درخواست اتحادیه اروپا درباره اجرای برجام

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از  ایرنا، «استفن کلمنت» روز سه‌شنبه با ایراد سخنانی در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت:‌ اتحادیه اروپا در این برهه حساس زمانی بر تعهد راسخ خود برای حمایت از برجام تأکید می‌کند و مصمم به همکاری با جامعه بین‌المللی برای حفظ این توافق است. برجام حائز اهمیت راهبردی و یکی از عناصر کلیدی معماری منع اشاعه جهانی است. اتحادیه اروپا از همه کشورها می‌خواهد از اجرای این توافق منطبق با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت حمایت کنند.

وی افزود: اتحادیه اروپا از تلاش‌های دیپلماتیک جاری و فشرده در چارچوب کمیسیون مشترک برجام و تماس‌های نماینده عالی اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده برجام با تمام طرف‌ها حمایت می‌کند. ما همچنین از گفت‌وگوهای وین در سطوح مختلف با نگاه به بازگشت احتمالی آمریکا به برجام و دورنمای بازگشت ایران به اجرای کامل این توافق حمایت می‌کنیم.

این دیپلمات اروپایی با بیان اینکه اتحادیه اروپا به مشکلات ناشی از خروج یکجانبه آمریکا از برجام و اعمال دوباره تحریم‌ها (علیه‌ ایران) اذعان دارد خاطر نشان کرد: درکنار راستی آزمایی کامل اجرای تعهدات اتمی ایران، رفع تحریم‌های هسته‌ای بخش مهمی از توافق برجام به شمار می‌رود.

این درحالیست که دیپلمات‌های ارشد کشورهای عضو برجام طی یک ماه گذشته در وین گردهم آمده‌اند تا این توافق را که آمریکا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ از آن خارج شد احیا کنند.

در جریان آخرین نشست کمیسیون مشترک برجام در وین، هیات ها ضمن ابراز خرسندی از پیشرفت های صورت گرفته در راستای احیای برجام، بار دیگر بر عزم و جدیت خود برای پیگیری روند گفت‌وگوها با هدف یافتن راه حل‌هایی برای چند موضوعی که هنوز حل و فصل نشده اند تاکید کردند.

در این جلسه مقرر شد که ضمن تداوم تماس ها و گفت‌وگوها در سطح کارشناسی، روسای هیات ها به مدت چند روز برای رایزنی و مشورت به پایتخت ها عزیمت کرده و مذاکرات ظرف روزهای آتی مجددا از سر گرفته شود.

دور بعدی مذاکرات برجام قرار است اواخر هفته جاری برگزار می‌شود. گمانه‌زنی‌های زیادی حاکیست که در این دور طرف ها درباره توالی احیای برجام و رفع تحریم‌های ضد ایرانی به توافق می‌رسند.

نماینده اتحادیه اروپا در ادامه اظهارتش و خلاف اعتراف مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که برجام اوج ناتوانی اتحادیه اروپا دربرابر آمریکا را نشان داد ، ادعا کرد که بروکسل کاملاً به تعهداتش از جمله رفع تحریم‌ها علیه ایران به موجب برجام عمل کرده است. 

او بدون اشاره به عدم تحقق مزایای اقتصادی وعده داده شده در توافق هسته‌ای از تدابیر جبرانی ایران در کاهش تعهدات برجامی ابراز نگرانی کرد و گفت: «اتحادیه اروپا به شدت از تصمیم ایران در تعلیق اقدامات شفافیت‌ساز مطرح‌شده در برجام از جمله پروتکل الحاقی ابراز نگرانی می‌کند.»

این دیپلمات اروپایی مدعی شد که اقدام ایران، دسترسی آژانس اتمی به سایت‌ها، فعالیت‌ها و اطلاعات مرتبط در ایران را کاهش داده و آژانس از دسترسی‌های تکمیلی درچارچوب پروتکل الحاقی محروم بوده است.

این درحالیست که ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند فرصت دهد برای تحقق این وعده تلاش کنند.

بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، تهران اعلام کرد با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران ذیل مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت می‌گرفت.                                                                                                

جمهوری اسلامی ایران، بعد از برداشتن ۵ گام برای کاهش تعهدات، سرانجام ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸ اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.

در همین حال مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی از دو سال پیش ادعاهایی را درباره آنچه فعالیت های هسته ای اعلام نشده در مکان هایی در ایران خواند، مطرح کرده است. دو طرف شهریور ماه سال گذشته توافق کردند تا همکاری‌های خود را بیش از پیش تقویت کرده و اعتماد متقابل را به منظور تسهیل اجرای کامل موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی به آن، که از ١۶ ژانویه ٢٠١۶ به صورت موقت و داوطلبانه توسط ایران در حال اجرا است، ارتقاء بخشند.

اسفند ماه سال گذشته که ایران در چارچوب قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ ها و صیانت از حقوق ملت ایران» تعهدات داوطلبانه برجام از جمله اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کرد، دو طرف با حسن نیت جمهوری اسلامی توافق کردند که دوربین‌های نظارتی در برخی از مراکز هسته‌ای، تا سه ماه از دسترس بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دور نگه داشته شود.

بر اساس این توافق مقرر شد که اگر تحریم های آمریکا ظرف سه ماه به طور کامل لغو شد، ایران این اطلاعات را در اختیار آژانس می گذارد، در غیر اینصورت اطلاعات برای همیشه پاک خواهد شد.  موعد این تفاهم هفته پیش به پایان رسید و با توجه به رایزنی‌های صورت گرفته، جمهوری اسلامی بار دیگر حسن نیت به خرج داد تا ضبط داده‌های دوربین ها به مدت یک ماه (سوم تیر) تمدید شود.

نماینده اتحادیه اروپا در شورای حکام از ایران خواست تا بدون فوت وقت تمام فعالیت‌های ناسازگار با برجام را به عقب برگردانده و توافقنامه جامع پادمانی و ترتیبات فرعی آن را به طور کامل اجرا کند. این اقدامات به تعبیر وی برای کمک به جامعه جهانی برای اطمینان از ماهیت صلح‌آمیز بودن برنامه اتمی ایران حیاتی است.

جمهوری اسلامی ایران هم اعلام کرده است که در صورت لغو تمام تحریم‌ها و اجرای تعهدات برجامی از سوی دیگر طرف های این توافق بین المللی، به گونه ای که از منافع خود تحت برجام بهره مند شود، گام های برداشته شده در مسیر کاهش تعهدات برجامی از  سوی تهران به سرعت برگشت پذیر خواهد بود.