تحلیل جان کری از امکان مذاکره ایران و آمریکا
به گزارش اقتصادنیوز، وزیرخارجه سابق آمریکا بار دیگر با حمایت از توافق هسته‌ای ایران، در انتقاد از تصمیم رئیس‌جمهوری آمریکا برای خروج از برجام گفت اقدام ترامپ باعث شد رهبران ایران دیگر با آمریکا مذاکره نکنند. همزمان، کمال خرازی رئیس شورای روابط خارجی نیز گفت ایران آمادگی شروع هیچ‌گونه مذاکره‌ای را با آمریکا ندارد. ترامپ بنا دارد موضوع ایران را در نشست شورای امنیت مطرح کند. برخی کارشناسان اعتقاد دارند که این اتفاق می‌تواند منجر به دیدار روسای‌جمهور ایران و آمریکا شود.
کری در پاسخ به سوالی درباره احتمال خروج ترامپ از توافق هسته‌ای با هدف اعمال فشار بر ایران برای تغییر حکومت گفت: بله، این تصمیم اساسا استراتژی تغییر حکومت را دنبال می‌کند و برای آمریکا فوق‌العاده خطرناک و مخرب است. او تاکید کرد: به غیر از دو کشور در خاورمیانه که همیشه از ایران متنفر و بر آن متمرکز بوده‌اند، چه کشورهایی با ما هستند؟! همه کشورهای طرف توافق هسته‌ای نظیر چین، روسیه، فرانسه، آلمان و انگلیس از برجام حمایت کرده و سعی در حفظ آن دارند.
جان کری افزود: جالب است که ایران هم به تعهداتش بر مبنای توافق هسته‌ای پایبند بوده و سعی دارد آن را حفظ کند. وزیر امورخارجه پیشین آمریکا با تاکید بر اینکه ترامپ با خروج یکجانبه از توافق هسته‌ای، متحدان آمریکا را ترک کرد و خشم آنان را برانگیخت، گفت: رئیس‌جمهور آمریکا با این تصمیم، ظرفیت رئیس‌جمهوری میانه‌رو ایران را برای تغییر و حضور در عرصه جهانی تخریب کرد و با اتفاقی که پیش آمده، تندروهای ایران در موضع خود (درباره توافق هسته‌ای) قدرت گرفته‌اند.
کری تاکید کرد: ترامپ کار را برای هر یک از مقامات ایرانی که بخواهد با آمریکا مذاکره کند، سخت کرد، زیرا تندروهای ایران بر این باورند که نمی‌توان به آمریکا اعتماد کرد و نباید با آن مذاکره کرد. جان کری همچنین در یک جلسه پرسش و پاسخ که به مناسبت انتشار کتاب جدیدش برگزار شد، در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران درباره احتمال اینکه ایران بار دیگر پای میز مذاکره با آمریکا بیاید، تاکید کرد: تا وقتی که من و شما زنده‌ایم ایرانی‌ها با چنین رئیس‌جمهوری (ترامپ) پای میز مذاکره با آمریکا نمی‌آیند و این مساله به لحاظ سیاسی غیرممکن است. او در پاسخ به این سوال افزود: اقدام ترامپ بر تصور من مبنی بر اینکه این تصمیم هدف تغییر حکومت در ایران را دنبال می‌کند، دامن می‌زند و آمریکا در تغییر حکومت خوب عمل نمی‌کند و امیدوارم مردم این مساله را متوجه شده باشند. آخرین نمونه آن هم لیبی است.
