پس لرزههای اتحاد شکننده چین و هند/ خط و نشان دهلی نو برای پکن با کارت تبت
به گزارش اقتصادنیوز، هند هجدهمین انتخابات سراسری خود را برگزار کرد و نارندرا مودی نخست وزیر و حزب او بهاراتیا جاناتا (BJP) برای سومین دوره پیروز انتخابات شدند. به باور ناظران، مانند دوره اول و دوم ، حجم قابل توجهی از طرح های سیاسی و اقتصادی، روابط مودی با چین را سنگین تر خواهد کرد. در حالی که پیروزی پیشبینیشده او در انتخابات احتمالاً منجر به تداوم مسائل پیچیده هند و چین و تنشهای سالهای گذشته او به عنوان نخستوزیر خواهد شد، به نظر میرسد مودی تلاش خواهد کرد تا رابطه متزلزل اما مدیریت شده اش با چین را ادامه دهد.اکثریت قریب به اتفاق کاربران اینترنت در چین دیدگاه مثبتی به رهبر هند دارند و او را «مودی جاودانه» میخوانند. بر اساس داده های پلتفرم میکروبلاگینگ محبوب Weibo (نسخه چینی توییتر) که بیش از 598 میلیون کاربر فعال ماهانه دارد، بسیاری از مردم چین تصور می کنند که مودی برای حفظ توازن قدرت در جهان بسیار مهم است.
مودی از نگاه شرق و غرب
به نوشته ژئوپلتیکال مانیتور، دیدگاههای رقابتی لیبرال دموکراسی به سبک غربی و الگوی سیاسی چین، هر چند ناعادلانه و نادرست، چین را در قاب جامعهای با عملکرد خوب به تصویر میکشند، در حالی که هند با ناسیونالیسم پرشور رهبری اش، بیثبات قلمداد می شود. نظرات کاربران Weibo درک آنها از دموکراسی را به عنوان یک سیستم سیاسی اساساً بیثبات که توسط درگیریهای داخلی، فساد و ارائه اطلاعات نادرست احاطه شده است، عریان می کند. در واقع، آنها اغلب مفهوم دموکراسی را به عنوان یک فرآیند کامل رد می کنند. بسیاری از مردم چین بر این باورند که کشورهای بزرگتر، حتی آنهایی که ادعای دموکراتیک بودن دارند، دارای ویژگی های استبدادی هستند.در همین راستا، رسانه های غربی معمولاً هنگام گزارش تحولات سیاسی هند این باور غلط را تکرار می کنند. در دوران تصدی مودی، بحث ها در مورد جوهر دموکراسی هند تغییر کرده که با دیدگاه چینی ها در مورد سیستم دموکراتیک به طور کلی سازگار است. این بحث به دانشگاه محدود نمی شود، بر فصل جدید ادعایی در تاریخ هند متمرکز است، جایی که مودی کشور را از اصول اساسی دموکراسی، حقوق اقلیت ها و مسئولیت اجرایی دور کرده است.
نیتاشا کائول، منتقد مشهور مودی فعال در موسسه امور بینالملل استرالیا مینویسد که اسطوره مودی ایده یک رهبر پدرانه، زاهد و کارآمد را در رأس یک هرم تمدنی هند بهعنوان «ویشوا گورو یا رهبر جهانی» ترسیم می کند. در سال 2021، جوستین یاکوبسن و کنت بو نیلسن از «مرکز توسعه و محیط زیست» در دانشگاه اسلو، هند را به فهرست «رژیم های اقتدارگرا، پوپولیست» و دست راستی اضافه کردند گاردین مقاله ای منتشر کرد و در چارچوبش دولت مودی را «خودکامه» و «غیر لیبرال» خواند. به طور مشابه، مقاله ای از فایننشال تایمز در همان سال نشان می دهد که «رشته اقتدارگرایانه» ادعایی مودی به عنوان یک نگرانی عمده برای غرب مطرح شده است.با این حال، اشاره اخیر چین به مودی به شدت با تصویر بسیار زیبا از هند در دوران تصدی او در تضاد است.
