سرنوشت آی تی و تکنولوژی ایران پس از سخنرانی ترامپ

پس از ماه‌ها شنیدن صحبت‌های پراکنده، دونالد ترامپ سرانجام دیشب به طور واضح نظر خود درباره توافق هسته‌ای و سیاست‌های کاخ سفید در قبال ایران را اعلام کرد. 

تحریم‌های آمریکا علیه ایران، شرکت‌های فعال در زمینه‌های مختلف تکنولوژی و همچنین سرویس‌های مربوط به این حوزه را تحت تاثیر قرار داده‌اند. طی چند ده سال اخیر، تحریم‌هایی علیه ایران وضع شده و دسترسی به برخی سرویس‌ها برای کاربران غیر ممکن شده است، اما کاربران چندی بعد باز هم توانسته‌اند به صورت عادی از آن‌ها استفاده کنند. بعد از برجام، روند صعودی خوبی مشاهده شد و بخش قابل توجهی از تحریم‌هایی حوزه فناوری اطلاعات فقط به خاطر تاثیرات تحت‌الفظی ناشی از انتشار خبر توافق میان ایران و آمریکا برداشته شدند.

اما بعد از روی کار آمدن دونالد ترامپ از سال گذشته و به خاطر صحبت‌های جنگ‌طلبانه وی، این روال رو به رشد متوقف شد و متاسفانه با شیبی زیاد باز هم به سرازیری افتاده است. در حالی که انتظار داشتیم درب‌های همکاری شرکت‌های آمریکایی و اروپایی بعد از برجام بر روی شرکت‌های ایرانی باز شده و دسترسی کاربران به سرویس‌های اینترنتی به حالت عادی برگردد، سری جدیدی از تحریم‌ها علیه ایران وضع شد.

بر اساس یک مصوبه کنگره آمریکا، رییس جمهور این کشور باید هر سه ماه یک مرتبه، گزارشی پیرامون پایبندی ایران به توافق هسته‌ای و مفید یا غیر مفید بودن ادامه برجام برای سیاست‌های آمریکا ارائه کند. به همین دلیل شرکت‌هایی که تبادلات زیادی با همتایان خارجی خود داشته و همچنین کاربرانی که به سرویس‌های اینترنتی نیاز مبرم دارند، منتظر سخنرانی ترامپ بودند. 

تاثیر چندین سخنرانی ترامپ تاکنون

اپل بهمن ماه سال گذشته برنامه‌های ایرانی را از اپ استور حذف کرد. این اتفاق با اعتراض‌‌های زیادی رو به رو شد. با گذشت زمان، دور جدید رفتارهای غیر منطقی این شرکت علیه ایران با وجود داشتن بازاری بسیار خوب در آن آغاز شد؛ حذف اپلیکیشن های ایرانی از اپ استور در شهریور سال جاری مجددا خبرساز شد و این دفعه موج جدیدی از اعتراضات شکل گرفت، به طوری که توسعه‌دهندگان ایرانی در سایت Change.org، یک نامه برای تیم کوک مدیر عامل اپل نوشتند. وزیر ارتباطات نیز به تحریم ایران توسط اپل واکنش نشان داد و بعد از اشاره به بازار 11 درصدی گوشی های آیفون در بازار کشورمان، این حرکت را مساوی با عدم رعایت حقوق مصرف‌کنندگان دانست.

غول دنیای اینترنت و وب نیز دسترسی به چندین سرویس خود را بر روی کاربران ایرانی بست. با توجه به چندین تحریم جدید گوگل علیه ایران، اکنون دسترسی به 44 درصد سرویس های گوگلبرای کاربران ایرانی مسدود شده است! چندی پیش حذف اپلیکیشن‌های بسیار محبوب اسنپ، تپسی و اسنپ‌ فود از گوگل پلی استور نیز شدیدا خبرساز شد. گوگل همانند خون در رگ‌های اینترنت است و کاربران به خوبی از نیاز مبرم خود به سرویس‌های آن باخبرند.

یکی دیگر از مشکلات اخیری که برای کاربران شدیدا دردسر ایجاد کرده، تحریم ایران توسط شرکت ریسلو (Resello) است. ریسلو را در ایران به عنوان بزرگ‌ترین شرکت ثبت‌کننده‌ دامین‌ می‌شناسند. این شرکت حدود سه ماه قبل، با ارسال پیام الکترونیکی به نمایندگان فروش خود در کشور ما اعلام کرد دیگر تصمیم ندارد در ایران فعالیت کند.

