وضعیت وخیم بانک ها /بسط دوگانه در بازارها

به گزارش اقتصادنیوز، بانک مرکزی در هفته های اخیر با پول پاشی در نهادهای مالی سعی در کنترل رشد افسار گسیخته نرخ بهره  داشته است. در همین رابطه در هفته دوم پاییز پس از دو هفته توقف جذب پول از بانک ها، بی سابقه ترین بسط نقدینگی در بازار باز را صورت داد. 

به طور کلی عملیات بازار باز محلی است که از طریق آن بانک مرکزی با رصد وضع بانک ها به اختیار خود به بسط یا جذب نقدینگی می پردازد. این بازار از ابتدای پاییز سال گذشته راه اندازی شده و تاکنون ادامه داشته است. بررسی آمار و ارقام هفتگی این بازار نشان می دهد چند اتفاق بی سابقه در این هفته رخ داده است.

4 اتفاق بی سابقه در بازار باز

در دومین هفته پاییزی بازار باز بانک مرکزی رقمی معادل با 19 هزار و 40 میلیارد تومان پول در بانک ها بسط داد که چند نکته مهم داشت:

نخست: این بیشترین سطح بسط هفتگی پول در مقاطع هفتگی این بازار بوده است.

دوم: این رکوردزنی در حالی رخ داده که در هفته پیش مجموعا در دو عملیات 11 هزار و 780 میلیارد تومان و 7 هزار میلیارد تومان پول بسط داده که مجموعا برابر با 18 هزار و 780 میلیارد تومان بوده است.

به عبارت دیگر پیش از این رکورد بسط پول در هفته اول مهر ماه امسال به ثبت رسیده بوده و اکنون دو هفته متوالیست که بانک مرکزی در حرکت انبساطی خود در این بازار دست به رکوردزنی های سالانه زده است.  

سوم: اتفاق مهم دیگر در این هفته ها توافق صددرصدی بانک مرکزی با اوراق پیشنهادی بانک هاست.

هر هفته بانک ها با توجه به نیاز های خود در بازار باز اوراقی را به صورت پیشنهادی به بانک مرکزی عرضه می کنند. خرید این اوراق توسط بانک مرکزی به منزله بسط پول در بانک ها است. و در مقابل جذب پول نیز معادل با فروش این اوراق توسط بانک مرکزی به نهادهای مالی است.

در همین رابطه داد و ستد ثبت شده در این بازار در دو ماه اخیر نشان می دهد در هفته هایی که معاملات بین بانک ها و نهادهای مالی ثبت شده است تقریبا در 6 هفته از این مدت بانک مرکزی با 100 درصد اوراق پیشنهادی بانک ها توافق کرده است.

این اتفاق به این معناست که سیاست بسط پول در این مدت به نوعی تسلیم شدن بانک مرکزی در مقابل وضعیت بانک ها است.

چهارم: چهارمین نکته در این هفته ها اشاره به کاهش نرخ سود در این معاملات داشته است. به طور کلی جذب و بسط پول در این بازار با سررسیدی میان مدت(یک هفته تا دو هفته) و نرخ سودی مشخص انجام می گیرد. در همین رابطه در دو هفته نخست پاییز نرخ سود بسط پول در بازار باز برابر با 19 درصد بوده که کمترین نرخ در میان هفته های بسط نقدینگی این بازار  به حساب می آید.

رکوردزنی مجموع بسط پول در بازارهای مالی

باوجود تزریق بالای نقدینگی در بازار باز در دو هفته سپری شده باز هم در معاملات بازار بین بانکی حجم پول بالایی جابجا شد. این بازار را به علت تاریخ سررسید کوتاه مدت آن شبانه نیز می گویند. روال کار در بازار شبانه اینگونه است که بانکهای دارای مازاد به بانک های مقروض وام داده و در نهایت نرخ سود موزون این نقل و انتقالات مالی گویای نرخ بهره یا نرخ سود بین بانکی خواهد بود. نرخ سود سقف این معاملات در اختیار بانک مرکزی بوده و برابر با 22 درصد می باشد.

بررسی آمار و ارقام به ثبت رسیده در هفته منتهی به 13 مهر ماه نشان می دهد  بانک مرکزی در بازار بین بانکی مجبور به بسط 27 هزار و 730 میلیارد تومان اعتبارات قاعده مند شده است. 

این رقم در میان آمارهای هفتگی در سطح بالایی به شمار می آید.

در مجموع بسط پول در بازار باز و بازار بین بانکی در این هفته نشان می دهد کلا 46 هزار و 770 میلیارد تومان بوده که در مقایسه آمارهای هفتگی بیشترین میزان بسط پول در مجموع این دو بازار بوده است.

نتیجه گیری

در نهایت در دادوستدهای ثبت شده در بازارهای مالی هفته اخیر مشاهده می شود بسط بازار باز به بیشترین حد خود رسیده و نرخ سود آن در کف این هفته ها قرار دارد. از سویی اعتبارات قاعده مند نیز با وجود کاهش نسبت به هفته های قبل اما باز هم در سطح بالایی قرار گرفته است این رخداد نشان می دهد وضعیت بانکها از لحاظ کسری در شرایط وخیمی بوده که در واکنش به آن بانک مرکزی به اختیار و یا به اجبار در بازارهای مالی اقدام به بسط پول کرده است.

سطح بالای تزریق نقدینگی در این بازار نیز به دلیل جلوگیری از رشد نرخ بهره بین بانکی بوده که در این مدت روندی صعودی را اتخاذ کرده است.