اتفاق عجیب:رشد پایه پولی منفی شد

به گزارش اقتصادنیوز رشد ماهانه پایه پولی در مرداد ماه 1400 منفی به ثبت رسیده است و این در حالیست که تنها بالغ بر 100 هزار میلیارد تومان در مرداد به حجم نقدینگی افزوده شده است، این موضوع بیانگر عطش بالای بانک ها برای وام دهی و اعطای تسهیلات است. همچنین افزایش قیمت در برخی از بازار های دارایی مانند ارز  باعث گشته تا بر خلاف 4 ماه ابتدایی سال از جذابیت سود سپرده های بلند مدت بانکی کاسته شود، همین رخداد باعث شده است تا رشد ماهانه پول در مرداد ماه بالغ بر 4 درصد به ثبت برسد. در ادامه گزارش به بررسی تغییرات و حجم متغیر های پولی و همچنین خلق اعتبار توسط بانک در مرداد 1400 پرداخته شده است.

رشد منفی پایه پولی پس از یکسال

حجم کل پایه پولی در پایان مرداد ماه 1400 به رقم 516 هزار میلیارد تومان رسیده است. بر این اساس رشد ماهانه این متغیر پولی در مرداد ماه منفی 0.2 درصد برآورد می شود، به بیان دیگر پایه پولی در مرداد ماه نسبت به تیر بالغ بر یک هزار میلیارد تومان کاهش یافته است . در دوازده ماه گذشته این تنها باری است که رشد ماهانه این متغیر منفی به ثبت رسیده است.

رشد سالانه یا به عبارت دیگر نقطه به نقطه پایه پولی در مرداد 42.1 درصد به ثبت رسیده است، این رشد به ارزش153 هزار میلیارد تومان است. همچنین از ابتدای سال تا پایان مرداد ماه این متغیر تورم ساز بالغ بر 57 هزار میلیارد تومان افزایش را تجربه کرده است، که برابر با رشد 12.4 درصدی است.

نقدینگی در مرز 4 هزار هزار میلیارد تومان

حجم کل نقدینگی موجود در اقتصاد ایران در پایان مرداد ماه امسال 3 هزار 922 هزار میلیارد تومان برآورد شده است. رشد ماهانه نقدینگی در مرداد ماه 2.7 درصد به ثبت رسده است، این رشد به ارزش 102 هزار میلیارد تومان است. بر این اساس در مرداد ماه به طور متوسط روزانه 3.4 هزار میلیارد تومان خلق اعتبار یا نقدینگی توسط نظام بانکی صورت گرفته است.

رشد نقطه به نقطه نقدینگی در مرداد امسال 39.1 درصد به ثبت رسیده است، به بیان دیگر از مرداد ماه 99 تا مرداد ماه 1400 بالغ بر یک هزار و 102 هزار میلیارد تومان به حجم نقدینگی افزوده شده است. در پنج ماه ابتدایی سال جاری نیز این منغیر تورم ساز 12.8 درصد به ارزش 446 هزار میلیارد تومان افزایش داشته است.

رشد ماهانه پول صعودی شد

رشد ماهانه حجم پول در مرداد ماه امسال 4.2 درصد به ثبت رسیده است، به بیان دیگر حجم اسکناس، مسکوکات و سپرده های دیداری موجود در اقتصاد ایران در در مرداد نسبت به تیر ماه بالغ بر 31 هزار میلیارد تومان افزایش داشته است. بر این اساس حجم پول در پایان مرداد 1400 به رقم 781 هزار میلیارد تومان رسیده است. رشد ماهانه 4.2 درصدی حجم پول در مرداد ماه در حالی به ثبت رسیده است که رشد ماهانه این متغیر در تیر ماه حدود 3 درصد برآورد شده بود. افزایش قیمت در بازار های دارایی مانند طلا و ارز موجب گشته است تا تورم انتظاری جامعه در مرداد ماه بالاتر رفته و بر خلاف ماه های گذشته جذابیت سپرده های بلند مدت بانکی کاهش یابد، که همین امر باعث افزایش درصد رشد ماهانه پول در ماه مرداد شده است.

حجم پول از مرداد ماه 99 تا مرداد امسال 36.4 درصد رشد داشته است، این رشد به ارزش 208 هزار میلیارد تومان است. همچنین رشد 5 ماهه ابتدایی سال برای این متغیر پولی 13.1 درصد به ثبت رسیده است، از ابتدای سال تا پایان مرداد ماه 91 هزار میلیارد تومان به حجم پول افزوده شده است.

سپرده های بلند مدت در چه حالی است؟

حجم شبه پول در مرداد ماه 1400 به رقم 3 هزار و 141 هزار میلیارد تومان رسیده است. رشد ماهانه این متغیر پولی در مرداد 2.3 درصد به ثبت رسیده است، به عبارت دیگر در مرداد ماه حدود 71 هزار میلیارد تومان به حجم سپرده های بلند مدت بانکی افزوده شده است. رشد ماهانه شبه پول در مرداد نسبت به تیر ماه 0.3 درصد کاهش یافته است.

رشد نقطه به نقطه یا یکساله شبه پول نیز در مرداد ماه 39.7 درصد به ثبت رسیده است، این رشد به ارزش 894 هزار میلیارد تومان است. همچنین از ابتدای سال تا کنون حدود 355 هزار میلیارد تومان به حجم سپرده های بلند مدت بانکی افزوده شده است، بر این اساس رشد 5 ماهه شبه پول 12.7 درصد است.

عطش بانک ها برای خلق پول

ضریب فزاینده(خلق نقدنیگی توسط بانک ها) در مرداد ماه 1400 حدود 7.601 برآورد شده است، به بیان دیگر به ازای یک ریال خلق اعتبار توسط بانک مرکزی، 7.6 ریال خلق اعتبار توسط بانک ها صورت گرفته است. بررسی ها نشان می دهد ضریب فزاینده در مرداد ماه بالاترین عدد این ضریب در 7 ماه گذشته است. علت بالا رفتن ضریب فزاینده چیست؟

ضریب فزاینده از تقسیم حجم نقدینگی به حجم پایه پولی به دست می آید، بنابراین زمانی که نقدینگی بزرگ شود و پایه پولی ثابت می ماند باعث افزایش در این ضریب می شود. این دقیقا همان اتفاقی است که در مرداد ماه امسال رخ داده است، به بیان ساده تر در مرداد ماه امسال 102 هزار میلیارد تومان به حجم نقدینگی افزوده شده است و این در حالیست که نه تنها پایه پولی افزایشی نداشته بلکه بالغ بر هزار میلیارد تومان از حجم آن کاسته شده است. همین امر موجب گشته است تا ضریب فزاینده از 7.38 در تیر ماه به 7.601 افزایش یافته است. افزایش بالغ بر 100 هزار میلیارد تومانی نقدینگی در مرداد ماه در حالی که رشد پایه پولی منفی بوده است، حاکی از تمایل بالای بانک های تجاری به وام دادن است.

همچنین به گفته بانک مرکزی کاهش ذخایر اضافی بانک ها نزد بانک مرکزی و همچنین افزایش بیشتر شبه پول نسبت به افازیش حجم پول در ماه های اخیر( از فروردین تا تیر ماه، به جز مرداد) باعث گردیده تا قدرت بانک ها در وام دهی افزایش یابد، این دلایل از جمله عوامل رشد ضریب فزاینده در مرداد ماه نسبت به پایان سال 99 است.