2 ژانویه 2024، ژانگ جیادونگ، مدیر مرکز مطالعات آسیای جنوبی در دانشگاه فودان در شانگهای، ادعا کرد که هند در سطح ملی و بین المللی فعال تر و مطمئن تر شده است. مواضع این تحلیلگر توسط روزنامه گلوبال تایمز منتشر شد و برای رهبران پکن غیر متعارف بود. اما با در نظر گرفتن تلاشهای هند برای ایجاد یک سیستم چندجانبه در امور بینالملل و ناتوانی غرب جهت همسو کردن هند با این بلوک، روابط پکن و دهلی نو از منظر ژئوپلتیکی قابل تامل است.
پس لرزه های یک تنش تاریخی
با این حال به باور گروهی از ناظران، نخست وزیر هند چالشی برای دولتها، روشنفکران غربی و هندی است که از کنگره حمایت میکنند. هند چارچوب حاکمیتی قوی دارد که دستیابی به محبوبیت گسترده را برای یک فرد یا حزب سیاسی دشوار می کند. در نزدیک به 23 سال گذشته، مودی به دلیل استقامت خود و حزبش و برنامه ملیگرایانه متمرکز بر هند، به عنوان نخست وزیر و وزیر ارشد ایالت گجرات خدمت کرده است. مردم درک میکنند که چگونه فعل و انفعال های منطقهای و جهانی در حال تخریب و تغییر هستند، و همچنین میدانند که هند باید به عنوان یک کشور توسعهیافته در نقشه جهان رتبهبندی شود. آنها او و حزبش را برای اداره هند (یا بهارات) انتخاب می کنند. علاوه بر این، دیوان عالی، نهادی برجسته ساختار قضایی هند، مراقب است و برای رسیدگی به هرگونه نقض نهادهای دموکراتیک توسط هر شخص یا نهادی مجهز. از همین رو گروهی مدعی اند دولت مودی برای تقویت موقعیت اقتصادی هند بدون تسلیم شدن در برابر فشارهای داخلی یا منطقه ای در جایگاه خوبی قرار دارد.
اگرچه اکثر مردم چین دیدگاه و علاقه مثبتی نسبت به نخست وزیر هند دارند، اما روابط چین و هند برای سالهای متمادی پرتنش بوده؛ گزاره ای که محیطی مساعد برای ظهور درگیریهای جدید و فزاینده بین دو کشور ایجاد کرده است. از زمان انتخاب اولیه مودی در سال 2014، چین به گرمی از او استقبال کرده و هر دو طرف نسبت به دوره جدیدی از روابط هند و چین خوش بین شدند. اولین رویارویی بین شی جین پینگ، رئیس جمهور چین و نخست وزیر مودی، در فورتالزا، برزیل، پیش از ششمین اجلاس سران بریکس در همان سال انجام شد. شی به مودی گفت که چین و هند به جای دشمن، متحدان راهبردی و شرکای بلندمدت هستند و بر هدف مشترک برای "جوان سازی ملی" تاکید دارند؛ هند و چین علیرغم اتحاد ظاهری، همچنان درگیری های ژئوپلیتیکی دارند.
مناقشه مرزی هند و چین که در ماه می 2020 آغاز شد، موضوع مکرر گفتگو بین شی و مودی بوده است. علاوه بر این، درگیریها و نمونههایی از حملات چینیها در امتداد 4057 کیلومتر خط کنترل واقعی (LAC)، یک مرز فرضی، بهویژه در منطقه لاداخ وجود داشته است. در همین راستا گروهی بر این باورند که مودی در سومین دوره ریاست جمهوری خود نمی تواند پیامدهای منفی وضعیت کنونی برای روابط هند و چین را نادیده بگیرد یا از آن اجتناب کند. بی میلی هند و چین به عقب نشینی از امتداد خط مرزی نشان دهنده مواضع دو بازیگر در جبهه داخلی مربوطه خود، و همچنین در صحنه بین المللی است، جایی که هر دو تمایل دارند نفوذ خود را به عنوان قدرت های جهانی در حال ظهور گسترش دهند.
