صرفه‌جویی در مصرف کالاهایی ضروری در دوران کرونا

پس از پرسیدن قیمت امسال و سال گذشته برخی از محصولات که سال گذشته نیز در همین فروشگاه به فروش می‌رسید متوجه افزایش حدود ۸۰ درصدی قیمت مواد شوینده موجود در مغازه‌ها شدم و وقتی علت این افزایش قیمت قابل‌توجه را پرسیدم، فروشندگان پاسخ دادند: «محصولاتی که ما به فروش می‌رسانیم خارجی هستند و به علت وارداتی که انجام می‌شود به همان میزانی که دلار نسبت به سال گذشته افزایش قیمت داشته قیمت محصولات ما نیز گران شده است. مثلا این ماده زمین‌شور و ضدعفونی‌کننده را پارسال ۳۵ هزار تومان می‌فروختیم و با چنین قیمتی سود خوبی هم کسب می‌کردیم. اما امسال این محصول را ۸۰ هزار تومان می‌فروشیم اما نه تنها سود نمی‌کنیم بلکه احتمال ضرر هم داریم؛ چون معلوم نیست چقدر دلار گران‌تر می‌شود و ما مجبوریم چقدر پول روی این پول بگذاریم تا کالاهای مورد نیاز را تهیه کنیم.» علاوه بر این اغلب در سال گذشته هزینه حمل‌ونقل نیز برای خریداران مقرون به صرفه‌تر بود و برای خرید خود بازار را انتخاب می‌کردند. درحالی‌که با شرایط اقتصادی موجود برای مشتریان چندان مقرون به صرفه نیست که برای خرید مواد شوینده به بازار مراجعه کنند. از طرفی به علت ترس از ابتلا به کرونا خیلی‌ها ترجیح می‌دهند وارد بازار بزرگ نشوند. اینها صحبت‌های آقای ادیب یکی از فروشندگان مواد شوینده خارجی است. به  او گفتم: شاید بهتر باشد کمی ارزان‌تر بفروشید تا مشتری‌های بیشتری سراغتان بیایند که گفت:«طبق اعلام اتحادیه می‌توانیم روی اجناس خارجی۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش قیمت داشته باشیم اما با توجه به شرایط موجود اقتصادی، امسال فقط ۱۲ درصد افزایش قیمت داریم بنابراین از دامنه سود خود کم کرده‌ایم اما همان‌طور که می‌بینید مشتری چندانی هم نداریم و هر روز این وضعیت بدتر هم می‌شود. الان هم از پس‌انداز اندکی که کنار گذاشته بودم استفاده می‌کنم.»

 در رصد میدانی خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» مشخص شد که افزایش نرخ ارز برهزینه حمل‌ونقل محصولات نیز تاثیر گذاشته است زیرا واردکنندگان عنوان کردند هزینه حمل‌ونقل را نیز با دلار پرداخت می‌کنند. با توجه به اینکه پرداخت این هزینه‌ها با دلار انجام می‌شود بنابراین افزایش قیمت شوینده‌های خارجی چندان دور از ذهن نیست.

