پول تهران ۱۴۰۳ از کجا می آید؟/پایتخت بدهکارترمی شود

علیرضا زاکانی لایحه بودجه169 هزار و 800 میلیارد تومانی سال 1403 شهرداری تهران را به شورای شهر ارائه کرد، لایحه بودجه ای که پرویز سروری آن را مبتنی بر ظرفیت های شهر دانسته بود،نائب رئیس شورای ششم در این باره گفته است: دوره ششم مدیریت شهری نشان داد که بودجه معضل نیست؛ چراکه اگر ظرفیت‌های شهر را خوب ارزیابی کنیم می‌بینیم که ظرفیت‌های تهران فراتر از آن چیزی است که فکر می‌کنیم. سروری تأکید کرد: درخواست بالای بودجه نشان می‌دهد که شهرداری تهران ظرفیت‌های شهر را به خوبی شناسایی کرده و نشان داده که مافوق وعده‌ای که داده، عمل کرده است؛ به طوری که هر سال روند رو به رشدی را در تحقق بودجه داشتیم.اما ظرفیت های شهر که نائب رئیس شورای شهر تهران خبر از شناسایی خوب آنها توسط شهرداری داد و لایحه بودجه سال 1403 شهرداری تهران بر مبنای این ظرفیت ها با رشد 123 درصدی نسبت به بودجه سال قبل مواجه شده چه ظرفیت هایی هستند؟

 بهروز شیخ رودی؛معاون پیشین محاسبات و پایش عملکرد شورای شهر تهران  با اشاره به جزئیات بخش منابع لایحه بودجه 169 هزار میلیارد تومانی شهرداری برای سال 1403 به اکو ایران گفت: وقتی به لایحه بودجه سال 1403 نگاه می کنیم می بینیم مهم ترین ظرفیتی که مدیریت شهری آن را مبنای تحصیل درآمد قرار داده و با اتکاء به آن لایحه بودجه را تهیه و تدوین کرده درآمدهای شهرسازی است.بر اساس اطلاعات و ارقام لایحه بودجه سال 1403 شهرداری تهران قصد دارد در سال آینده بالغ بر 95 هزار و 880 میلیارد تومان از محل درآمدهای شهرسازی منابع تحصیل کنند که این رقم سهم56 درصدی از کل درآمدهای پیش بینی شده در لایحه را به خود اختصاص می دهد. موضوع وقتی جالب توجه می شود که بدانیم درآمد پیش بینی شده بر اساس ظرفیت های شهرسازی که شهرداری به قول آقایان خوب شناسایی کرده قرار است برابربا 56 هزار و 405 میلیارد تومان نسبت به آنچه در بودجه سال 1402 به تصویب شورای شهر رسیده بود افزایش پیدا کند.یعنی مدیریت شهری دوره ششم در ارائه سومین لایحه بودجه خود آنچنان ظرفیت های درآمد زایی در بخش شهر سازی را به خوبی شناسایی کرده که برای آن رشد 142 درصدی را در لایحه بودجه پیشنهاد داده  اینکه این میزان رشد با طرح تفصیلی،طرح جامع،ضوابط و مقررات شهرسازی و ادای حق به شهر انطباق دارد موضوعی است که مسئولان شهری و اعضاء شورا باید نسبت به آن پاسخگو باشند و بگویند این ظرفیت های کشف شده ظرفیت های بالفعل موجود در تطابق با الزامات طرح تفصیلی هستند یا ظرفیت های بالقوه ای به شمار می روند که در نتیجه دور زدن طرح تفصیلی با مصوبات موردی کمیسیون ماده 5 به ظرفیت های بالفعل تبدیل می شوند و برای شهرداری درآمد ایجاد می کنند؟به هر حال این ظرفیت در همه ادوار مدیریت شهری در دسترس سیاستگذاران در شورا و مجریان در شهرداری بوده و بیش از آن که به شناخت خوب  برای درآمد زایی نیاز داشته باشد، کسب درآمد از آن در سایه بی توجهی به ضوابط و مقررات طرح تفصیلی و زیر پا گذاشتن حق به شهر فراهم می شود.

این کارشناس مالیه و اقتصاد شهری دومین ظرفیت مورد توجه تدوین کنندگان لایحه بودجه سال 1403 شهرداری تهران را مالیات و عوارض قانونی دانست و در ادامه افزود:استفاده از ظرفیت درآمدهای مالیاتی و عوارضی که به موجب قانون توسط دولت یا شهرداری اخذ می شوند دومین رکن تامین منابع پیش بینی شده در لایحه بودجه ارائه شده توسط زاکانی به شورای ششم با سهم 16 درصدی از تامین مالی بودجه به شمار می رود. بر اساس این لایحه شهرداری برای سال 1403 پیش بینی اخذ و وصول 27 هزار و 994 میلیارد تومان درآمد از محل مالیات و عوارض قانونی را دارد، تدوین کنندگان این لایحه افزایش 8 هزار و 678 میلیارد تومانی درآمدهای با پایه مالیات و عوارض شهرداری در سال 1403نسبت به سال 1402 را مد نظر داشته اند، درآمدی که بخش عمده آن ناشی از سهم قانونی شهرداریها از مالیات بر ارزش افزوده تامین می شود و خیلی ارتباطی با شناخت خوب ظرفیت های شهر ندارد،طبعا با افزایش نرخ کالاها و خدمات مشمول مالیات بر ارزش افزوده سهم درآمد شهرداری از مالیات بر ارزش افزوده و سایر درآمدهای مالیاتی و نیز عوارض قانونی افزایش پیدا خواهد کرد.