به گفته کری، حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران رویکردی مدرن در سیاست ایران داشت و تلاش کرد تا مردم را به سمت و سوی تازه‌ای سوق دهد. او افزود: درحالی‌که ایرانی‌ها می‌گفتند نباید به «شیطان بزرگ» اعتماد و با آن مذاکره کرد، ما تلاش کردیم که با جلب اعتماد ایران آن را به پای میز مذاکره بیاوریم و با حسن‌نیت با ایرانی‌ها مذاکره کردیم و توانستیم آنها را به تعهدات بزرگی مجاب کنیم. وزیر امورخارجه پیشین آمریکا تاکید کرد: متاسفم که باید بگویم به دلیل کاری که ترامپ کرد، غیرممکن است که هیچ یک از مقامات ایران با آمریکا مذاکره کند و تنها راه بازگرداندن ایران به میز مذاکره با آمریکا این است که افرادی معتبر بیایند و اعتماد ایرانی‌ها را جلب کنند.
او گفت: ایران به‌دلیل تحریم‌ها که دور دوم آنها نیز به‌زودی اجرایی خواهد شد و ما به‌خاطر مساله یمن و حزب‌الله، نیازمند این مذاکره هستیم اما خطر بزرگی پیش روی ما است و آن این است که طرف‌های حاضر در منطقه خاورمیانه، از جمله نتانیاهو خواستار آن بودند که ما برسر ایران بمب بیندازیم، اما با این توافق ما از بروز جنگ در منطقه جلوگیری کردیم. کری در ادامه گفت: اگر آن طور که یک نفر (ترامپ) ادعا می‌کند، بهترین مذاکره‌کننده جهان هستید، بروید و چین و روسیه و متحدان اروپایی طرف توافق هسته‌ای را متقاعد کنید که برای مساله یمن و حزب‌الله بر ایران اعمال فشار کنند. در این صورت است که حمایت سازمان ملل را نیز در اختیار خواهید داشت تا از اقدامات ایران جلوگیری کنید.
ترامپ ثابت کرد آمریکا قابل اعتماد نیست
کری پیش‌تر نیز گفته بود که ترامپ حرف کسانی را که می‌گفتند آمریکا قابل اعتماد نیست، ثابت کرد. وزیرخارجه اسبق آمریکا با «خطرناک» خواندن سیاست دولت کنونی این کشور در قبال ایران، گفت «دونالد ترامپ» نشان داد حق با کسانی بود که می‌گفتند آمریکا قابل اعتماد نیست. کری هفته گذشته بار دیگر از سیاست دولت کنونی این کشور در قبال ایران انتقاد کرد و نسبت به تبعات ادامه مسیر کنونی توسط کاخ سفید هشدار داد. او که در برنامه «جی‌پی‌اس» شبکه «سی‌ان‌ان» به میزبانی «فرید زکریا» صحبت می‌کرد، رویکرد «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا در قبال ایران را «خطرناک و ناصواب» توصیف کرد. وزیرخارجه اسبق آمریکا در دفاع از برجام، این توافق را «قدرتمندترین، پاسخگوترین و شفاف‌ترین توافقنامه هسته‌ای جهان» توصیف کرد و با اشاره به اینکه منتقدان برجام در ایران آمریکا را غیرقابل اعتماد می‌خواندند، گفت: «دونالد ترامپ ثابت کرد که آنها درست می‌گفتند.»
ترامپ که بارها برجام را توافقی «افتضاح» و «فاجعه‌بار» توصیف کرده، ۱۸ اردیبهشت ماه امسال رسما آمریکا را از توافق هسته‌ای خارج کرد. او با بیان اینکه این توافق نتوانسته ایران را محدود کند، فرمان‌هایی را برای احیای تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران امضا کرده است.
رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین بارها پیشنهاد مذاکره با مقامات ایران را داده است. ترامپ روز دوشنبه هشتم مرداد برای دیدار با مقامات ایران اعلام آمادگی کرد و گفت که «هیچ شرطی» هم در این زمینه ندارد. دونالد ترامپ در یک کنفرانس خبری مشترک با جوزپه کونته، نخست‌وزیر ایتالیا، در پاسخ به این پرسش که آیا حاضر است با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، ملاقات کند این اظهارات را بیان کرد. وی گفت: «من قطعا آماده‌ام» با رئیس‌جمهوری ایران دیدار کنم، اگر وی مایل به این کار باشد و این ملاقات نیز «بدون هیچ شرطی» خواهد بود. مقامات جمهوری اسلامی پیش از این بارها پیشنهادها برای مذاکره با آمریکا را رد کرده بودند.
