ابراز نگرانی اسرائیل از نزدیک شدن عربستان به ایران

در ادامه این مطلب آمده است: زلمان شوفال، سفیر سابق اسرائیل در ایالات متحده در گفتگو با روزنامه عبری معاریو گفت: یکی از برنامه‌های باراک اوباما برای استقرار خاورمیانه، خروج ایالات متحده از آن و تقسیم منطقه به دو حوزه نفوذ شیعه به ریاست ایران و نفوذ سنی به رهبری عربستان بود، همانطور که اروپا پس از پیروزی بر ناپلئون، در کنفرانس وین به چند منطقه نفوذ تقسیم شد.

شوفال ادامه داد: با اینکه اوباما به طرز عجیبی به جایزه صلح نوبل دست یافت، اما باید گفت وی از درک تاریخی و سیاسی قدرتمندی برخوردار نبود و متوجه نشد که خاورمیانه اروپا نیست و منافع و انگیزه‌های بازیگران مختلف در این منطقه از جهان، شرایط مناسبی برای ایجاد یک معادله جغرافیایی سیاسی طبق الگوی اروپا ندارد.

به عقیده این دیپلمات اسرائیلی، اوباما در نیافت که گرایش‌های سلطه جویانه ایران تنها متوجه مناطق شیعه نیست، بلکه تمام منطقه را در نظر دارد، همانطور که این واقعیت را نادیده گرفت که در خاورمیانه دولت‌های دیگری هم هستند که منافع مخصوص به خود را دارند. با توجه به جنگ سوریه این احتمال وجود دارد که شرایط جدیدی ایجاد شود و حتی اگر مناطق نفوذ بین ایران و عربستان تقسیم نشود، حداقل همکاری بین آن‌ها در مواضع مشخصی وجود خواهد داشت.

به گفته شوفال، نشانه‌های نزدیکی بین تهران و ریاض از شش ماه پیش آشکار شده و با اینکه منافع و گرایش‌های اساسی دو طرف همچنان تغییر نکرده، اما واقعیتی که در آن زندگی می‌کنند، کاملا متحول شده، چرا که عربستان و برخی دولت‌های عربی و نیز اسرائیل، در دوره ترامپ تصور می‌کردند که برای مقابله با ایران بویژه در زمینه هسته‌ای و دیگر زمینه ها، می‌توانند به واشنگتن تکیه کنند. اما تلاش بایدن برای احیای توافق هسته‌ای بدون توجه به انتقادات هم پیمانان قدیمی آمریکا در این باره و ترس از دست دادن چتر حمایتی آمریکا، ریاض و برخی دولت‌های عربی از جمله مصر و اردن را بر آن داشت تا انعطاف مثبت در قبال ایران را در دستور کار خود قرار داده و آن را بعید نشمارند.

وی افزود: سیاست ترامپ که با خروج از توافق هسته‌ای در پی وارد آوردن فشار سیاسی و اقتصادی بر ایران بود، فرصت معقولی برای موفقیت محسوب می‌شد، اما با تغییر دولت در آمریکا، این سیاست هم در نطفه خفه شد. عربستان به خوبی می‌داند که پس از ترور خاشقچی، اعتبار آن تا حد زیادی در کنگره و در بین مردم آمریکا سقوط کرد و مساله مهمتر آنکه بایدن و حزب افراط گرای دموکرات هیچ فرصتی را برای تخریب روابط ایالات متحده با هم پیمانان قدیمی خود در خاورمیانه از دست نمی‌دهد.

در این شرایط، اظهارات وزیر خارجه ایران، حسین عبداللهیان در مورد اینکه مذاکرات بین ایران و عربستان در مسیر خوبی حرکت می‌کند، برای اسرائیل اهمیت زیادی دارد. نزدیکی بین ایران و عربستان به معنای از بین رفتن ائتلاف مخالف با ایران است که سعودی‌ها یکی از طرف‌های مهم در آن بودند، هر چند که سعودی‌ها حتی در صورت وقفه علنی در دشمنی با ایران، نمی‌توانند پیشرفت هسته‌ای آن را نادیده بگیرند.

به گفته این دیپلمات اسرائیلی، توافق برای تقسیم خاورمیانه بین تهران و ریاض، حتی اگر در دستور کار علنی آن‌ها نباشد، گام‌های موقت و جزئی برای آن برداشته شده تا به تدریج این مهم در دستور کار آن‌ها هم قرار گیرد و در ادامه، این اسرائیل است که باید منتظر عواقب چنین تغییر مهمی در خاورمیانه باشد.