نقشه ترامپ برای تهران و مسکو/ ساکن جدید کاخ سفید زمینه‌ساز شکاف میان ایران و روسیه می‌شود؟
به گزارش اقتصادنیوز، کاسپین پست با انتشار یادداشتی مدعی شد، بحث و گمانه‌زنی‌های قابل‌توجهی درباره تحولات بالقوه در روابط روسیه و آمریکا و احتمال تغییرات مهم در این زمینه وجود دارد. با این حال، پس زمینه‌ای واقعی برای فرض تغییر چشمگیر کاملاً محدود است. بسیاری از مردم دوره اول ریاست جمهوری دونالد ترامپ و گرم شدن فرضی روابط روسیه با آمریکا در آن بازه زمانی را به یاد می‌آورند؛ اگرچه در واقعیت، وضعیت کاملاً متفاوت بود. خلاف تصور رایج که ترامپ با مسکو هم‌صدایی می‌کرد، دولت او موضع سختی را علیه روسیه اتخاذ و طیف وسیعی از تحریم‌ها را اعمال کرد که حتی شدیدتر از تحریم‌های اسلافش بود. این تحریم‌ها بر بخش‌های مختلف از حوزه‌های مالی و انرژی گرفته تا فناوری‌های دفاعی تأثیر گذاشت.
هم‌صدایی ترامپ با پوتین، از افسانه تا واقعیت؟
این نشریه در ادامه آورد، این باور عمومی مبنی بر تمایل ترامپ به مسکو فاقد مبنای اساسی است. در عوض، سیاست‌های رئیس‌جمهوری جدید آمریکا با هدف مهار منافع روسیه و تضعیف نفوذ اقتصادی و سیاسی این کشور در صحنه جهانی تبیین شد. علاوه بر این، حلقه ترامپ به‌طور فعال ابتکارات تحریمی جدید را پیش می‌برد. بنابراین، این ایده که ترامپ یا هر رهبر آینده دیگر آمریکا امتیازاتی به روسیه خواهد داد، ریشه در افسانه دارد تا واقعیت. وقتی دونالد ترامپ از قصد خود برای پایان سریع درگیری‌ها در اوکراین گفت، به این معنی نیست که او آماده است تا با ارائه شرایط مطلوب به روسیه، تنش‌ها را متوقف کند. در عوض، احتمالاً قرار است نسخه‌ای آمریکایی در باب مناقشه لحاظ کند؛ نسخه‌ای که در قابش به جای منافع روسیه، منافع ایالات متحده در اولویت قرار گرفته است. بنابراین، موضع‌گیری‌های ترامپ در مورد پایان بالقوه درگیری اوکراین نباید به عنوان منادی بهبود روابط تلقی شود. رویکرد رئیس‌جمهوری جدید به احتمال زیاد اولتیماتومی از سوی رهبری آمریکا قلمداد می‌شود، موضعی‌که روسای دیگر نیز در صورت پیروزی بدان متوسل می‌شدند. با این حال، به نظر می‌رسد ترامپ به دنبال یافتن فصل مشترک جهت پایان دادن به مناقشه اوکراین برای تحقق صلح نیست؛ او صرفا منافع ایالات متحده را در اولویت قرار داده است.
به ادعای کاسپین پست، در حال حاضر بعید است شاهد گرم‌شدن روابط روسیه و آمریکا باشیم. گفت‌وگوها ممکن است در پلتفرم‌های مختلف بین‌المللی ادامه یابد؛ اما اختلافات اساسی همچنان باقی است و به بحرانی‌ترین موضوعات مربوط می‌شود. روسیه مواضع قاطع خود را حفظ می‌کند و بر دستور کار خود مبنی بر غیرنظامی کردن اوکراین اصرار می‌ورزد، خواستار به رسمیت شناختن صلاحیت قضایی‌اش بر سرزمین‌های الحاق شده به فدراسیون روسیه و حمایت از بازگرداندن زبان روسی به‌عنوان یک وضعیت برابر در خاک اوکراین خواهد بود. علاوه بر این، مسکو خواستار پایان دادن به فشارها علیه کلیسای ارتدکس روسیه در پاتریارک مسکو و حمایت از حقوق مذهبی برای جمعیت روسی زبان می‌شود. این خواسته‌ها منعکس کننده منافع اصلی روسیه است و موقعیت این بازیگر به عنوان کشوری که تمایلی به سازش در مورد مسائل مربوط به حاکمیت و منافع ملی ندارد را منعکس می‌کند. بنابراین، حتی در صورت مذاکره، مسکو تنها در صورتی برای اجرای شروط آمریکا و برقراری صلح آماده است که بخشی از منافع‌اش را محقق کند.