در این ایمیل‌ها اعلام شده بود از بیست و هفتم تیر ماه سال جاری، به دلیل تغییرات اعمال شده در سیاست‌های شرکت، قرار است محدودیت‌هایی برای کاربران ایرانی در نظر گرفته شود. این تصمیم عملا به معنی پایان‌سرویس‌دهی به کاربران ایرانی بعد از چهار سال فعالیت این شرکت در کشور ما است.

بر اساس هشدار ریسلو، کاربران ایرانی از تاریخ بیست و هفتم تیر ماه دیگر قادر به ثبت دامین جدید و یا انتقال دامین به پلتفرم ریسلو نبوده و از دو ماه بعد یعنی بیست و هفتم شهریور، امکان تمدید دامین نیز از آن‌ها گرفته خواهد شد. به همین دلیل، کاربران بسیار زیادی مجبور شدند طی فرجه دو ماهه داده شده، برای ثبت دامین‌های خود توسط شرکت‌های دیگر، مجددا هزینه‌ پرداخت کنند.

افرادی که این کار را انجام ندادند، اکنون باید منتظر بمانند تاریخ انقضای دامین آن‌ها فرا برسد و حتی دو ماه نیز از این تاریخ بگذرد. سپس قادر خواهند بود دامین خود را دوباره ثبت کنند. شرکت‌هایی که برای شناساندن دامین خود به کاربران و مخصوصا موتورهای جستجو هزینه و زمان زیادی صرف کرده بودند، هزینه‌های سنگینی به خاطر این تحریم پرداخت کردند.

کارلوس گوسن مدیرعامل شرکت خودروسازی رنو فرانسه نیز چندی پیش اعلام کرد در صورت وضع مجدد تحریم‌ها علیه ایران توسط آمریکا، فعالیت این‌ خودرو‌ساز در کشور ما به حالت تعلیق در خواهد آمد.

این‌ها تنها بخشی از تحریم‌های اعمال شده به دلیل چندین سخنرانی ترامپ بوده‌اند. رییس جمهور آمریکا، برجام را مایه شرمساری آمریکا خوانده است و به خاطر اجبار برای ارائه گزارش مرتب به کنگره درباره حمایت یا عدم حمایت از این توافق، احساس خوبی ندارد.

به همین دلیل در سخنرانی اخیر خود اعلام  کرد توافق به نفع آمریکا نیست. در این شرایط  کنگره آمریکا دو ماه زمان در اختیار دارد در مورد اعمال مجدد تحریم‌های رفع‌شده به خاطر برجام تصمیم بگیرد. گفتنی است با وجود چندین سخنرانی ترامپ علیه کشور ما و ادعا به سودمند نبود توافق هسته‌ای با ایران، چند عضو جمهوری‌خواه سنا همواره تاکید کرده‌اند خروج آمریکا از برجام، به هیچ عنوان به نفع کشور نیست.

اما خبرگزاری «آسوشیتدپرس» پیش تر به نقل از چند مسئول دولتی نوشته بود دونالد ترامپ، با وجود عدم صدور مجدد تاییدیه برجام، از کنگره درخواست‌ خواهد کرد تحریم‌های برداشته شده به خاطر این توافق‌نامه را مجددا وضع نکنند. رییس جمهور هفتاد و یک ساله آمریکا در عوض از اعضای کنگره می‌خواهد به وسیله تصویب طرح‌هایی جدید، فشار بیشتری به ایران وارد کنند. همچنین از آن‌ها درخواست می‌کند درباره نیاز به گزارش فصلی پیرامون برجام تجدید نظر کرده و در صورت لزوم آن را حذف کنند.

 اخیرا ترامپ صحبت‌هایی درباره سپاه پاسداران به میان آورده و حتی به صورت غیر مستقیم آن را تروریستی خطاب کرده است.

با این شرایط تنش‌ها میان ایران و آمریکا شدیدا افزایش پیدا می کند. به این ترتیب باز هم شرکت‌های فعال در زمینه‌‌های تکنولوژیک، به خاطر محدود شدن روابط بین‌الملل آسیب دیده و احتمالا دسترسی کاربران به سرویس‌های بیشتری قطع خواهد شد.