شناسایی عامل کف نشینی نرخ بیکاری در دهه اخیر

به گزارش اقتصادنیوز ، نرخ بیکاری در کشور به حداقل خود در کل کشور در یک دهه اخیر رسید. این کاهش در نرخ بیکاری می تواند علامتی از بهبود در وضعیت اقتصادی کشور باشد اما درصورت برآورده کردن چند شرط.

یکی از مهم ترین اما و اگر ها در خصوص نرخ بیکاری بررسی روند نرخ مشارکت است. به بیان ساده تر زمانی که جمعیت فعال در بازار کار کاهش پیدامی کند و تقاضا در این بازار نزولی می شود نمی توان کاهش نرخ بیکاری را به تنهایی عاملی در بهبود وضعیت اشتغال در کشور معرفی کرد. در همین رابطه متغیر نرخ مشارکت اقتصادی تعریف می شود که روند این شاخص در کنار نرخ بیکاری بیانگر وضعیت اشتغال در کشور خواهد بود.

رکوردزنی های نرخ بیکاری در پاییز 1400 

به طور کلی نرخ بیکاری معادل با نسبت شاغلین در جمعیت فعال در کشور در هر مقطع زمانی است. این نسبت در حوزه اقتصاد کلان متغیری فصلی است و هر فصل بر اساس تغییرات اقتصادکلان درایران تغییر می کند. در همین رابطه در سومین فصل سال جاری نرخ بیکاری در کل کشور به 8.9 درصد رسیده که کمترین نرخ بیکاری در یک دهه اخیر بوده است. 

این در حالی است که نرخ مشارکت نیز در این بازار روندی نزولی داشته و به 40.9 درصد رسیده است. این نرخ هم رتبه با زمستان 99 کمترین نرخ مشارکت در شش سال گذشته بوده است.

به نسبت جمعیت فعال در بازار به کل جمعیت 15 ساله و بیشتر نرخ مشارکت اقتصادی گفته می شود. زمانی که این نرخ کاهش پیدا می کند می توان گفت جمعیت متقاضی شغل در آن دوره روندی نزولی پیدا کرده است.

بررسی روند نرخ مشارکت در بازار کار و نرخ بیکاری نشان می دهد به طور کلی در سالهای اخیر روند بیکاری روندی همگون با نرخ مشارکت اقتصادی در کشور داشته است. هر جا که نرخ مشارکت افزایش پیدا کرده نرخ بیکاری نیز زیاد تر شده و هر جا این نرخ سقوط کرده نرخ بیکاری نیز روندی کاهشی داشته است. 

به عبارت دیگر یکی از دلایل کاهش در نرخ بیکاری را روند های آماری در این حوزه ناشی از کاهش مشارکت اشخاص در بازار کار می دانند.

البته این رویداد می تواند در جهت کاهش واعی نرخ بیکاری نیز بوده باشد اما بهر حال بخشی از سقوط نرخ بیکاری را نرخ مشارکت اقتصادی توضیح می دهد.

بررسی سهم اشتغال در شهر ها 

در سوی دیگر آمار ها و داده های مرکز آمار می توان وضعیت اشتغال را در بخش های مختلف شهری و روستایی در کشور  نیز مشاهده کرد. 

در همین رابطه نرخ بیکاری در مناطق شهری کشور برابر با 9.6 درصد بوده که نسبت به پاییز 1399، تقریبا 0.6 واحد درصد کاهش داشته است. بررسی تفکیکی در بخش های مختلف مناظق شهری نشان می دهد در بخش کشاورزی سهم اشتغال در قیاس با پاییز سال گذشته تقریبا 0.4 واحد درصد کاهش داشته و بیشترین افزایش در این مقایسه به بخش اشتغال ناقص تعلق داشته است.

به عبارت دیگر اشتغال بیشتر در این فصل درمقایسه با سال قبل در مناطق شهری در شاخه اشتغال ناقص بوده است.

بررسی سهم اشتغال در مناطق روستایی کشور

نرخ بیکاری در مناطق روستایی کشور نیز طبق محاسبات برابر با 6.8 درصد بوده که در مقایسه با سال قبل 0.4 واحد درصد کاهش داشته است.

بررسی تفکیکی مناطق روستایی در بخش های مختلف اقتصادی نشان می دهد بیشترین کاهش در بخش اشتغال مناطق روستایی در قسمت کشاورزی بوده که برابر با 2.5 واحد درصد بوده است. به طور کلی در اشتغال روستایی این بخش اهمیت بیشتری دارد و در پاییز امسال 44.1 درصد از کل بخش اشتغال در این مناطق را داشته است. 

کاهش اشتغال در کشاورزی اما هم زمان با رشد اشتغال بخش خدمات در مناطق روستایی بوده است. در مناطق روستایی بخش خدمات تا کنون در درجه سوم اهمیت بوده که در پاییز 1400 با 2 واحد درصد افزایش نسبت به سال قبل به 24.7 درصد رسیده است.