5 موضوع تأثیرگذار در انتخاب نخست وزیر جدید انگلیس

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از عصرایران،  بالاخره بعد از 2 ماه، نخست وزیر جدید بریتانیا مشخص شد. در این فرایند، انتخابات درون حزبی برای انتخاب رهبر جدید حزب حاکم (حزب محافظه کار) برگزار شد و در نهایت خانم لیز تراس 47 ساله توانست در این انتخابات درون حزبی پیروز شود تا به صورت خودکار سمت نخست وزیری را نیز برعهده بگیرد.

این موارد قابل توجه هستند.

1- یک زن، نخست وزیر شد

برای سومین بار در تاریخ بریتانیاست که یک زن می تواند به عالی ترین سمت اجرایی کشور یعنی نخست وزیر برسد. لیز تراس نخست وزیر جدید خود وزیر خارجه بریتانیاست. قبلا از او تاچر و ترزا می هم نخست وزیر بودند. این در حالی است که هم اکنون یک زن نیز در مقام پادشاهی (عالی ترین مقام حکومت) است و رکورد دوره پادشاهی در این کشور را در دست دارد.

یکی از معیارهای مهم و قابل توجه در بررسی و مقایسه شرایط کشورها، حضور زنان در عرصه فعالیت های عمومی به ویژه برعهده گرفتن سمت های عالی چون وزارت و ریاست است. حضور زنان در سمت های رهبری و وزارت و مشابه، نشانه ای از وضعیت جامعه هم است که نه تنها چنین اعتمادی به زنان می کند بلکه مردم، ظرفیت پذیرش این موضوع را هم دارند.

2- سیستم حزبی

کشورهای دنیا را می توان به چند بخش تقسیم کرد. کشورهای بدون حزب، کشورهای دارای شبه حزب و کشورهای دارای احزاب واقعی. عربستان سعودی و عمان حزب ندارند. کشورهای کره شمالی و چین هم حزب دارند اما تک حزبی اند و فقط یک حزب حق وجود دارد و آن حزب هم قطعا حزب حاکم می شود.

برخی کشورها سیستم چند حزبی دارند اما یک حزب قوی و همیشه در حکومت وجود دارد و بقیه احزاب هم یا نمایشی هستند یا به شدت ضعیف یا شبه حزب. مثلا در سوریه حزب نظامی – سیاسی بعث، قدرت را به طور کامل در این کشور در دست دارد و به صورت تصادفی نیز همیشه در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی هم برنده مطلق می شود. دیگر احزاب هم وجود دارند که یاد ساخته شده اند تا نقش حزب مخالف را بازی کنند یا آنقدر ضعیف هستند و تضعیف شده اند که محلی از اعراب ندارند.

انتخابات رهبری حزب محافظه کار بریتانیا

برخی دیگر از کشورها از جمله عراق، لبنان، ترکیه، پاکستان، هند، سوئیس، فرانسه و ایتالیا و ... اما هم حزب واقعی دارند و هم سیستم و رقابت حزبی واقعی.

بریتانیا در دسته آخر جای می گیرد. احزاب در انتخابات پارلمانی باهم رقابت می کنند و حزب پیروز دولت اینده را تشکیل می دهد. بریتانیا از وجود احزاب واقعی و سیستم حزبی واقعی برخوردار است.

3- رسانه حرفه ای

نخست وزیر سابق بریتانیا در اثر رسوایی های متعدد ناشی از افشاگری های رسانه های مستقل (غیرحزبی و غیردولتی)، به معنای واقعی کلمه سرنگون شد. بریتانیا رسانه های واقعی، حرفه ای و مستقل (به طور نسبی) دارد. هیچ کدام از رسانه ها و خبرنگاران افشاگر در این مدت احضار، بازجویی، دادگاهی نشدند. در ارتباط نهادهای دولت با این رسانه ها نیز تغییری ایجاد نشد. فشاری برای تعطیلی یا تضعیف این رسانه ها نیز اعمال نشد. رسانه های حرفه ای بریتانیا در این دو ماه از زمان اعلام کناره گیری نخست وزیر مستقر تا امروز یعنی انتخاب نخست وزیر جدید، در نقش ارگان تبلیغاتی هیچ کدام از کاندیداهای نخست وزیری قرار نگرفتند.

بوریس جانسون نخست وزیر وقت بریتانیا در مقابل خبرنگاران - لندن

4- مقایسه سریلانکا و بریتانیا

حوادث سریلانکا و بریتانیا تقریبا همزمان روی دادند. در حدود 2 ماه قبل، سریلانکا به دنبال بالا گرفتن مشکلات اقتصادی و اعتراضات، مردم مخالف به کاخ ریاست جمهوری و دفتر نخست وزیری حمله و آنها را تصرف کردند. رئیس جمهور مجبور به فرار از کاخ ریاست جمهوری و سپس از فرار کشور و رفتن به مالدیو شد و دولت استعفا کرد. حمله به کاخ ریاست جمهوری سریلانکا در پی مقاومت رئیس جمهور و نخست وزیر در برابر اعتراضات از یک سو و ناکام ماندن تلاش نمایندگان احزاب مخالف در پارلمان برای سرنگونی دولت رخ داد.

کاخ ریاست جمهوری سریلانکا در تصرف مردم معترض

در بریتانیا اما مشکل مثل سریلانکا، وضعیت وخیم اقتصادی کشور نبود بلکه رسوایی های پی در پی شخص نخست وزیر یعنی بوریس جانسون بود.  از رسوایی برگزاری میهمانی پرتعداد در مقر نخست وزیری در اوج قرنطینه کرونایی تا افشای ناراست گویی در باره اطلاع نخست وزیر از سوابق آزارجنسی مقام ارشد حزب.

در بریتانیا تلاش نمایندگان مخالف نخست وزیر (بوریس جانسون) برای سرنگونی او ناکام ماند. در انتخابات درون حزبی حزب حاکم (حزب محافظه کار) هم بوریس جانسون توانست رای اعتماد بگیرد. وقتی همه راه های قانونی برای سرنگونی نخست وزیر بی نتیجه بودند تحت فشار افکار عمومی، وزیران و مقامات ارشد دولت دست به استعفا زدند و در نهایت در کمتر از سه روز پر استعفا جانسون مجبور به اعلام کناره گیری از سمت خود شد.

  کاخ ریاست جمهوری سریلانکا در تصرف مردم معترض

5- مهاجران

روند انتخاب نخست وزیر جدید بریتانیا با حضور پررنگ چهره های مهاجر همراه بود. در میان کاندیداهای اصلی نخست وزیری بریتانیا، 5 نفر مهاجر یا مهاجرزاده و مهاجرتبار هستند.

"ریشی سوناک" وزیر سابق خزانه داری که به مرحله نهایی هم راه یافت شهروند هندی – بریتانیایی است. "ناظم الزهاوی" وزیر سابق آموزش و پرورش و وزیر فعلی خزانه داری، شهروند کُرد عراقی – بریتانیایی است. خانم "سویلا برافرمان"، دادستان سابق دیگر کاندیدای نخست وزیری، آفریقایی تبار است. خانم "کمی بدنوچ" نماینده پارلمان و شهروند بریتانیایی نیجریه تبار و "ساجد جاوید" وزیر بهداشت سابق هم بریتانیایی – پاکستانی است.