واشنگتن راه غرب را سد کرد؛ رابطه آمریکا و تروئیکای اروپا شکرآب شد/ قطعنامه ضدایرانی جدید در راه است؟
به گزارش اقتصادنیوز، بر اساس آنچه رویترز مدعی است به نظر میرسد رابطه ایالات متحده و تروئیکای اروپا، بر سر ایران شکرآب شده و این متحدان دیرین، بر سر اینکه آیا باید علیه ایران قطعنامه جدیدی را در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی تصویب کنند یا نه، با اختلاف نظر جدی رو برو شدهاند ؛ قطعنامهای که به عقیده کارشناسان اگر تصویب شود، میتواند بر تشدید تنشها میان ایران و غرب بیفزاید.
براساس گزارش رویترز، دور تازه نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی هستهای، دوشنبه ۱۴ خرداد آغاز میشود و ۳۵ کشور عضو این شورا، بار دیگر پرونده فعالیتهای هستهای ایران و همچنین، آخرین گزارش رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی را بررسی میکنند.
اگرچه رویترز به نقل از برخی از دیپلمات های آمریکایی از اختلاف نظر جدی واشنگتن و تروئیکای اروپا بر سر تصویب قطعنامه ضدایرانی میگویند اما از منظر آنها، دلیل عدم تمایل آمریکا برای صدور قطعنامه جدید علیه ایران در نشستهای پیش روی شورای حکام، ناشی از تمرکز دولت بایدن بر انتخابات ریاست جمهوری است. در واقع واشنگتن در فاصله باقی مانده تا این رویداد سیاسی مهم تمایلی به درگیری تازه و تشدید تنش ها در روابط خود با تهران ندارد؛ امری که البته چندان به مذاق فرانسه، آلمان و انگلیس خوش نیامده است و این سه کشور ضمن تلاش برای اقناع آمریکا در راستای صدور قطعنامه علیه ایران، پیش نویس یک قطعنامه علیه ایران را آماده کرده اند.
به گزارش اقتصادنیوز، بر اساس آنچه رویترز مدعی ست، یکی از دیپلماتهای ارشد اروپایی اعلام کرده است: «این سه کشور پیشنویس قطعنامه علیه جمهوری اسلامی ایران را آماده کردهاند اما برای اعضای شورای حکام نفرستادهاند.»
پای مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا در عمان در میان است؟
با این حال به عقیده برخی دیگر از تحلیلگران، رد پای علل مخالفت آمریکا با تروئیکای اروپا بر سر صدور قطعنامه جدید علیه ایران که نقشی مهم را در کاهش تنشهای میان تهران و غرب ایفا خواهد کرد را میتوان در مذاکراتی جست و جو کرد که این روزها از آن به عنوان مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا در عمان یاد میشود؛ مذاکراتی که هر چند محورهای اعلام شده آن متمرکز بر پایان جنگ غزه بود اما به عقیده کارشناسان بینالمللی، به نظر میرسد رایزنی های تهران و واشنگتن با محوریت برت مک گورگ (مشاور ارشد جو بایدن در امور خاورمیانه) و علی باقری کنی (معاون سیاسی وقت و سرپرست فعلی وزارت امور خارجه) تا حدودی توانسته اطمینان خاطر را در طرفین مذاکرات افزایش داده و رویکرد اقناعی داشته باشد. به گزارش اقتصادنیوز، به نظر گروهی از ناظران، عدم تمایل واشنگتن و تهران برای تشدید تنش ها نقش مهمی را در اتخاذ این تصمیم آمریکا برای عدم موافقت با صدور قطعنامه علیه ایران ایفا کرده است.
