افشاگری واشنگتن‌ پست از وسط‌ بازی قدرت‌ های نوظهور!

جهان سرگردان میان رقابت قدرت ها

براساس اسناد وزارت دفاع که محتوایش به بیرون درز پیدا کرده، محاسبات خصوصی قدرت های نوظهور کلیدی چون هند، برزیل، پاکستان و مصر به شکلی بی سابقه مورد بررسی قرار گرفته، چرا که این گروه از بازیگران تلاش می کنند تا در شرایطی که ایالات متحده دیگر ابرقدرت بلامنازع جهانی نیست، با یکدیگر تعامل بیشتری داشته باشند.در اسناد افشا شده به چالش های بایدن برای مهار رویکرد روسیه در خارج از مرزهایش و مقابله با افزایش قدرت چین اشاره شده است.

آنگونه که واشنگتن پست نوشته، کاخ سفید و وزارت دفاع به پرسش ها در این باره پاسخی نداده اند.  ماتیاس اسپکتور، محقق بنیاد کارنگی در این باره گفته که کشورهای در حال توسعه در شرایطی که ایالات متحده درگیر رقابت های تازه ای است در حال احیای روابط خود هستند، بالاخص آن که امروز چین در قامت قدرت اقتصادی و نظامی جدید ظهور کرده و روسیه هرچند به واسطه جنگ در اوکراین تضعیف شده اما توانایی تحت فشار قرار دادن غرب را دارد.

بازی برای قدرت و ثروت

آنچه این تحلیل را اثبات می کند، رویکرد اخیر پاکستان است؛ بازیگری که پس از 11 سپتامبر میلیاردها دلار کمک اقتصادی و امنیتی از ایالات متحده دریافت کرد اما امروز به شدت به سرمایه گذاری و وام های چینی وابسته است. براساس سند دیگر به تاریخ 17 فوریه، گفتگوهای شهباز شریف یا یکی از افراد زیر مجموعه اش در باب رای گیری در سازمان ملل درباره اوکراین آمده؛ در این رایزنی طرفین پیش بینی کرده بودند که غرب برای حمایت از قطعنامه علیه حمله روسیه به اوکراین سایر بازیگران را تحت فشار قرار خواهد داد.

در این سند دستیار شریف به او معاملات تجاری و همکاری در حوزه انرژی میان اسلام اباد و مسکو را یادآور شده و گفته که حمایت از چنین قطعنامه ای می تواند روابط پاکستان و روسیه را به خطر بیاندازد. براساس سند دیگر، هند در جریان گفتگوهای 22 فوریه میان مشاور امنیت ملی اش و همتای روس خود از واشنگتن حمایت نکرد.مشاور امنیت ملی هند به روسیه اطمینان داده که در عرصه های مختلف کنارش قرار خواهد گرفت. سند افشا شده نشان می دهد که هند نیز در باب فشار غرب جهت حمایت از قطعنامه علیه روسیه ایستاده و تاکید دارد که موضعش را تغییر نخواهد داد. طبیعتا چنین رویکرد به واسطه آن است که هند به لحاظ اقتصادی و انرژی به روسیه نیاز دارد.

پایان تاریخ مصرف جنبش غیر متعهدها

برخلاف رویکرد جنبش غیر متعهدها که در طول جنگ سرد فعایتش را آغاز کرد و کشورهای در حال توسعه که در ان عضو بودند از هرگونه مداخله یا موضع گیری اجتناب می کردند، امروز در میانه رقابت قدرت، نه شاهد بی طرفی مطلق هستیم و نه حمایتی آشکار و عریان. بلکه بازیگران جهانی تلاش می کنند تا در راستای منافع خود حداقل در دو زمین بازی کنند. براساس سندی به تاریخ 17 فوریه، کشورهای اسیای مرکزی به دنبال بهره برداری از این رقابت ها و سوء استفاده از کاهش وابستگی ایالات متحده و اروپا به روسیه هستند.در این سند نام کشوری نیامده، اما احتمالا بازیگرانی چون قزاقستان که امروز به واسطه کاهش نفوذ روسیه به دنبال شرکای تازه ای در عرصه تجارت و انرژی است، نامش در این لیست آمده است.

برخی از رهبران جنوب جهانی خود را به سان پل دیپلماتیک میان سه رقیب می دانند. به عنوان نمونه رهبر برزیل.

براساس اسناد فاش شده، پیش بینی شده که لولا، رهبر برزیل بخواهد با میانجیگری میان آمریکا و چین و همچنین پایان دادن به جنگ اوکراین در قامت چهره ای صلح جو تعریف شود. لولا گفته بود که ارسال سلاح صرفا موجب طولانی تر شدن نبرد اوکراین خواهد شد. او همچنین تاکید داشت که تحقق صلح میان روسیه و اوکراین ممکن است منوط شود به این که مسکو برخی از اراضی تحت کنترل خود را تسلیم کند اما شبه جزیره کریمه را نگاه دارد. موضع گیری لولا خشم کشورهای غربی بالاخص اعضای ناتو را برانگیخت و زلنسکی بدان واکنش نشان داد.

پیامدهای سنگین تنش آمریکا و روسیه

براساس اطلاعاتی که در اسناد آمده، مقام های وزارت امور خارجه روسیه از طرح لولا حمایت کردند و گفتند که این طرح روایت متجاوز – قربانی را خنثی خواهد کرد. بی دلیل نبود که لولا پس از بازگشت از چین میزبان وزیر امور خارجه روسیه بود.طرح ابتکاری ارائه شده توسط لولا همزمانی داشت با استقرار دو کشتی ایرانی در بندر ریودوژانیرو. پنتاگون ارزیابی کرد که لولا احتمالا برای تقویت چهره اش به عنوان میانجی و ترسیم نقشش به سان قدرت بی طرف، به ایران برای استقرار کشتی هایش مجوز داده است. با این همه به ادعای وزارت دفاع آمریکا چنین رویکردی لزوما نشان از گسترش روابط نظامی نیست هرچند مقام های آمریکایی در این باب مطمئن نیستند و صرفا امید دارند.

در این اسناد همچنین آمده که رئیس جمهوری آرژانتین نیزبرای افزایش قدرت کشورهای آمریکای لاتین، بازیگرانی چون آرژانتین، مکزیک و برزیل جهت به دست آوردن قدرت بیشتر در رایزنی با ایالات متحده، چین و اتحادیه اروپا تلاش دارد.همانگونه که پیشتر واشنگتن پست نوشته بود، پیامدهای تنش های آمریکا و روسیه بالاخص در مصر که بیش از یک میلیارد دلار از واشنگتن کمک دریافت کرده اما روابط خود را با مسکو تعمیق بخشیده، شدید است.

روسیه اولین نیروگاه اتمی مصر را می سازد و قول داده تا سخت افزار نظامی را در اختیار این کشور قرار دهد. اسناد نشان می دهد که مصر هم تلاش دارد تا از بن بست حاکم بر اوکراین عبور کند. براساس ارزیابی های اطلاعاتی آمریکا، عبدالفتاح السیسی در ابتدا دستور داد تا 40 هزار موشک به شکل مخفیانه به روسیه ارسال شود با این همه قاهره به واسطه فشارهای آمریکا از موضعش عقب نشست  و در عوض با ساخت گلوله های توپخانه ای برای اوکراین موافقت کرد. اسپکتور می گوید کشورهای در حال توسعه رویکرد محتاطانه را برگزیده اند، آنها کمکان به ایالات متحده نزدیک هستند، با این همه تصور می کنند ممکن است زمین زیر پایشان بلرزد.