بازنده بزرگ بازی خاورمیانه/ عجز آمریکا در یارکشی علیه ایران و روسیه

به گزارش اقتصادنیوز، ناظران در باب مشارکت روسیه و ایران دو فرضیه را مطرح می کنند؛ گروهی همکاری راهبردی دو بازیگر را تهیدیدی برای واشنگتن قلمداد کرده و می گویند که این اتحاد می تواند هژمونی ایالات متحده را به چالش بکشد. اما گروهی دیگر ادعای متفاوتی را مطرح کرده و مدعی اند، مشارکت راهبردی تهران و مسکو فرصتی برای ایالات متحده ایجاد می کند تا برای همکاری های دفاعی تقویت شده بین اروپا، اسرائیل و کشورهای عربی متحدش زمینه سازی نماید. به ادعای این گروه، پاسخ بی‌سابقه ایران به اسرائیل، نوعی هم صدایی اطلاعاتی میان ایالات متحده، اسرائیل و بازیگران عرب حاشیه خلیج فارس ایجاد کرد. این گروه در ادامه مدعی اند، این عملیات دفاعی از وقوع جنگ منطقه ای جلوگیری کرد و نشان داد که چگونه افزایش همکاری دفاعی بین ایالات متحده و متحدان اروپایی و خاورمیانه ای می تواند ثبات را در منطقه افزایش دهد. در مقابل، مخالفان بر این باورند که همکاری میان بازیگران عرب با اسرائیل و آمریکا در آن بازه زمانی موقت بود. به باور این گروه، اعراب نشان دادند که دیگر نمی خواهند صرفا در زمین آمریکا بازی کنند.

چرایی انزوای واشنگتن در خاورمیانه

در همین راستا موسسه مطالعاتی موسوم به « پروژه امنیتی آمریکا» با انتشار یادداشتی مدعی شد: روسیه و ایران به دنبال برهم زدن نظم بین المللی تحت رهبری ایالات متحده و تسهیل خروج آمریکا از حوزه نفوذشان هستند. به نظر می رسد هر دو کشور بر این باورند که می توان به راحتی از طریق همکاری به این خواسته دست یافت. در حالی که همکاری های نظامی تهران و مسکو رشد چشم گیری داشته، روسیه سیستم‌های دفاع هوایی پیشرفته را در اختیار ایران قرار داده و تلاش دارد تا تهران در حوزه برنامه های فضایی اش پیشرفت های بیشتری داشته باشد. از همین رو مسکو از ارائه کمک های خود به تهران دریغ نمی کند.گروهی مدعی اند، تهدیدهای ایران و روسیه علیه آمریکا جدی هستند. در همین راستا موسسه مطالعات جنگ خلاصه ای را در باب پس لرزه های همکاری ایران و روسیه برای آمریکا منتشر کرده و تاکید دارد؛ کسانی که نگران رشد قدرت نظامی و نفوذایران در خاورمیانه هستند باید میزان سرمایه گذاری های تهران و مسکو را نیز ارزیابی کنند.

در همین راستا گروهی از ناظران مدعی اند ایالات متحده و اسرائیل طبیعتا قدرت و نفوذ ایران در خاورمیانه را تهدیدی جدی علیه خود قلمداد می کنند، کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نیز ذهنیتی مشابه دارند با این همه این گروه از بازیگران نشان داده اند که خواهان پیروی از رویکرد پیشنهادی واشنگتن و تل آویو در ارتباط با تهران و مسکو نیستند. بالاخص عربستان سعودی و امارات متحده عربی که رابطه تجاری قدرتمندی با روسیه دارند و به لحاظ دیپلماتیک نیز روابط خود با ایران را احیا کرده و به دنبال تقویت تعاملات دوجانبه هستند.در این میان حداقل در ارتباط با روسیه نیز، اسرائیل تمایلی جهت هم صدایی با آمریکا ندارد، چرا که به ادعای ناظران، تل آویو برای هرگونه عملیات نظامی ادعایی در سوریه به هماهنگی با روس ها نیازمند است.از همین رو هرگونه تقابل احتمالی می تواند معادلات حاکم برای اسرائیل را پیچیده تر کند.

اعراب با کارت آمریکا قمار نمی کنند

این موسسه مطالعاتی در بخش دیگری از یادداشت خود آورده، امروز  روسیه تلاش دارد تا از اسرائیل فاصله بگیرد. نزدیکی مسکو به تهران، میزبانی این کشور از رهبران حماس و رویکرد کرملین نسبت به جنگ غزه در همین قاب قابل تبیین است. علاوه بر این، خیز روسیه برای ارسال هواپیما، سیستم‌های دفاع هوایی پیشرفته، تانک‌ها و سایر سخت‌افزارهای نظامی به ایران، مطمئناً نگرانی‌هایی را در پایتخت‌های عربی ایجاد کرده، از همین رو گروهی مدعی اند که شراکت روسیه و ایران فرصتی برای ایالات متحده فراهم ساخته تا روابط دفاعی نزدیک تری میان متحدان اروپایی و خاورمیانه ای خود تعریف کند. با این حال، دستیابی به این گزاره با موانع جدی روبرو است. افکار عمومی جهان عرب هم صدایی رهبران پایتخت های عربی با اسرائیل و آمریکا را برنمی تابند. در کنار این مقوله، قدرت و نفوذ ایران نیز مانع از هم صدایی اعراب با آمریکا خواهد شد.

در این میان هستند گروهی که برای کم رنگ جلوه داده موانع به هم صدایی اعراب با اسرائیل و آمریکا، همکاری ادعایی اطلاعاتی آنها در برابر پرتاب های ایران به سوی سرزمین های اشغالی را به عنوان نقطه عطف قلمداد می کنند و مدعی اند امکان‌پذیری تاکتیکی چنین ائتلافی در جریان پاسخ ایران به اسرائیل آشکار شد، زمانی که به ادعای این گروه ایالات متحده و متحدان اروپایی به طور یکپارچه در کنار اسرائیل و شرکای عرب برای رهگیری پرتابه‌های ایران همکاری کردند. به ادعای دانا استرول، معاون سابق دستیار وزیر دفاع ایالات متحده در امور خاورمیانه، این هم صدایی (ادعایی) ثابت کرد که «ارتش ایالات متحده قادر است شرکای خود را به صورت عملیاتی جهت دفاع از امنیت شهروندان و قلمرو در برابر روسیه کنار هم تعریف کند». با این همه گروهی از تحلیلگران ضمن اشاره به رویکرد انفعالی واشنگتن می گویند که کشورهای عربی خلیج فارس دیگر حاضر به قمار با کارت آمریکا نیستند و نمی خواهند همه تخم مرغ های خود را در یک سبد قرار دهند.

 موسسه مطالعات جنگ با انتشار گزارشی مدعی شد:"مسکو و تهران  بلوکی نظامی  با هدف شکست دادن ایالات متحده و متحدانش در خاورمیانه، اروپا و سراسر جهان را تشکیل داده اند." با این همه به ادعای این موسسه مطالعاتی در شرایط کنونی ایالات متحده و متحدانش نمی توانند جبهه ای واحد تعریف کنند، چرا که غرب امروز به واسطه جنگ در اوکراین درگیر چند صدایی شده و بازیگران عرب حاشیه خلیج فارس و اسرائیل به دلیل ابعاد تنش در غزه تقسیم شده و اختلاف نظر دارند. از همین رو ترسیم جبهه واحد دشوار است.