیارد تومان از بانک‌ها جمع آوری شد. اما این تنها قبض پول صورت گرفته توسط بانک مرکزی از بانکها نبوده است.

این دومین هفته متوالی در عملیات بازار باز بوده که بانک مرکزی با ظاهر شدن در موقعیت خرید، و جمع آوری اوراق بدهی در بازار ثانویه از بانکها سعی در قبض پول داشته است.

این رقم در هفته گذشته 540 میلیارد تومان بود و در هفته جاری به 120 میلیارد تومان کاهش پیدا کرد. اما چه دلایلی می تواند سبب این رفتار بانک مرکزی در بازار باز باشد؟

نخستین دلیلی که می تواند علت این رفتار بانک مرکزی باشد آن است که قبض بیشتر پول به منظور کنترل دقیقتر نرخ سود صورت گرفته است. 

دلیل دوم این اقدام می‌تواند ناشی از آن باشد که با فروش اوراق بدهی دولتی بانک مرکزی دست بازتری در عملیات ریپو داشته باشد و با جمع آوری پولی که در این بازار انجام می دهد بتواند به راحتی دوباره آن را در عملیات بازار باز تزریق کند.

در مجموع  عملکرد ها نشان می دهد بانک مرکزی با فروش اوراق سه هدف را دنبال می کند:

نخست:  کنترل مقداری حجم نقدینگی

دوم:اجازه ندهد نرخ سود در بازار از حد مشخصی پایین تر بیاید

سوم: بازار اوراق بدهی با فروش اوراق متنوع و تعمیق شود.

خالص تزریق پول

در بازار باز بانک مرکزی علاوه بر تزریق به جمع آوری نقدینگی نیز می بپردازد در هفته گذشته خالص مداخله به سمت انبساط پولی بوده است این در حالی است که در دو هفته پیش مجموع تزریق اعتبار و جمع آوری آن به قبض پول منجر شد. عملکرد هفته قبل گویای آن است که بسط پول در جریان عملیات بازار باز به صورت خالص  350 میلیارد تومان بوده است.

کاهش نرخ سود در بازار باز

نرخ سود تزریق نقدینگی در بانکها در هفته پیش 0.2 واحد درصد کاهش پیدا کرد. این کاهش نرخ سود می تواند نمایانگر تاثیر بر نرخ بهره بین بانکی باشد.

بسط نقدینگی بیشتر در بازار باز و کاهش نرخ سود می تواند در راستای مشکل کمبود نقدینگی بیشتر در بانکها در هفته اخیر بوده باشد. در این صورت این اقدام بانک مرکزی سبب خواهد شد تا نرخ بهره نیز افزایش پیدا کند.

خالص مداخله بانک مرکزی در هفته دوم بهمن

بانک مرکزی علاوه بر بازار باز در قالب اعتبارات قاعده مند نیز در بازار پول مداخله می کند که مجموع ان را می توان خالص مداخله این نهاد نامید.

اعتبارات قاعده مند که در آن بانک‌ها به علت نیاز شدید تر خود به جبران کمبود نقدینگی از بانک مرکزی پول قرض می کنند نرخ سودی معادل با 22 درصد دارد. یعنی سقف نرخ سود.

حجم استقراض در این بازار توسط بانکها در هفته اخیر 3 هزار و 40 میلیارد تومان بوده است. به عبارت دیگر این رقم می تواند به شکل دیگری بسط نقدینگی در بانکها عنوان بگیرد.

در این صورت  مداخله بانک مرکزی در بازار باز و بازار بین بانکی در هفته گذشته 9 هزار و 280 میلیارد تومان بوده که در نهایت خالص بسط پول با احتساب 350 میلیارد تومان بازار و 3 هزار و 40 میلیارد تومان بازار بین بانکی(اعتبارات قاعده مند) به 3 هزار و 390 میلیارد تومان خواهد رسید. محاسبات نشان می دهند در این هفته نرخ سود موثر مداخله در این مقطع 20.5 درصد بوده است.