بیان بی‌واسطه وصریح دغدغه فعالان صادراتی با دولت در روز ملی صادارات
به گزارش اقتصادنیوز اسحاق جهانگیری که در این مراسم حضور یافته بود، فشار تحریم‌ها بر ایران را بی‌سابقه دانست. در عین حال اعلام کرد که آمریکا نتوانسته به خواسته خود برسد؛ چراکه صادرات نفت ایران همچنان درحال انجام است و صادرات غیر نفتی نیز کماکان ادامه دارد. او در عین حال برای توسعه صادرات، تاکید بر صادرات به همسایگان را از اولویت‌های مهم دانست و در این راستا به سازمان توسعه تجارت ماموریت داد تا لیستی از اقلام واردات کشورهای همسایه را رصد کند. در این صورت می‌توان پتانسیل‌های صادراتی با این کشورها را برشمرد و کالاهایی که مورد نیاز همسایگان است و ما نیز قابلیت صادراتی داریم را شناسایی کرد. در این مراسم، توافق اوراسیا هم از نگاه حضار دور نماند. هرچند متولیان دولتی این توافق را مهم و تاثیرگذار ارزیابی کردند و معاون اول نیز از فعالان اقتصادی خواست تا بازارها را به‌دست بگیرند، اما رئیس اتاق بازرگانی ایران اعلام کرد که درحال‌حاضر حمل‌ونقل به این بازار با مشکلاتی روبه‌رو است که اگر حل نشوند، بازیگر خوبی در این میدان نخواهیم بود.
بخشی از مراسم روز ملی صادرات به بیان مطالبات و دغدغه‌های فعالان صادراتی اختصاص داشت. مطالبات مطرح شده در یک نگاه کلی حول در این محور بود که سیاست‌گذاران باید رونق تولید را از مسیر توسعه صادرات غیرنفتی دنبال کنند، اتفاقی که به یک پارادایم شیفت کلان از سوی ریل‌گذاران تجاری نیاز دارد. اما سایر مباحث مطرح شده عمدتا بر اصلاح رویه‌های سیاست‌گذاری در بخش صادرات غیرنفتی و تغییر نگاه حمایتی از صادرات متمرکز بود. در محور سیاست‌گذاری، گلایه و انتقاد اصلی فعالان اقتصادی به نبود مجموعه‌ای از شاخص‌های تعریف شده برای ترسیم یک استراتژی صادراتی برمی‌گشت. به اعتقاد صادرکنندگان خلأ ارتباط دو سویه و منسجم میان بخش‌خصوصی و متولیان دولتی یکی از دلایل اصلی در عدم تدوین استراتژی صادراتی بوده است، بنابراین ریل‌گذاری فعلی با توجه به اهداف کلان تعریف شده، نیاز به بازنگری دارد.
در این خصوص مرتضی سلطانی، مدیرعامل شرکت زرماکارون تاکید کرد که نباید میان دولت و بخش‌خصوصی دیوار کشیده شود، چراکه اتاق بازرگانی در جایگاهی قرار دارد که باید در تصمیم‌سازی‌ها نقش‌آفرینی کند؛ بر این اساس اعتماد متقابل و پرهیز از جزیره‌ای عمل کردن به‌عنوان یک پیش‌نیاز اساسی در مسیر تحقق هدف مذکور قابل طرح است. از سوی دیگر بخشی از انتقادات مطرح شده به مکانیزم‌های حمایتی فعلی از فعالان صادراتی اختصاص داشت. از نگاه فعالان راهکارهای حمایتی فعلی که از طریق صندوق ضمانت صادرات دنبال می‌شود، به دلیل سرمایه محدود این صندوق چندان اثرگذار نیست، بنابراین افزایش سرمایه صندوق ضمانت به‌عنوان بازوی حمایتی صادرات، امری ضروری برای بهبود عملکرد این بال از تجارت خارجی است. محمدرضا انصاری، رئیس انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی ایران، در این ارتباط معتقد است که باید کفایت سرمایه صندوق ضمانت صادرات ایران با هدف افزایش قدرت رقابت‌پذیری شرکت‌های ایرانی افزایش پیدا کند، امروز سرمایه صندوق‌های ضمانت در کشورهای ترکیه و عربستان به ترتیب معادل ۲ و ۴ میلیارد دلار است و این درحالی است که سرمایه صندوق ضمانت ایران رقمی برابر با ۱۰۰ میلیون دلار است که فاصله معناداری با میزان کفایت صندوق در کشورهای اطراف دارد، در عین حال، این شرایط سبب شده است که صندوق ضمانت صادرات ایران مجبور شود بیش از سرمایه خود به صادرکنندگان ضمانت دهد.
فعالان صادراتی جوایز و مشوق‌ها را به‌عنوان یک عامل انگیزه بخش برای صادرکنندگان تلقی می‌کنند که می‌تواند به چرخه صادرات سرعت بخشد. در این چارچوب، رئیس انجمن خدمات فنی و مهندسی ضمن استقبال از دریافت کارت ویژه برای صادرکنندگان نمونه که از سوی سازمان توسعه تجارت ایران طراحی شده است، تصریح کرد که دستگاه‌های اجرایی باید این کارت را بپذیرند و از صادرکنندگان حمایت کنند. رئیس انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی ایران به نکته مهم دیگری نیز اشاره کرد. به گفته او بسیاری از اعضای دولت به‌دلیل وجود فضای سنگین بوروکراتیک، به صادرکنندگان خدمات ارائه نمی‌هند، چراکه نگران این موضوع هستند که برای انجام چنین حمایتی زیرسوال بروند. از سوی دیگر توجه به ارتقای کیفیت محصولات کشاورزی از دیگر مطالبات عنوان شده در همایش مذکور بود. محسن احتشام، رئیس شورای ملی زعفران ایران هم تصریح کرد که حلقه‌های فرآوری و بسته‌بندی، بازاریابی و مارکتینگ در کنار توجه به تولید محصولات کشاورزی، اشتغال پایدار را به‌دنبال خواهد داشت؛ اتفاقی که می‌تواند به صادرات کشور کمک کند؛ بنابراین ساماندهی و تسهیل فرآیندهای صادراتی با ارائه روش‌های قابل اجرا و اصلاح رویه‌هایی که در مسیر فعالیت صادرکنندگان مانع ایجاد می‌کند به‌عنوان امری ضروری شناخته می‌شود.
