سیاره مشتری نسبت به تصور ما آب بیشتری دارد

به گزارش اقتصاد نیوز به نقل از زومیت، داده‌هایی که کاوشگر جونو به‌تازگی آن را منتشر کرده است، نشان می‌دهد که ممکن است حدود ۰/۲۵ درصد از مولکول‌های موجود در اتمسفر بالای استوای مشتری را آب تشکیل دهد. این محاسبه مبتنی‌بر فراوانی اجزای آب یعنی هیدروژن و اکسیژن است که سه برابر بیشتر از خورشید است.

اندازه‌گیری‌های جدید جونو بسیار بالاتر از چیزی است که در مأموریت‌های گذشته حاصل شده است. این نتیجه شگفت‌آور موجب شد دانشمندان دوباره به نتایج حاصل از مأموریت فضاپیمای گالیله مراجعه کنند. این فضاپیما در سال ۱۹۹۵ و به‌طور عمدی به اتمسفر مشتری پرتاب شد و نتایج آن نشان‌دهنده‌ی وجود آب کمتری در مشتری بود (سوخت گالیله درحال تمام‌شدن بود و ناسا نمی‌خواست که فضاپیما به‌طور تصادفی روی ماه‌های مشتری بیفتد و روی نتایج مطالعات‌ آینده تأثیرگذار باشد).

ناسا در بیانیه‌ای گفت تطبیق دادن نتایج حاصل از مأموریت گالیله و جونو برای درک بهتر این موضوع که چگونه منظومه شمسی ما گرد هم آمده است، حیاتی است. از آن‌جایی که مشتری احتمالا اولین سیاره‌ای بوده که تشکیل شده است، ممکن است بیشتر گازها و گرد‌وغباری را که پس از تشکیل خورشید برجای مانده، در خود جذب کرده باشد. بنابراین درک این مسئله که مشتری چقدر آب جذب کرده است، باید به دانشمندان در تشخیص محتمل‌ترین تئوری‌ها درمورد تشکیل این سیاره کمک کند. درک تولد مشتری به نوبه‌ی خود به دانشمندان کمک می‌کند تا متوجه شوند که چگونه جریان‌های باد در این سیاره حرکت می‌کنند و اجزای سازنده‌ی آن چه عناصری هستند. دانشمندان باید بتوانند یافته‌های مربوط به مشتری را به انواع خاصی از سیارات فراخورشیدی بزرگ تعمیم دهند تا متوجه شوند منظومه‌های خورشیدی دیگر چگونه شکل گرفته‌اند.

نتایج مأموریت فضاپیمای گالیله حتی در دهه‌ی ۱۹۹۰ نیز یک معما بود. براساس بیانیه ناسا، این فضاپیما داده‌هایی را ارسال می‌کرد که نشان‌ می‌داد مقدار آب موجود در اتمسفر مشتری ۱۰ برابر کمتر از پیش‌بینی دانشمندان است و عجیب‌تر اینکه هرچه گالیله به اعماق اتمسفر مشتری بیشتر نفوذ می‌کرد، مقدار آب بیشتر می‌شد. دانشمندان انتظار داشتند که هنگام توقف انتقال داده‌ها در عمق تقریبا ۱۲۰ کیلومتری اتمسفر مشتری، ترکیب اتمسفر یکنواخت و تغییرناپذیر باشد. هم‌زمان با مأموریت گالیله، یک تلسکوپ مادون قرمز زمینی نیز قادر به اندازه‌گیری غلظت آب در مشتری بود و نشان می‌داد گالیله به‌طور تصادفی به یک نقطه‌ی خشک برخورد کرده است؛ به این معنا که آب در اعماق اتمسفر مشتری کاملا مخلوط نشده است.

هشت پرواز نزدیک اول جونو نیز حاکی از عدم یکنواختی ترکیب اتمسفر بود. رادیومتر فضاپیما، داده‌هایی را از عمق بیشتر (۱۵۰ کیلومتری) به‌دست آورد و نشان می‌داد در استوای سیاره آب بیشتری وجود دارد. دانشمندان اکنون در انتظار مقایسه‌ی اندازه‌گیری‌های استوایی جونو با مشاهدات شمال سیاره هستند. مدار ۵۳ روزه‌ی جونو به‌تدریج درحال حرکت به سمت شمال است تا با هر پرواز نزدیک خود، این نیمکره را بیشتر بررسی کند. پرواز نزدیک علمی دیگر فضاپیما در تاریخ ۱۰ آوریل خواهد بود. اسکات بولتون، پژوهشگر اصلی جونو در مؤسسه‌ی پژوهشی جنوب غربی در بیانیه ناسا گفت:

درست زمانی‌که فکر می‌کنیم به چیزهایی زیادی پی برده‌ایم، مشتری به ما یادآوری می‌کند که نادانسته‌های زیادی باقی مانده است. کشف شگفت‌آور جونو در این رابطه که اتمسفر حتی زیر ابرها کاملا مخلوط نشده است، معمایی است که ما هنوز در تلاش برای کشف آن هستیم. کسی فکرش را نمی‌کرد که ممکن است آب در سیاره متغیر باشد.

نتایج پژوهش جدید در تاریخ ۱۰ فوریه در مجله Nature Astronomy منتشر شده است.