سایه ترامپ بر روابط تهران و مسکو
کاپسن پست در ادامه مدعی شد، در نظر گرفتن این نکته ضروری است که هرگونه تغییر در سیاست ایالات متحده بعید است که بر روابط روسیه با متحدان اصلی‌اش تأثیر بگذارد؛ به عنوان مثال، وضعیت کنونی هیچ تهدیدی برای ایران ایجاد نمی‌کند. تهران شریک استراتژیک روسیه است و فعالانه به سمت یکپارچگی بلندمدت حرکت می‌کند. ایران در سازمان‌های بین‌المللی کلیدی مانند سازمان همکاری شانگهای و بریکس شرکت دارد و تعهد خود را به دنیای چندقطبی نشان داده است. توافق اخیر ایران و روسیه در مورد استفاده متقابل از ارز جایگزین و ایجاد مراکز تسویه حساب گام دیگری برای تقویت روابط اقتصادی است.
به ادعای این نشریه، تعمیق روابط روسیه و ایران نیز نشان‌دهنده تمایل هر دو کشور برای ایجاد سیستمی مستقل از نهادهای مالی و اقتصادی غرب است. ایران نیز مانند روسیه علاقه‌مند به کاهش وابستگی به دلار آمریکا و مکانیسم‌های مالی تحت کنترل غرب است. چنین اقداماتی با هدف تقویت روابط اقتصادی باثبات و کاهش خطرات ناشی از تحریم‌های احتمالی انجام می‌شود. این جهان چندقطبی که در آن روسیه، ایران و سایر کشورها ائتلاف‌ها و فضاهای اقتصادی جایگزین تشکیل می‌دهند، بدون توجه به تغییرات سیاسی در ایالات متحده به تکامل خود ادامه خواهد داد. حتی اگر دولت جدید ایالات متحده به دنبال برقراری تماس با روسیه باشد، این امر پایه شراکت روسیه و ایران را به خطر نمی‌اندازد و یا پروژه‌های مشترک آنها را تهدید نمی‌کند. واقعیت‌های سیاسی و اقتصادی کنونی نشان می‌دهد که روسیه و ایران از تقویت اتحاد خود برای مقابله با فشار غرب و دفاع از منافع خود در صحنه بین‌المللی سود می‌برند.
بنابراین، فرضیات در مورد گرم شدن بالقوه روابط روسیه و آمریکا بعید است تحقق یابد. در عوض، می‌توانیم انتظار ادامه مسیر کنونی را داشته باشیم؛ تبادل تحریم‌ها، بیانیه‌های دیپلماتیک و نمایش قدرت. با این حال، به نظر می‌رسد روسیه آماده گفت‌وگو است، مشروط بر اینکه گفت‌وگوها بر اساس احترام به منافع و حاکمیت خود انجام شود. در این زمینه روسیه بر خواسته‌های خود پافشاری می‌کند و انتظار دارد طرف مقابل این مواضع را در نظر بگیرد.
به طور کلی، یک پیکربندی جهانی جدید در حال شکل‌گیری است که بر پایه ایجاد بلوک‌ها و اتحادهای مستقلی است که قادر به مقابله با مراکز سنتی قدرت جهانی هستند. در این سیستم چند قطبی جدید، روسیه به تقویت روابط خود با ایران، چین و سایر کشورهایی که برای استقلال از سلطه غرب تلاش می‌کنند، ادامه خواهد داد. ثبات این اتحاد و چشم‌انداز ادغام آن با اقدامات ملموسی مانند توافقات اقتصادی دوجانبه، مواضع سیاسی هماهنگ و توسعه پروژه‌های مشترک تقویت می‌شود.
به ادعای کاسپسن پست، هیچ یک از طرفین، بر اساس اظهارات و اقدامات فعلی، تمایلی به عقب‌نشینی از منافع خود ندارند. در نتیجه، روابط روسیه و آمریکا در آینده به شکل قابل‌توجهی بهبود نخواهد یافت؛ اگرچه گفت‌وگو در سطوح خاصی ممکن است جریان داشته باشد. اما احتمالاً چنین تماس‌هایی عمل‌گرایانه و محدود است، بدون اینکه به موضوعات کلیدی که روسیه بر آن اصرار دارد، متمرکز شود. از منظر ایران، همانطور که قبلا ذکر شد، هیچ تهدیدی درباره این مذاکرات وجود ندارد. خلاف آن، تهران به دنبال ادغام با روسیه و سایر کشورها به عنوان بخشی از یک سیستم جهانی چندقطبی تازه در حال ظهور است؛ آن‌هم با هدف تقویت موقعیت خود در صحنه بین‌المللی و حفظ منافع حاکمیتی‌اش.