بازی هند با کارت تبت
با توجه به پیچیدگیهای تنشهای تاریخی و تحریکات چینی که با «مسئله تبت» تشدید شده ، رسیدگی به تعامل های مرزی قطعاً سخت خواهد بود. موضع هند در قبال تبت عمدتاً معنوی است و موقعیت جغرافیایی تبت آزادی عمل زیادی را برای پیامدهای سیاسی بالقوه مهم ایجاد می کند. هند بیشترین تعداد پناهندگان تبتی را دارد و مسئله دالایی لاما بر این کشور تأثیر خواهد گذاشت. با توجه به تولد دوباره بودیسم در هند، نخست وزیران بعدی و آینده این کشور در هر موضوع مربوط به بوداییان، به ویژه مواردی که چین را درگیر می کند، رویکردی فعال تری خواهند داشت.هند هنوز از کارت تبت در مراودات سیاسی خود با چین استفاده قابل توجهی نکرده است. با این حال، در 9 مارس 2024، مودی از آروناچال پرادش، ایالت مرزی تبت هند بازدید رسمی داشت، جایی که او در میان دیگر تلاشها، پروژه مهم تونل سلا را اعلام کرد. پکن مدعی است که این ایالت بخشی از قلمرو تبت جنوبی است، و ادعاهای هند در باب آن "مضحک" است. همزمان شی، چین به شدت به دنبال تقویت امنیت خود در تبت از طریق افزایش نظامیسازی، نظارت و سایر اقدامات است. هر دو کشور اهمیت ژئوپلیتیکی، فرهنگی و زیستمحیطی تبت را بهطور چشمگیری افزایش دادهاند.
هند و چین از لحاظ اقتصادی به یکدیگر وابسته هستند و هر دو اجزای مهم یک سیستم جهانی چند قطبی و چند همسو هستند. مناقشه مرزی همچنان یک نگرانی بزرگ است، به ویژه با توجه به این واقعیت که هر دو کشور سربازان خود را در نبردهای مسلحانه از دست داده اند. با این وجود، چشم انداز همکاری اهمیت دارد، به ویژه با توجه به فرصت های فراوان برای ایجاد روابط و پیگیری منافع مشترک. تغییر اقلیم یکی از این مشکلات رایج است که نیاز به همکاری برای کربن زدایی سیستم های انرژی و تنوع بخشیدن به منابع انرژی دارد، در حالی که برخی دیگر نیازمند پاسخ های امنیتی در یک محیط جهانی به سرعت در حال تغییر است. در کاپ 28هند و چین نتوانستند وعده سه برابر کردن منابع انرژی تجدیدپذیر تا سال 2030 را تایید کنند، علیرغم تعهد به دور شدن از سوختهای فسیلی. این امر ماهیت متناقض رقابت قدرت را در روابط بینالملل و بین دو کشور پرجمعیت به ترتیب به رهبری مودی و شی نشان میدهد.یکی از بزرگترین چالش های شی، ادامه فشارهای کاهش تورم ناشی از افزایش قیمت ملک و کاهش تولید ساخت و ساز است. در مقابل، مودی روپیه با ارزش پایدار و بازارهای رو به رشد هند را در اختیار دارد. هند و چین نرخ های تورم متفاوتی دارند، اما هند در موقعیت اقتصادی مطلوبی قرار دارد و مودی وارث اقتصاد رو به رشد هند و فرصت های سرمایه گذاری خارجی خواهد بود. به طور کلی، اقتصاد هند قوی و ثابت است. در این میان باید گفت که اقدامات تهاجمی شی یا مودی پیامدهای اقتصادی برای هر دو خواهد داشت و به طور بالقوه باعث ایجاد آشفتگی سیاسی بیشتر در جبهه داخلی مربوطه آنها و افزایش مشکلات اقتصادی پس زمینه بی ثبات جهانی می شود. گزاره ای که هیچ یک از رهبران آن را نمی خواهند.