کمبود آب سیستان و بلوچستان تا چه زمانی رفع شد؟
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایرنا، عیسی بزرگ‌زاده در برنامه گفت وگوی ویژه خبری درباره اینکه آب ذخیره شده در سدها تا چه اندازه می‌تواند در تأمین آب شرب و آب مورد نیاز کشاورزی سیستان و بلوچستان مؤثر باشد، افزود: اکنون زمان بهره بردن از آبی است که پشت سدهای استان جمع شده است، زیرا عمده سدها پر هستند و به سرریز افتاده‌اند.
اقتصاد نیوز :مدیر عامل سازمان آب و برق خوزستان گفت: در حال حاضر ۸۱ درصد کل مخازن سدهای خوزستان آبگیری شده است، در زنجیره کارون بالای ۹۱درصد و در سد دز صدرصد آبگیری شد.
وی ادامه داد: برای تأمین آب شرب منطقه از آب رودخانه‌ها و گاهی منابع آب زیرزمینی و همچنین شیرین‌سازی آب دریا استفاده می‌شد که با شرایط کنونی و بارش‌های خوبی که صورت گرفته، اکنون آب شیرین سطحی فراوانی برای یک دوره چهار ساله در جنوب سیستان و بلوچستان وجود دارد.
سخنگوی صنعت آب کشور با بیان اینکه با منابع آب ذخیره شده به مدت چهار سال تنش کمبود آب مناطق تحت پوشش شبکه انتقال آب سدها اعم از شرب و کشاورزی رفع خواهد شد، خاطرنشان کرد: طبق هدفگذاری انجام شده، تأمین آب شرب ۱۹۰۰ روستا در سیستان در این دولت به نتیجه خواهد رسید.
بزرگ‌زاده در خصوص تمهیدات وزارت نیرو در مدیریت و کنترل سیلاب سیستان و بلوچستان اظهار داشت: دو دسته از اقدامات برای مدیریت سیلاب انجام شده که نخستین آن، زیرساخت‌ها است. به این منظور طی سالیان گذشته، سرمایه‌گذاری‌های لازم برای احداث سدها انجام شد تا بتوان با کمک این سازه‌ها اتفاقات حدی و هیدرولوژیکی را کنترل کرد.
وی افزود: اقدام دیگر در ردیف اقدامات غیرسازه‌ای قرار دارد و مربوط به مهندسی حاکم بر بهره‌برداری از سازه‌ها و پروژه‌ها است.
بزرگ‌زاده گفت: تمهیدات دیگری در حوزه مدیریت سیلاب انجام می‌شود که در سه مرحله اقدامات پیش از سیلاب، حین سیلاب و اقدامات پس از سیلاب دسته بندی می شود.
سخنگوی صنعت آب کشور ادامه داد: فاز پیش از سیلاب به پیش‌بینی و پیش‌آمادگی‌های لازم در بخش وزارت نیرو و سایر دستگاه‌ها باز می‌گردد. بدون شک یک پیش‌بینی دقیق یک پیشگیری خوب را با خود به همراه می‌آورد. پیش بینی اینکه این میزان بارش و رواناب و سیل، به چه میزان و به چه صورت و با چه شدتی در رودخانه‌های مختلف رخ خواهد داد، موضوعی است که بررسی آن توسط ستاد مدیریت و پشتیابی سیلاب وزارت نیرو مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به نقش سدها در کنترل سیلاب سیستان و بلوچستان اظهار داشت: پهنه بارشی که در استان سیستان و بلوچستان به ویژه در جنوب استان به وقوع پیوست، وسیع و گسترده بود و علاوه بر شهرهای ساحلی و شهرهای کنارک و چابهار، حوضه‌های آبریز و بالادست سدها را در برگرفت.
بزرگ‌زاده خاطرنشان کرد: با حجم ذخیره‌ای که برای تله‌اندازی سیلاب در سدهایی همچون پیشین، زیردان و کهیر ایجاد شده بود، موجب شد سیلاب‌های بالادست حوضه سد که بارش‌های اصلی در این نواحی بود، به تأخیر بیفتد تا سیلاب پایین دست فروکش کند؛ بنابراین سدها از هم‌افزایی دو پیک بالادست و پایین دست جلوگیری کردند.
سخنگوی صنعت آب ایران نقش دیگر سدها را پیک‌زایی در سیلاب خواند و گفت: چه به دلیل حجم ذخیره برای تله‌اندازی در سیلاب و چه به دلیل روندیابی مخزن یا عملکرد مخزن، وقتی یک سیل با شدت زیاد در یک رودخانه تنگ حرکت می‌کند؛ وقتی یکباره در محدوده پهن به اسم مخزن سد وارد می شود، فرصتی برای مستهلک شدن می‌یابد.
وی با ذکر مثالی توضیح داد: دبی ورودی به سد کهیر در بارش‌های اخیر ۹۳۰۰ مترمکعب در ثانیه بود که در لحظه خروج به ۱۵۰۰ تا ۱۸۰۰ مترمکعب در ثانیه کاهش پیدا کرد. در سد زیردان نیز دبی ورودی از ۲۱۰۰ مترمعکب در ثانیه به ۶۵۰ مترمکعب در ثانیه کاهش پیدا کرده است. یعنی از شدت پیک‌زایی سیلاب کاسته و مانع تداخل سیلاب‌های بالادست و پایین دست شد.
بزرگ‌زاده حاصل این مدیریت را در جلوگیری از تلفات انسانی مؤثر دانست و بیان داشت: اگر این زیرساخت‌ها نبود با یک فاجعه روبرو بودیم. در سیلاب گونو که در خرداد ۸۶ در سیستان و بلوپستان رخ داد، ۱۱۲ نفر جان باختند. در جبهه بارشی اخیر که در ایران و کشورهای همسایه رخ داد، با وجود حجم بارشی یکسان شاهد بودیم که حتی در شهرهای مدرنی مانند دبی تعدادی کشته شدند و خدمات شهری به مدت چند روز مختل شد. این مسئله نشانگر آن است که زیرساخت‌ها و مدیریت بهره‌برداری از سدها در ایران نقش خود را به درستی ایفا کردند.
سخنگوی صنعت آب کشور در بخشی از سخنان خود، دلیل ماندگاری آب در منطقه دشتیاری بعد از بارگشایی سد بالادست را پست بودن ارتفاع زمین این منطقه عنوان کرد و گفت: به همین دلیل هدایت سیلاب‌ها به آن ناحیه انجام می‌شود. رفع مشکلات دشتیاری نیازمند بازنگری در مبانی شهرسازی در بلندمدت است.