ادعاهای ضدایرانی غرب و آژانس علیه ایران
طرح صدور قطعنامه جدید علیه ایران در حالی بار دیگر به جریان افتاده که شورای حکام حدود ۱۸ ماه پیش آخرین قطعنامه خود علیه ایران را تصویب کرد؛ قطعنامهای که بر اساس گزارش رویترز، در آبان 1401 تصویب و ایران را ملزم به همکاری فوری با تحقیقات آژانس درباره میزان اورانیوم غنی شده در سه سایت هستهای کرده بود؛ امری که ناشی از نگرانیهای ادعایی غرب و آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره فعالیتهای هسته ای ایران مبنی بر آنچه به عنوان غنیسازی اورانیوم 60 درصدی ادعا شده، است. این نه یک رویکرد جدید بلکه نگاهی است که مدتهاست از سوی آژانس و غرب تشدید شده و در تازهترین مورد نیز، رافائل گروسی مدیرکل آژانس در اظهارات خود مدعی شده است که «حجم اورانیوم ۶۰ درصد غنیسازی شده ایران به ۱۴۰ کیلوگرم رسیده است و هر ماه ۹ کیلوگرم به حجم اورانیوم ۶۰ درصدی ایران اضافه میشود.»
این در حالیست که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیشتر هم ادعاهایی از این دست درباره اهداف برنامه هسته ای ایران مطرح کردهاند.
ادعای غرب درباره فعالیت هسته ای ایران اما به همین نقطه ختم نشده و چندی پیش «واشنگتنپست» به نقل از مقامات سابق و فعلی آمریکا گزارش کرده بود که «ذخایر اورانیوم غنیشده ایران، برای ساخت دستکم سه بمب هستهای کافی است و تهران میتواند ظرف مدتی کوتاه، از چند روز تا چند هفته، غلظت آنها را تا درجه تسلیحاتی برساند.»
سرنوشت مذاکرات ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی
تکاپو و تقلای تروئیکای اروپا برای تصویب قطعنامه علیه ایران در شورای حکام آژانس در شرایطی صورت میگیرد که تهران و آژانس مذاکرات خود را از سر گرفته اند و رافائل گروسی در سفری که ۱۷ اردیبهشت به ایران داشت، با مقامات جمهوری اسلامی درباره نحوه همکاری با آژانس مذاکره کرد و پس از بازگشت از تهران تاکید کرد «طرفین به «درک مشترک» رسیدهاند و ایران به او گفته آماده است تا روی اقدامات مشخصی کار کند.»
همچنین قرار بود تا در هفته های اخیر مذاکرات تهران و آژانس از سر گرفته شود، اتفاقی که به واسطه سانحه تلخ بالگرد رئیس جمهور و شهادت سید ابراهیم رئیسی و همراهانش به گفته مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تعویق افتاد. به گزارش اقتصادنیوز، گروسی در این باره به رویترز گفته بود: «جان باختن رئیس جمهور و وزیر خارجه ایران در یک سانحه بالگرد منجر به وقفه در مذاکرات آژانس با تهران بمنظور بهبود همکاری طرفین شد. آنها در زمان سوگواری هستند که باید به آن احترام بگذارم. اما به محض اینکه تمام شود، ما دوباره تعامل میکنیم و این وقفه موقتی است که امیدوارم در عرض چند روز تمام شود.» مدیرکل آژانس همچنین بیان کرد: «این سازمان قصد دارد تا گفتگوهای فنی را با ایران ادامه دهد اما این مذاکرات به علت سانحه سقوط بالگرد هنوز صورت نگرفته است.»
بدون شک از سرگیری دوباره مذاکرات تهران و آژانس میتواند در زمینه تعاملات بیشتر طرفین و همچنین تحقق درخواست ها نقش مهمی را ایفا کرده و تا حدودی مانع از تصویب یا صدور قطعنامه هایی علیه ایران شود؛ هر چند غرب بر موضع ضدایرانی خود پافشاری می کند و به گفته یکی از دیپلمات های اروپایی، آلمان، انگلیس و فرانسه معتقدند «باید با قطعنامه پیش روند و گفتوگوهایشان را با آمریکا که در حال حاضر تنها مانع تحقق هدفشان است، ادامه داده و هر کاری برای متقاعد کردن واشنگتن انجام خواهند داد.»
با این حال باید دید این بار ایالات متحده میتواند آنچنان که رویترز مدعیست، ترمز غرب را درباره صدور قطعنامه ضد ایرانی بکشد؟