17 روز تیر به کام تهرانی‌ها شد!/ ۱۴ روز آلوده در پایتخت

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایسنا، بیشینه آلودگی هوای تهران طی ماه گذشته، ۱۵ تیرماه ثبت شد که در این روز غلظت آلاینده ازن به ۱۳۷ رسید. پایتخت‌نشینان طی چهار روز از تیرماه همزمان دو آلاینده را فراتر از میزان مجاز تنفس کردند، به‌گونه‌ای که طی ۱۰ تیرماه ذرات معلق کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون و ذرات معلق کوچک‌تر از ۱۰ میکرون و در روزهای ۱۴، ۱۵ و ۱۶ تیرماه آلاینده‌های ازن و ذرات معلق کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفتند. افزایش همزمان غلظت دو یا چند آلاینده می‌تواند منجر به تشدید عوارض و مخاطرات بهداشتی به‌ویژه برای گروه‌های حساس جامعه شود.

طی تیرماه سال گذشته هوای تهران ۱۲ روز قابل قبول و ۱۸ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز ناسالم برای همه بود. ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون، ازن و ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون به‌ترتیب شاخص‌ترین آلاینده‌های هوای پایتخت بودند.

آلوده‌ترین هوای پایتخت طی این ماه اول تیرماه به ثبت رسید و آلاینده ازن با رسیدن به عدد ۱۵۴ در شرایط ناسالم برای همه قرار گرفت.

سال ۱۴۰۱ تهرانی‌ها هوای نامطلوب‌تری را تجربه کرده بودند، به‌گونه‌ای که میانگین کیفیت هوا دو روز در شرایط قابل قبول، ۲۵ روز در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس و سه روز در شرایط ناسالم برای همه بود. آلاینده شاخص هوای تیرماه سال ۱۴۰۱ ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون بود و هوای تهران ۲۰ روز با این آلاینده شاخص آلودگی هوا را تجربه کرد.  ۱۶ روز آلاینده ازن و هفت روز ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون هوای تهران را آلوده کرد و در برخی روزها بیش از یک آلاینده فراتر از حد مجاز قرار گرفتند.

کیفیت هوای تهران طی تیر ماه ۱۴۰۰، ۱۷ روز در شرایط قابل قبول، ۱۳ روز در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز در شرایط ناسالم برای همه گروه‌ها قرار داشت و در این میان آلاینده «ازن» ۱۰ روز و آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون نیز چهار روز هوای تهران را آلوده کردند.

آمار شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد تیر ماه سال ۹۹ هوای تهران ۱۱ روز در شرایط قابل قبول، ۱۹ روز در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز در شرایط ناسالم برای همه گروه‌ها قرار داشت که آلاینده ازن  ۱۹ روز و ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون یک روز هوای ‌پایتخت را آلوده کرده بودند.

کیفیت هوای پایتخت طی تیر ماه ۹۸، ۱۸ روز قابل قبول، ۱۲ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز ناسالم برای همه گروه‌ها گزارش شد و ازن تنها آلاینده‌ای بود که در این یک ماه هوای ‌پایتخت را آلوده کرد.  

از «ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون»و «ازن» چه می‌دانیم؟

بر اساس این گزارش از سال ۹۸ تا کنون ازن و ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون بیش از سایر آلاینده‌ها هوای تهران را طی بهار آلوده کرده‌اند.

ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون دارای قطر ۲.۵ میکرون و یا کمتر است که تقریبا یک سی ام قطر موی انسان است و به عنوان ذرات ریز (fine) نیز شناخته می‌شود. ترکیب شیمیایی ذرات بسته به محل، زمان و آب و هوا متفاوت است و منابع انتشار آن شامل انواع فعالیت‌های احتراقی (وسایل نقلیه موتوری، نیروگاهی، سوزاندن چوب، و غیره) و فرایندهای صنعتی خاص می‌شود. این ذرات هم به‌طور مستقیم ساطع می‌شوند و هم به شکل آلاینده ثانویه در جو شکل می‌گیرند.

به‌طور کلی عمده‌ترین منابع انتشار ذرات معلق نیز احتراق سوخت مانند سوزاندن زغال  سنگ و چوب، خودروهای دیزلی فاقد فیلتر دوده، فرایندهای صنعتی و کشاورزی و انتشار از خودروها است. مطالعات علمی متعدد درباره ذرات معلق نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض این آلاینده باعث بروز مشکلات زیادی می‌شود. مرگ زودرس در مبتلایان به بیماری‌های قلبی و ریوی، بروز حملات قلبی غیرکشنده، ضربات قلب نامنظم، ابتلا به سرطان ریه، تشدید آسم، کاهش عملکرد ریه و افزایش علائم تنفسی مشکلاتی است که آلودگی هوا برای سلامت انسان ایجاد می‌کند.

بنا بر آخرین سیاهه انتشار شهر تهران، در تهران سالانه بیش از ۱۰ هزار تن ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون تولید می‌شود. مطالعات سال ۲۰۱۸ بانک جهانی نیز نشان می‌دهد که آلودگی هوا سالانه ۲.۶ میلیارد دلار به تهران خسارت وارد می‌کند. این رقم برای کل کشور ۷ میلیارد دلار گزارش شده است.

بر اساس این گزارش ازن آلاینده ثانویه‌ای است که پیش‌سازهای آن VOC‌ها یا همان ترکیبات آلی فرار و ناکس هستند. این آلاینده‌ها با تابش شدید و مستقیم نور خورشید آلاینده ازن را تولید می‌کنند. از سویی دیگر می‌توان گفت که به‌نوعی خودروهای دیزلی، موتورسیکلت‌های فرسوده و بخارات بنزین پیش‌سازهای ازن هستند همچنین استفاده از سوخت‌های غیر استاندارد در نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها می‌تواند در افزایش غلظت ازن نقش داشته باشد.

علاوه بر این آلاینده ازن سبب کاهش عملکرد ریه و افزایش علائم تنفسی مانند سرفه، تنگی نفس، تشدید آسم و سایر بیماری‌های ریوی می‌شود. ازن در مرگ ومیر زودرس نیز تاثیرگذار است.

 اعداد شاخص کیفیت هوا چه می‌گویند؟

شاخص کیفیت هوا (AQI) به پنج دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود. بر اساس این تقسیم‌بندی از عدد صفر تا ۵۰ هوا پاک، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوا قابل قبول یا متوسط، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوا ناسالم برای گروه‌های حساس، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ هوا ناسالم برای همه گروه‌ها، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ هوا بسیار ناسالم و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوا خطرناک است.