ژست «گفتگومدارانه» دولت رئیسی با معترضان/ استقبال اصولگرایان و اصلاح طلبان از ایده گفتگوی ملی
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از قرن نو، چهل روز بعد از درگذشت مهسا امینی، دختر 22ساله اهل سقز کردستان در زمان بازداشت توسط گشت ارشاد، واکنش ها به این اتفاق همچنان ادامه دارد. آنچنان که با بالا گرفتن اعتراضات و تجمعات در ایران، طرح گفتگوی ملی بار دیگر بر سر زبان ها افتاد و حتی رئیس قوه قضائیه نیز، با اعلام یک فراخوان گفت: «خطاب به همه جریان‌ها، گروه‌ها، جناح‌های سیاسی، دسته‌جات و افرادی از عموم مردم که دارای ابهام، سؤال، انتقاد و اعتراض هستند، اعلام می‌کنم که آمادگی استماع نقطه‌نظرات و پیشنهادات و انتقادات آنها از طریق گفت‌وگو را دارم و قطعاً چنانچه اشتباه و ضعفی از ناحیه ما وجود داشته باشد از نقطه‌نظرات ارائه‌شده در راستای رفع آنها استفاده می‌کنیم و هیچ ابایی از اصلاح و رفع ضعف نداریم.»
استقبال اهالی چپ و راست از ایده گفتگو
سیاسیون، تحلیلگران و جامعه شناسان چپ و راست نیز در کنار تحلیل ها از اعتراضات اخیر، از ایده گفتگو حمایت کرده و از ضرورت آن سخن می گویند، آنقدر که حتی اصولگرایان میانه رو مانند علی لاریجانی به استقبال ایده گفتگو با منتقدان و معترضان رفته اند.
علی لاریجانی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام می گوید؛ «حتماً گفت‌وگو لازم است. این گفت‌وگو باید عمیق‌تر باشد. باید بسترهای طبیعی اعتراض فراهم باشد و افراد سازمانی داشته باشند که با آن امکان گفت‌وگو باشد. همین کار در غرب هم شده است. از آن طرف هم باید مراقب بود که اعتراض به خشونت کشیده نشود، این باعث آشفتگی کشور می‌شود. وقتی اعتراضات امنیتی شود، همه مسئول‌اند از امنیت کشور دفاع کنند.»
علی اکبر گرجی، حقوقدان نیز در گفتگو با قرن نو، با اعلام آمادگی برای گفتگو با چهره هایی چون محسنی اژه ای، گفت:«پیشنهاد خوبی است؛ اما سال‌هاست معلمان حقوق و امثال بنده که دستی در دانشگاه و رسانه دارند، مقامات جمهوری اسلامی دعوت به گفت‌وگو می‌کنند. حتی زمانی که پروانه وکالت اینجانب توسط عوامل مستقیم رئیس قبلی قوه قضائیه باطل شد، باز هم کسی از قوه قضائیه سراغی از ما برای گفت‌وگو نگرفت. بنابراین، در حال حاضر و در این موقعیت وقتی دعوت به گفت‌وگو می‌کنند، من می‌گویم ارزشمند است؛ اما آدم شک می‌کند که نکند مصلحت‌جویانه و برای آرام‌کردن فضا بوده باشد.»
وی ادامه داد:« نظر دوم هم این است که بعد از گفت‌وگو چه اقداماتی را می‌خواهید انجام دهید. من هنوز هم مطالباتم کوچک و فروتنانه است که در سطح بازنگری قانون اساسی، تقویت حاکمیت مردم و حقوق و آزادی‌های آنان را تقلیل دادم. به همین دلیل، قشر جوان خیلی با مطالبات من میانه خوشی ندارند. منظورم این است که مقامات قوه قضائیه، واقعاً آمادگی این را دارند که نقدهای امثال بنده حتی در رسانه‌ها، بشنوند و توجه کنند؟ آیا این نهادهای قضایی توانایی آن را دارند که نقدهای ما را که بیشتر مورد توجه ضابطین قضایی است، بشنوند؟ عمده مشکلات کشور، ناشی از حاکمیت دیدگاه‌های امنیتی بر جمهوری اسلامی است. آیا دوستان قضائیه این توانایی را دارند که اصلاحاتی در این نوع نگاه امنیتی ایجاد کنند؟ نگاه امنیتی باید اصلاح شود.»