معاون پیشین محاسبات و پایش عملکرد شورای شهر تهران منابع حاصل از فروش اموال و دارائی های شهر را سومین ظرفیت تامین منابع بودجه سال 1403 شهرداری تهران بر شمرد و به اکو ایران گفت: درلایحه بودجه سال 1403 شهرداری تهران تحصیل 18 هزار و 7 میلیارد تومان از محل فروش اموال و دارایی های شهر پیش بینی شده است، بر اساس این لایحه شهرداری قصد دارد در سال 1403 رقمی بالغ بر 11 هزار و 529 میلیارد تومان بیشتر از آنچه در بودجه سال 1402 به تصویب شورای شهر رسیده بود دارایی ها و اموال شهر را به فروش برساند،بر این اساس فروش اموال و دارایی های شهر با سهم 10 درصدی از تامین مالی بودجه سومین ظرفیتی است که تدوین کنندگان بودجه ظاهرا آن را به خوبی شناخته و به دنبال استفاده از آن برآمده اند، زیرا رشد 178 درصدی را برای این شیوه تامین درآمد در بودجه پیش بینی و به شورای شهر پیشنهاد کرده اند.

شیخ رودی در ادامه بدهی سازی را هم یکی از ظرفیت های مورد توجه مدیران شهری در بودجه سال 1403 دانست و یاد آور شد: بر اساس داده های لایحه بودجه سال 1403 شهرداری تهران به دنبال تامین مالی 15 هزار میلیارد تومانی بر پایه بدهی از طریق اخذ تسهیلات و انتشار اوراق مشارکت است، بر اساس این داده ها تامین مالی برپایه بدهی سهم 8 درصدی از تامین منابع بودجه سال 1403 برعهده دارد. تامین مالی برپایه بدهی با استفاده از ظرفیت رشد 226 درصدی نسبت به رقم مصوب در بودجه سال 1403 چهارمین ظرفیتی است که مدیران شهری ظاهرا آن را به خوبی شناخته اند، زیرا به دنبال آن هستند تا تامین مالی 4 هزار و 600 میلیارد تومانی برپایه بدهی در بودجه سال 1402 را با افزایش 10 هزار و 400 میلیارد تومان به رقم 15 هزار میلیارد تومان برسانند. البته بدهی سازی و تامین مالی برپایه بدهی در ادوار گذشته مدیریت شهری تهران هم آنچنان با اشتیاق مورد توجه بوده است که بدهی های چند ده هزار میلیاردی به بانک ها و تامین کنندگان را روی دست شهرداری گذاشته است و حالا رجوع دوباره مدیران دوره ششم به این شیوه پرهزینه و چالش زا در تامین مالی می تواند پایداری مالی شهرداری را در سالهای آینده با چالش مواجه کند.

این کارشناس مالیه و اقتصاد شهری تامین مالی برپایه بهای خدمات،درآمد ناشی از تاسیسات،اموال و وجوه شهرداری را پنجمین ظرفیت مورد توجه در تدوین لایحه بودجه سال 1403 شهرداری تهران ارزیابی کرد و به خبرنگار اکو ایران گفت: درآمد 4 هزار و 135 میلیارد تومانی شهرداری از محل بهای خدمات و درآمدهای ناشی از تاسیسات،اموال و وجوه شهرداری در سال 1402 قرار است با استفاده از ظرفیت هایی که مدیران زاکانی در سومین لایحه بودجه تدوین شده در دوره مدیریت او بر شهرداری حالا خوب شناخته اند برای سال 1403 به رقم 9 هزار و 456 میلیارد تومان برسد. در حقیقت مدیران زاکانی به این نتیجه رسیده اند که بهای خدمات،درآمد ناشی از تاسیسات،اموال و وجوه شهرداری قابلیت رشد 128 درصدی را دارد و با اتکاء به این مساله درآمد های این بخش را در لایحه بودجه پر و پیمان تر از همیشه دیده اند،البته اینکه این درآمد قرار است در قالب بهای خدمات شهرداری از شهروندان اخذ شود هیچ شک و تردیدی وجود ندارد!

معاون پیشین محاسبات و پایش عملکرد شورای شهر تهران دیگر ظرفیت مورد توجه مدیران شهری دوره ششم در تامین مالی بودجه را جریمه و خسارات دریافتی شهرداری دانست و در این باره گفت:بر اساس لایحه پیشنهادی شهرداری قرار است در سال 1403 رقمی بالغ بر 3 هزار و 489 میلیارد تومان از محل اخذ جرایم وخسارت ها درآمد کسب کند که این رقم نسبت به درآمد مصوب در سال 1402 با رشد 38 درصدی پیش بینی شده است. بر همین اساس درآمد ناشی از جرایم و خسارت ها سهم 2 درصدی از تامین مالی سال آینده شهرداری تهران را برعهده خواهند داشت. همچنین شهرداری در سال آینده قصد دارد 1 هزار و 700 میلیارد تومان از مطالبات معوق خود را از بدهکاران وصول کند.