سبقت بانک ها از بورس در تامین کسری بودجه

به گزارش اقتصادنیوز، حراج اوراق بدهی ابزار ضد تورمی دولت در تامین کسری بودجه است. بازاری که سودش بیش از همه به مردم جامعه می رسد اما این روزها کساد شده است. 

در 9 مرحله ای که از برگزاری این بازار در  سال جدید سپری شده 6 هزار و 740 میلیارد تومان از کسری بودجه تامین شده که این رقم تنها 14.33 درصد از عملیات انجام شده در سال قبل بوده است.

با این حال در هفته نهم از برگزاری بازار اولیه مشتریان، بیشترین خرید را از بانک مرکزی انجام داده اند که می تواند نوید رشد دادو ستد معامله گران در این بازار باشد

خرید اوراق بدهی دولتی در راس 1400

بانک مرکزی کارگزاری بازاری را بر عهده دارد که در آن دولت فروشنده و نهادهای مالی و تامین سرمایه خریداران آن هستند. بازار اولیه حراج؛ محلی که در آن دولت بخش مهمی از کسری بودجه خود را از این مسیر تامین می کند. مسیری که در آن پولی چاپ نمی شود و بنابراین تورم زا هم نخواهد بود.

در شرایطی که تورم نقطه ای در کشور بالاتر از مرز 40 درصد بوده و محاسبات، مسیر رشد عمومی قیمت ها در ماه های آتی را صعودی پیش بینی کرده نیاز به این مسیر درآمد زایی برای دولت بیش از پیش احساس می شود.

دولت با فروش اوراق بدهی مدت دار به بانکها و نهادهای تامین سرمایه می تواند بخش خوبی از کسری خود را از این نحو تامین کند اما این عمل نیازمند جذاب سازی اوراق در نظر خریداران است.

به طور کلی جذابیت اوراق بدهی در دو موضوع خلاصه می شود؛ نرخ سود و تاریخ سررسید.

هر چه نرخ سود اوراق بدهی دولتی بالاتر باشد برای خریداران اغوا کننده تر خواهد بود. تاریخ سررسید کمتر نیز سبب می شود قدرت نقدینگی اوراق بالاتر رفته و تمایل برای خرید آن بیشتر شود.

در همین رابطه در مرحله نهم برگزاری حراج اوراق بدهی هزار و 777 میلیارد تومان از کسری بودجه دولت تامین شده که بیشترین میزان حجم معامله ثبت شده از ابتدای سال جاری تاکنون بوده است.

اما این تنها رویداد هفته نهم برگزاری بازار اولیه نبود.

بی میلی بورس در تامین کسری بودجه

به طور کلی در مجموع 9 هفته سپری شده از بازار اولیه، 6 هزار و 740 میلیارد تومان اوراق به فرش رسیده است. در این میان سهم بانکها از خرید در این مدت برابر با 5 هزار و 441 میلیارد تومان و سهم بورسی ها هزار و 296 میلیارد تومان بوده است.

این در حالی است که در هفته های ابتدایی سهم بازار سرمایه از تامین کسری 95 درصد و سهم بانک ها تنها 5 درصد بود. اکنون این نسبت با گذر هفته ها تغییر کرده است.

طبق محاسبات در پایان مرحله نهم بازار اولیه بانکها 81 درصد و نهادهای تامین سرمایه 19 درصد اوراق عرضه شده دولت را خریداری کرده اند. در این هفته نیز هزار و 684 میلیارد تومان از کل معاملات را بانکها به ثبت رسانده اند. چنین رویدادی را می توان به یک موضوع خاص مرتبط دانست؛«افزایش نرخ سود»!

رکورد نرخ سود بازار اولیه شکست

در هر کدام از معاملات بازار اولیه میان دولت و خریداران نرخ سود به صورت دستوری از سوی وزارت اقتصاد و دارایی تعیین می شود. این نرخ بیان می کند که به میزان باز پرداخت اوراق خریداری شده از سوی دولت به مشتریان در موعد مورد نظر چه مبلغی باید افزوده شود؟

از سویی خریداران نیز با  توجه به سود دهی در بازارهای دیگر و مقایسه بازدهی بازارها با یکدیگر اقدام به خرید یا عدم خرید  اوراق می کنند. اکنون نرخ سود مرحله نهم برابر با 21.7 درصد بوده و به بیشترین میزان خود در هفته های 1400 رسیده است.

این اتفاق نشان می دهد انتظارات تورمی در بانکها بالا بوده که حاضر به خرید با نرخ های پایین تر نشده اند. این نرخ اما برای بورسی ها هنوز مجاب کننده نبوده است.

کاهش 86 درصدی در تامین کسری بودجه

در هر صورت وزارت اقتصاد برای تامین کسری خودر نیاز به راضی کردن مشتریان برای خرید اوراق دارد. در 9 مرحله سپری شده در سال 99 تقریبا 47 هزار میلیارد تومان اوراق فروخته شده بود که اکنون تنها 14.33 درصد آن محقق شده است.

از آنجا که رقم در نظر گرفته شده برای تامین کسری بودجه از این مسیر 125 هزار میلیارد تومان بوده هنوز 118 هزار و 260 میلیارد تومان باقی می ماند. برای دست یابی به این هدف وزارت اقتصاد باید به طور میانگین در هر مرحله مانده تا پایان سال 3 هزار و 560 میلیارد تومان اوراق به فروش برساند تا بتواند کسری خود را از مسیری غیر تورمی تامین کند.