دهن کجی پوتین به بایدن/ آمریکا و روسیه بر لبه پرتگاه جنگ تمام عیار!

به گزارش اقتصادنیوز، آگوست 2023 ایالات متحده دو سال از خروج آشفته خود از افغانستان را جشن گرفت. در طول یک سال و نیم گذشته، برخی از منتقدان بایدن استدلال کرده‌اند که خروج ایالات متحده از افغانستان پوتین را برای حمله تمام عیار به اوکراین ترغیب کرد. پوتین به وضوح احساس می کرد که قبل از روی کار آمدن بایدن، کارهایی ناتمام بسیاری با اوکراین داشته است: الحاق کریمه به روسیه در سال 2014 مانع از رابطه عمیق تر اوکراین با غرب نشد، زمانی که ترامپ، متحد نزدیک تزار در کاخ سفید بود. از همین رو، مارس 2022، رهبر اکثریت جمهوری خواه سنا، میچ مک کانل، ادعا کرد که خروج ایالات متحده از افغانستان پوتین را برای حمله به اوکراین جسور کرد، به باورش اگر بایدن پروزه خروج از افغانستان را کلید نمی زد، جنگ اوکراین رخ نمی داد.

دهن کجی تزار به بایدن

نیکی هیلی، سفیر سابق ایالات متحده در سازمان ملل نیز براین باور است که عقب نشینی بی نظم بایدن، عامل حمله پوتین به اوکراین است. پیشتر هم فیونا هیل، کارمند سابق شورای امنیت ملی ایالات متحده و کارشناس برجسته، استدلال کرده که خروج سریع ایالات متحده از افغانستان نشان دهنده ضعف است و پوتین را وادار به حمله کرده.از منظر منتقدان بایدنف خروج شتاب زده آمریکا از افغانستان نشان از ذهنیت پریشان این کشور در داخل و خارج از مرزهای این بازیگر دارد. واشنگتن با پیروی از چنین تاکتیکی نشان داد که به راحتی قادر است متحدانش را تنها بگذارد. همین گزاره موجب شد تا پوتین تصور کند، آمریکا، اوکراین را هم قربانی خواهد کرد.

با این همه، آنگونه که فارن افرز نوشته، تحلیل فعل و انفعال های روسیه و اظهارات پوتین در تابستان 2021 و همچنین اطلاعات فاش شده نشان می دهد که خروج ایالات متحده از افغانستان بر محاسبات پوتین تاثیری نداشته است. تزار احتمالا پیش از خروج آمریکا از افغانستان چنین تصمیمی را اتخاذ کرده بود و به شدت از قدرت واشنگتن هراس داشت.چنین گزاره ای نشان می‌دهد که رویکرد مبتنی بر بازدارندگی تزار بر مبنای ساده نشان دادن قدرت اتخاذ نشده، چرا که نمایش قدرت ایالات متحده می تواند نتیجه معکوس داشته باشد.داده های اطلاعاتی نشان می‌دهد که پوتین احتمالا تصمیم به حمله به اوکراین در اواخر آوریل تا اوایل ژوئن 2021 گرفته است. از اواسط مارس 2021، روسیه مانور نظامی جدیدی را کلید زد و نیروهای اضافی اش را عازم کریمه و مرزش با شرق اوکراین کرد. 2 آوریل، زمانی که روسیه نیروهایش را به مرز اوکراین منتقل کرد، بایدن با زلنسکی تماس گرفت تا "حمایت بی دریغ" اش را اعلام کند. توالی وقایع نشان می‌دهد که پوتین به جای اینکه برای حمله واقعی آماده شود، در برابر قدرت نمایی بایدن که او را قاتل خواند، دست به مانوری متقابل زد.

روایت پوتین از حمله روسیه به اوکراین

بایدن برنامه اش برای خروج از افغانستان را 8 جولای اعلام کرد. با این حال، در آن ماه - مقامات نظامی و اطلاعاتی اوکراین اعلام کردند که سرویس امنیت فدرال روسیه بخش نهم اداره پنجم خود را توسعه داده ، واحدی که مسئول امور سیاسی است. جنگ و عملیات مخفی در اوکراین به اداره ای جداگانه تبدیل شده و نیروی انسانی و توانایی هایش افزایش یافته. اواسط جولای، پوتین مقاله ای 5 هزار کلمه ای را در وب سایت کرملین منتشر کرد. این کتاب با عنوان «در مورد وحدت تاریخی روس‌ها و اوکراینی‌ها» استدلال می‌کرد که اوکراینی‌ها و روس‌ها عملا یک ملت هستند و تصمیمات خودسرانه رهبران شوروی دو کشور را تقسیم کردند. در ادامه این مقاله این ادعا مطرح شد که غرب در تلاش است اوکراین را علیه روسیه بشوراند.

کابل در 15 اوت 2021 به دست طالبان افتاد. اما حداقل در آغاز آن ماه، ارتش روسیه جذب نیرو برای تعریف نیروی ذخیره آماده را کلید زد که هدفش جمع آوری حدود صد هزار سرباز بود. هدف نیروهای ذخیره جدید اشغال اوکراین بود. درک تفسیر پوتین از واکنش واشنگتن به تقویت نظامی در بهار 2021 برای درک تصمیمش جهت حمله به اوکراین یک سال بعد کلیدی است. حمایت ایالات متحده از شریک خود اوکراین در آن بازه زمانی تزلزل ناپذیر بود. حتی زمانی که حمله روسیه در آوریل 2021 ممکن به نظر می رسید، در آن بازه زمانی واشنگتن تمایلی به مذاکره با مسکو در مورد علاقه اوکراین به پیوستن به ناتو نداشت.

مسکو و واشنگتن در یک قدمی رویارویی مستقیم

به گفته تحلیلگران، زمان دقیق تصمیم پوتین برای حمله به اوکراین نشان می دهد که انتخاب او ریشه در ضعف آمریکا در افغانستان نداشت. در عوض، جهان شاهد محاسبه استراتژیک (یا محاسبه اشتباه) مبتنی بر ترس از تضعیف موقعیت روسیه بود. پس از آوریل 2021، پوتین به این نتیجه رسید که بایدن هرگز مایل به دستیابی به توافقی با او در مورد اوکراین نیست. بعد از آن و با توجه به اینکه ایالات متحده و متحدان اروپایی اش حمایت خود را از قابلیت‌های دفاعی، اطلاعاتی، سایبری و امنیتی اوکراین افزایش دادند، پوتین ممکن است به نادرستی محاسباتش پی برده باشد.

از منظر ناظران، تلاش های ایالات متحده برای بهبود امنیت شرکای خود به عنوان تهدیدی بالقوه برای روسیه تلقی می شود. به نظر می رسد واکنش تند ایالات متحده به افزایش نیروهای پوتین در بهار 2021 آخرین مدرکی باشد که او را متقاعد کرد که در مورد اوکراین هرگز نمی تواند از دیپلماسی برای برآورده کردن اهدافش استفاده کند. در آینده، پوتین ممکن است تشخیص دهد که نمایش قدرت ایالات متحده برای بازدارندگی روسیه، تهدیدی است که مستلزم پاسخ نظامی مستقیم روسیه است؛ آن زمان دو طرف ممکن است بر لبه درگیری مستقیم قرار بگیرند.