در همین ارتباط، رهبر معظم انقلاب روز ۲۲مرداد با اشاره به حرف‌های بی‌ادبانه مقامات رژیم آمریکا درباره تحریم، جنگ و مذاکره گفتند: تاکید می‌کنیم جنگ نخواهد شد و مذاکره نخواهیم کرد. رهبر انقلاب اسلامی در دیدار 8 شهریور با اعضای هیات دولت نیز با تاکید بر منتفی بودن هرگونه مذاکره با آمریکایی‌ها افزودند: نتیجه مذاکره با مسوولان قبلی آمریکا که حداقل ظاهرساز بودند این‌گونه شد، حالا با مسوولان وقیح و هتاک فعلی که شمشیر را برای ایرانی‌ها از رو بسته‌اند چه مذاکره‌ای داریم، بنابراین مذاکره‌ای در هیچ سطحی با آمریکایی‌ها صورت نخواهد گرفت.
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران هم در واکنش به این تحولات اظهار کرد: آمریکا خود کاری کرده که شرایط مذاکره را از بین برده؛ با روند خوبی داشتیم مذاکره می‌کردیم اما خودش آن را تخریب و پل را خراب کرده و آن طرف ایستاده و می‌گوید باید چگونه عبور کنم!؟ رئیس‌جمهور روحانی۲۴ مرداد ۹۷ در نشست هیات دولت خطاب به آمریکایی‌ها افزود: اگر می‌خواستید عبور کنید، چرا خراب کردید؟ اگر می‌خواستید همدیگر را ببینیم چرا پل را خراب کردید؟ خودشان پل را خراب کرده و آن طرف ایستاده و داد می‌زنند. اینکه نشد. اگر راست می‌گویید بیایید پل را دو مرتبه درست کنید. پل را که درست کردید خود به خود و به‌طور طبیعی رفت و آمد درست می‌شود؛ خودت موثر و مخرب و عامل این کار هستی.
ایران آمادگی شروع مذاکره را ندارد
از سوی دیگر و در ادامه واکنش‌ها به درخواست مذاکره با آمریکا، سیدکمال خرازی که به دعوت وزارت بین‌الملل حزب کمونیست چین به پکن سفر کرده، با اشاره به اینکه هدف ایالات‌متحده آمریکا از این فشارها مشخص است و آن تغییر نظام جمهوری اسلامی در ایران است، افزود: «تا زمانی که تغییری در اهداف آمریکا دیده نشود و این رژیم دست از تهدید و قلدری علیه مردم و نظام ایران برندارد، ایران آمادگی شروع هیچ‌گونه مذاکره‌ای را با آمریکا ندارد و به مقاومت خود ادامه خواهد داد. ما مطمئن هستیم که با مقاومت مردم ایران و کمک کشورهای دوست در مقاومت خود علیه این تهدیدات موفق خواهیم شد.»
همزمان با اظهارات خرازی، علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی روز سه‌شنبه در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت: خروج آمریکا از توافق هسته‌ای منجر به «قرار گرفتن ترامپ در زمره بازندگان تاریخ» شد. صالحی افزود: این توافق می‌توانست راه ایجاد اعتماد و اطمینان از دست رفته را هموار سازد. فکر می‌کنم که (ترامپ) در زمره بازندگان است، زیرا او از منطق قدرت پیروی کرده و فکر می‌کند که می‌تواند برای مدتی (به این وضعیت) ادامه دهد. اما به‌طور قطع گمان نمی‌کنم که او از این خروج سودی به‌دست آورد.
