قمار بزرگ کاخ سفید در آمریکای لاتین/ چگونه ونزوئلا واشنگتن را دور زد؟

به گزارش اقتصادنیوز، 18 اکتبر 2023، یک روز پس از آنکه نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا و مخالفانش در باربادوس گرد هم آمدند تا خبر ازسرگیری مذاکرات برای انتخابات ریاست‌جمهوری فراگیر و رقابتی در سال 2024 را رسانه ای کنند، کاخ سفید اعلام کرد که تحریم‌های اقتصادی علیه این بازیگر را کاهش می دهد.این تحریم ها در سال 2019 علیه دولت مادورو و شرکت های دولتی معدن طلا و نفت اعمال شده بود. در آن زمان، ترامپ، رئیس جمهوری وقت فکر می کرد که با ممانعت از دسترسی دولت مادورو به سرمایه گذاری ها و بازارهای اقتصاد نفتی ونزوئلا - که بیش از 90 درصد از درآمد صادراتی این کشور را تشکیل می دهد - می تواند زمینه را برای تشکیل دولت موقت به رهبری خوان گوایدو، رهبر مخالفان فراهم کند. بیش از چهار سال بعد، اپوزیسیون منحل شد اما مادورو همچنان در قدرت است.

سیاست شکست خورده واشنگتن

رویکرد متفاوت بایدن به دولت ونزوئلا و شرکت نفت پی.دی.وی.اس.ای اجازه تولید و فروش نفت و گاز در سطح بین‌المللی را می‌دهد. علاوه بر این شرکت‌های بین‌المللی این فرصت را پیدا کردند تا در این شرکت سرمایه گذاری کنند. به نوشته فارین پالسی،تحریم‌های و «فشار حداکثری» دوران ترامپ نتوانست حتی پیشرفت‌های اندکی در حوزه حقوق بشری ونزوئلا به وجود بیاورد. همزمان دولت بایدن از سوی دولت‌های اروپایی و آمریکای لاتین برای برداشتن محدودیت ها تحت فشار بود. بسیاری از این دولت‌ها با طرح حمایتی آمریکا از گوایدو همراهی کردند، اما متوجه شدند که روابط دیپلماتیک شان با دولت مادورو به شکلی بالفعل تیره شده است - و شرکت‌های ملی آنها از انجام تجارت در بخش نفت و گاز ونزوئلا یا مبادله بدهی‌های آن محروم شده‌اند.

با این حال بایدن پس از هویچ به سیاست چوب متوسل شد. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، اعلام کرد که اگر دولت مادورو تا 30 نوامبر زندانیان سیاسی و شهروندان آمریکایی را آزاد نکند و در باب بررسی صلاحیت سه رهبر مخالف به نتیجه ای دست نیابد، ایالات متحده در مورد لغو تحریم ها تجدید نظر خواهد کرد.علاوه بر این، اگر پس از شش ماه پیشرفت کافی در سازماندهی انتخابات و ارائه تضمین‌های لازم برای رقابت حاصل نشود، ایالات متحده تحریم‌هایی را که برداشته بود را بار دیگر اعمال خواهد کرد.ضرب‌الاجل 30 نوامبر آمد و رفت، اما در نهایت، اواخر دسامبر، دولت مادورو موافقت کرد تا به ماریا کورینا ماچادو، نامزد مخالفی که در انتخابات مقدماتی دموکراتیک انتخاب شده بود، اجازه دهد تا برای رد صلاحیت خود در دادگاه عالی انتخابات درخواست تجدید نظر کند. دولت بعداً 20 زندانی سیاسی ونزوئلا و شش شهروند آمریکایی را آزاد کرد.

راهی برای عبور از فشار حداکثری

در حالی که دولت ونزوئلا ظاهرا خواسته های واشنگتن را برآورده کرد، اما از آن زمان تاکنون پیشرفت چندانی حاصل نشده است. بررسی حق ماچادو جهت رقابت در انتخابات توسط سیستم قضایی متوقف شده است. اواخر ژانویه، دولت بیش از 30 فعال مدنی، مخالفان دموکراتیک، افسران نظامی بازنشسته و روزنامه نگاران را به اتهام خیانت دستگیر کرد. همزمان ولادیمیر پادرینو لوپز، وزیر دفاع، مدعی که دستگیرشدگان با  نهادهای اطلاعات ایالات متحده همکاری داشته اند.تا آن زمان، دولت بایدن به تعهدات محقق نشده دولت ونزوئلا در مورد بهبود شرایط برای انتخابات ریاست جمهوری رقابتی و فراگیر توجهی نداشت. اندکی پس از دستگیری‌های ژانویه، وزارت امور خارجه این بازداشت‌ها را محکوم کرد و آن را مغایر با روح توافق باربادوس دانست و هشدار داد که اقدامات مشابه در آینده که برخلاف «روح و حرف» توافق باشد، «عواقبی خواهد داشت».

به نظر می‌رسد که فرایند آماده‌سازی انتخابات، یعنی تضمین ارائه زمین بازی نسبتاً مساوی و دعوت از سازمان‌های مستقل بین‌المللی ناظر بر انتخابات - مانند اتحادیه اروپا، مرکز کارتر و سازمان ملل متحد - متوقف شده است. امروز دولت مادورو بیشتر بر روی جلب نظر سرمایه‌گذاران بالقوه متمرکز شده است. کاراکاس پذیرای مانور شرکت های انرژی و سرمایه گذاران بزرگ و کوچک است.به باور ناظران زمانی که فشارهای حداکثری نتوانستند تغییر ایجاد کنند، مشخص نیست پلن بعدی چه خواهد بود. در این میان بسیاری از جمهوری‌خواهان تندرو مانند سناتور مارکو روبیو، علیرغم این واقعیت که سیاست فشار حداکثری شکست خورده است، برای بازگشت به رژیم تحریم  فریاد می‌زنند. این در حالی است که اعمال تحریم‌ها با هدف تغییر رژیم سابقه خوبی ندارد. تحریم های اعمالی بر دولت ها در کوبا، کره شمالی، روسیه یا ونزوئلا درد اقتصادی را تحمیل کرده‌اند، اما تا حد زیادی در جلوگیری یا معکوس کردن سیاست‌هایی که باید شکست خورده‌اند.