سیدحسن خمینی نیز با بیان آنکه وظیفه امروز ما گفت‌وگوست، تاکید دارد؛ «ما به‌عنوان عالمان مذاهب اسلامی ـ چه عالمان دین و چه حوزه‌های دیگر ـ تنها راهمان، گفت‌وگو با یکدیگر است و اگر این نشست را بسیار ارزشمند می‌دانیم به‌دلیل بسترسازی آن برای گفت‌وگوست.»
حجت‌الاسلام و المسلمین سیدهادی خامنه‌ای، دبیرکل مجمع نیروهای خط امام، هم در جلسۀ مشترک اعضای شورای مرکزی و دبیران استانی این تشکل اصلاح طلب گفت:« مسیر ما مشخص است، چاره‌ای جز گفتگوی جدی و هدفمند در چارچوب مسائل کشور و منافع ملی نداریم؛ وقتی از گفتگو صحبت می‌شود، یعنی همه آماده شنیدن حرف دیگری باشند، ولو اینکه سخن او تلخ باشد.»
حرکت دیرهنگام صدا و سیما
در این میان، صدا و سیما، با برگزاری مناظرات و برنامه های گفتگومحور، از اصلاح طلبان و اصولگرایان دعوت کرد تا نظرات خود درباره تجمعات و اعتراضات بیان کردند. غلامحسین کرباسچی، احمد زیدآبادی و مجید تفرشی از جمله کسانی بودند که انتقادات صریح و بی سابقه ای را از عملکرد صداوسیما و برخی دیگر از نهادهای حاکمیتی در جریان اعتراضات اخیر مطرح کردند.
با این حال، به دلیل همراهی گاه و بیگاه مجری با منتقدان اعتراضات و دیرهنگام برگزار شدن مناظرات، با دید مثبت به این اقدام نگاه نمی شود.
دولت تغییر استراتژی داد؟
ابراهیم رئیسی هم که دولتش این روزها در آزمون سختی گرفتار شده است، می گوید :«گفت‌وگو در جهت رفع شبهات و در جهت پیشرفت امور بسیار مؤثر است مقام معظم رهبری سال‌های قبل بارها فرموده‌اند بر کرسی‌های آزاداندیشی و حتماً کرسی‌های گفت‌وگو در مجامع علمی و فرهنگی کشور فعال شود؛ زیرا در جهت توسعه فرهنگی نقش‌آفرین خواهد بود. با همکاری همه دستگاه‌ها این محقق می‌شود بنده مجری هستم و همه باید به همه کمک کنیم تا همه این اتفاق‌ها در ساختار توسعه فرهنگی اتفاق بیفتد. ما باید بتوانیم حداکثر در هر فصلی ارزیابی داشته باشید با شاخص‌های مشخص و ببینیم به اهداف رسیدیم یا نه و ایراد کار در کجا بوده است و در این راستا باید تقسیم مسئولیت شود و با حساسیت دنبال شود.»
در چند روز اخیر، علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت نیز به میان دانشجویان رفت، تا با آنان گفتگو کند. هرچند این حضور با حواشی متعددی رو به رو بود و هم دانشجویان علامه طبابایی و هم دانشجویان خواجه نصیر شعارهای تندی رو از سر دادند. اما، با این حال، سخنگوی دولت گفت که باز هم دانشگاه ها خواهد رفت. حال باید دید که مردم و دانشجویان، ژست جدید دولت را می پذیرند یا خیر؟