افزایش قیمت به ضررفروشنده یا مشتری؟

پس از خروج از این مغازه، وارد یک سوپرمارکت می‌شوم و با پیرمردی که صاحب مغازه است درباره مواد شوینده تولید داخل صحبت می‌کنم و می‌پرسم افزایش قیمت مواد شوینده ایرانی نسبت به سال گذشته چقدر بوده است؟ پیرمرد می‌گوید: «بیش از ۵۰ درصد افزایش قیمت در مواد شوینده داخلی داشته‌ایم. مثلا قیمت جرم‌گیر ۷۵۰ گرمی که سال گذشته ۱۱ هزار تومان بود امسال ۲۲ هزار و ۳۲۰ تومان شده، پاک‌کننده چندمنظوره ۷۵۰ گرمی با قیمت ۸ هزار و ۵۰۰ تومان به فروش می‌رسید که امسال به ۲۰ هزار و ۷۰۰ تومان رسیده، قیمت جرم‌گیر چهار لیتری معمولی ۸ هزار و ۲۵۰ تومان در سال گذشته بود و امسال ۲۹ هزار و ۲۶۰ تومان شده، قیمت اسپری گاز پاک‌کن از ۶ هزار تومان به ۲۱ هزار و ۷۵۰ رسیده است.» فروشنده ادامه داد: «اما این افزایش قیمت بیشتر از اینکه به ضرر مشتری باشد به‌ضرر فروشنده‌ها است و خریداران چندان آن را حس نمی‌کنند زیرا به‌جای اینکه هر ماه مواد شوینده بخرند مصرف خود را کنترل کرده‌اند و هر سه ماه بک‌بار خرید می‌کنند. در واقع هزینه قبل را پرداخت می‌کنند فقط تعداد دفعات و خرید و حجم مصرف را کاهش داده‌اند.»

برخی از فروشندگان که صرفا به فروش مواد شوینده مشغول بودند عنوان کردند: به علت کاهش فروش قصد تغییر صنف و تعطیلی کسب‌وکار خود را دارند.

در یکی از مغازه‌ها در کنار دیوار تعدادی جعبه روی هم گذاشته شده بود و مشخص بود که محصولات جدید است با وجود این پرسیدم: اینا چیه؟ فروشنده پاسخ داد: «اینها سفارشات جدیده؛ اما اگر دو سه ماه قبل می‌دونستیم که قراره مشتری‌هامون انقدر کم بشن هیچ وقت سفارش نمی‌دادیم.» به مغازه‌دار که پسر جوانی بود گفتم: پس از الان این محصولات رو می‌گذارید تو انبارتون؟ گفت: «انبار کجا بود؟ وقتی انبار داری یعنی باید یه سرمایه کلان هم داشته باشی تا بتونی به‌کالا تبدیل کنی و اجاره اونم پرداخت کنید. الان دیگه  انبار مقرون به صرفه نیست.»

مواد شوینده داخلی جایگزین خارجی شد

به گزارش «دنیای‌اقتصاد» افزایش قیمت و فروش کم، ‌حسابی کار دست فروشندگان مواد شوینده داده چون در صحبت با فعالان این صنف متوجه شدم با وجود اینکه امسال حجم پول موجود در صندوق‌های آنها خیلی بیشتر از سال‌های گذشته است اما فروش محصولات و سودی که کسب می‌کنند به آن اندازه نبوده؛ بلکه تنها عامل این افزایش حجم پول قیمت بالا و گرانی بوده است. به گزارش «دنیای‌اقتصاد» بررسی‌ها نشان می‌دهد اقشاری با توان مالی متوسط رو به بالا از مواد شوینده با برندهای خارجی استفاده می‌کنند. درحالی‌که با شرایط اقتصادی که در چند وقت اخیر برای مردم ایجاد شده حتی برخی از  این افراد نیز توان خرید این وسایل را ندارند. به‌طوری که در گفت‌وگو با فروشندگان از آنها شنیدم که برخی از مشتریان که با آنها همچنان در ارتباط هستند عنوان کرده‌اند که کالای داخلی را جایگزین مواد شوینده خارجی کرده‌اند. از سوی دیگر فروشندگان شوینده‌های ایرانی نیز عنوان کردند فروش محصولات آنها نسبت به اسفند ماه سال گذشته حدود ۲۵ درصد کاهش داشته است. در واقع مشتریان برای اینکه بتوانند هزینه‌های خود را کنترل کنند در مصرف مواد شوینده هم صرفه‌جویی را در پیش گرفته‌اند تا به جای خرید ماهانه یک سری از مواد شوینده این محصولات را دو، سه ماه بک‌بار خریداری کنند. این درحالی است که درحال‌حاضر به علت شیوع ویروس کرونا رعایت بهداشت بیشتر شده بنابراین انتظار می‌رود مصرف چنین محصولاتی در اوج خود قرار داشته باشد.