تنها مسیر روحانی و بایدن برای توافق

به گزارش اقتصادنیوز، المانیتور با انتشار مقاله‌ای با تمرکز بر سخنان هفته پیش حسن روحانی به بررسی آینده روابط ایران و امریکا و مسیرهایی که برای از سرگیری توافق وجود دارد پرداخته است.

در این گزارش  با اشاره به تصویب طرح مجلس از یک سو و فشارهای متحدان منطقه ای آمریکا گزینه های روی میز برای دو طرف تجریه و تحلیل شده است.

فقط سه فرمان

در بخش نخست گزارش به سخنان حسن روحانی در جلسه هیات دولت اشاره شده است. المانیتور این پیام روحانی را در ادامه سخنان پیشین محمدجواد ظریف می‌داند. اما روحانی و ظریف چه گفتند؟

حسن روحانی روز چهارشنبه در جلسه هیئت دولت گفت که رئیس جمهور بعدی امریکا می تواند یک کاغذ خوب روی میز بگذارد و آن را قشنگ امضا کند تا بتوانیم تا سر جای اول برگردیم و این اصلاً زمان نمی برد. این موضع ادامه سخن وزیر امور خارجه است که گفته بود دولت بایدن تنها با سه فرمان می‌تواند تحریم‌های علیه ایران را لغو کند و نیازی به پیش شرط یا مذاکره مجدد وجود ندارد.

هدف ارسال پیام تهاجمی مجلس

در پی خروج ایالات متحده از برجام و با اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران توسط دولت امریکا، ایران نیز در چند مرحله از تعهدات خود به برجام کاسته است. با این حال با ترور شهید محسن فخری‌زاده، مجلس ایران دولت را ملزم کرد تا در صورت برقراری تحریم‌ها تا دو ماه دیگر ایران تعهد خود را به پروتکل الحاقی لغو کند. نویسنده المانیتور معتقد است این قانون ارسال پیامی کاملا تهاجمی است: یا همان توافق قبلی احیا شود و یا اساسا هیچ توافقی در کار نخواهد بود. با این حال نویسنده المانیتور باور دارد که این ماجرا می‌تواند باعث گشایش درهای جدیدتری  شود.

نظر تیم بایدن در مواجهه با ایران

بنابراین روحانی تمام تلاش خود را می‌کند تا با ایجاد گشایشی دیپلماتیک، اقتصاد و سیاست خارجی ایران را به مسیری که پیش از روی کار آمدن ترامپ بود بازگردادند. به همین دلیل هم بود که او روز چهارشنبه به کابینه خود گفت که اقدامات دیپلماسی در حوزه وظایف دولت است و باید با صدای واحد با جهانیان صحبت کرد.

نویسنده المانیتور در ادامه با اشاره به سخنان بایدن در مصاحبه با نیویورک تایمز که گفته بود ایالات متحده به عنوان نقطه شروع مذاکرات بعدی دوباره به توافق می‌پیوندد، می‌نویسد اگرچه ممکن است استدلال‌هایی برای استفاده از تحریم‌های ترامپ به عنوان اهرم فشار در پیشنهاد دیپلماتیک افتتاحیه وجود داشته باشد، اما نظر غالب تیم بایدن این است که ابتدا ایران را به تعهدات برجامی برگرداند. با این حال قید «جلب نظر شرکا و متحدان منطقه‌ای»، «طولانی کردن محدودیت‌های هسته‌ای ایران« و »رسیدگی به برنامه موشکی ایران« از جمله مواردی است که برنامه پیش روی بایدن را با ابهام روربرو کرده است.

بازندگان بازگشت برجام

تردیدی وجود ندارد که شرکای منطقه‌ای ایالات متحده، از سیاست فشار حداکثری ترامپ بر ایران راضی‌تر بودند و اکنون از این نگران هستند که از دور جدید دیپلماسی با ایران عقب بمانند. بازگشت سریع به توافق هسته‌ای هم‌چنین ممکن است توانایی ولادیمیر پوتین را برای استفاده از نقش خود به عنوان واسطه در یک اختلاف پایدار دیپلماتیک آمریکا و ایران، زیر سوال ببرد. در واقع المانیتور برخی کشورهای عربی منطقه در کنار پوتین را به عنوان بازندگان احتمالی بازگشت برجام عنوان می کند. البته برخی تحلیل گران از از اسرائیل نیز به عنوان یکی دیگر از بازندگان یاد می کنند.

کار سخت روحانی و بایدن

با این اوصاف، با توجه به محدودیت‌های سیاسی موجود در ایران، روحانی نمی‌تواند وارد مذاکرات جدیدی شود. بهترین کاری که اکنون روحانی می‌تواند انجام دهد، همان سیاست محافظه‌کاران است احیای توافق قدیمی  یا اساسا توافق بی‌توافق. در این شرایط اگر دولت بایدن با رضایت شرکایش به موقع به توافق بازگردد، این ممکن است اولین قدم در راه باز نگه داشتن درهای دیپلماتیک باشد.