حبیب اسیود چگونه دستگیر شد؟
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از رویداد 24، روز گذشته دادگاه حبیب اسیود برگزار شد. در این دادگاه همه اتهامات اسیود قرائت شد؛ اتهاماتی که از بمبگذاری تا ترور را در برمی‌گرفت. در بخشی از دادگاه پای دولت سیدمحمد خاتمی و محمدعلی ابطحی نیز به میان آمد. در این گزارش لحظات مهمی از دادگاه و البته سابقه حبیب اسیود و شیوه دستگیری او را بخوانید.
روز سه‌شنبه اولین جلسه دادگاه رسیدگی به پرونده حبیب فرج‌الله چعب متولد سال ۱۳۵۲ شاغل در سوئد و ساکن این کشور ملقب به حبیب اسیود و معروف به ابوعزیز یا ابواحمد، رهبر گروه تروریستی حرکه النضال در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب اسلامی به ریاست قاضی افشاری برگزار شد.
حبیب اسیود چگونه دستگیر شد؟
برخی منابع غربی مدعی شده‌اند که نهادهای امنیتی ایران حبیب اسیود را در ترکیه ربوده‌اند و به ایران آورده‌اند، اما در داخل کشور برخی گفته‌اند چنین دستگیری‌های به صورت ربایش ریسک بالایی دارد و روابط دو کشور را نیز خراب می‌کند بنابراین معمولا در قالب مبادله و همکاری نهادی امنیتی کشورها با یکدیگر انجام می‌شود. مدتی پیش اکبر خوش‌کوشک چهره سابق امنیتی ایران به گفته بود که «حبیب اسیود رهبر حرکه النصال توسط ترکیه به ایران تحویل داده شده است.» او گفته «از این قبیل تبادل‌ها بین نیروهای امنیتی ایران و میت ترکیه زیاد است. البته آنها هم خواسته‌هایی دارند که ما انجام می‌دهیم.»
خبرگزاری دانشجو نیز پیش از این انتقال او از ترکیه به ایران را تایید کرده بود: «حبیب اسیود در ترکیه بازداشت شده و پس از تحویل به مقامات ایرانی از مرز آذربایجان غربی به تهران منتقل و هم اکنون در اختیار ایران است.»
مجتبی ذوالنوری عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران نیز در توضیح فعالیت های اسیود گفته بود: «آنها یک گروهک پان‌عربیست و تجزیه‌طلب هستند که از زمان شروع جنگ ایران و عراق فعال بودند و از دنباله‌های خلق عرب به سرپرستی شبیر خاقانی محسوب می‌شوند. اکنون نیروهای تازه‌نفس و جوان جایگزین افراد سابق در جریان‌های گذشته خلق عرب شده‌اند و اقدامات خرابکارانه انجام می‌دهند.»
خانواده حبیب اسیود البته گفته‌اند که او در یک عملیات فریب (حضور در یک بیزنس) به ترکیه کشانده شده است. کمیته اجرایی حرکه النضال نیز همان زمان اعلام کرد که «ایران حبیب اسیود را با همکاری یک کشور ثالث به ترکیه کشانده و از آنجا ربوده است.»
هدی هواشمی همسر حبیب اسیود درگفتگو با بی‌بی‌سی فارسی تایید کرده که همسرش از ۱۵ اکتبر در استانبول ناپدید شده است. هواشمی گفته بود از طریق پلیس ترکیه مطلع شده که اسیود ۹ اکتبر وارد فرودگاه استانبول شده و قرار بوده ۱۵ همان ماه ترکیه را به مقصد سوئد ترک کند، اما این اتفاق نیفتاده و او از آن تاریخ ناپدید شده است. هواشی گفته اسیود با رابط‌هایی در قطر و یکی از دوستانش در سوئد قبل از رسیدن به ترکیه در تماس تلفنی بوده است.
البته العربیه عربستان به نقل از «برخی منابع اهوازی» که معلوم نشده چه کسانی هستند یا مربوط به چه جریانی بوده‌اند، کشور ثالثی را که با ایران برای تحویل اسیود همکاری کرده، «قطر» معرفی کرده و نوشته «برخی نیز گفته‌اند که آنکارا حبیب اسیود را در مقابل دو رهبر پ‌ک‌ک [حزب کارگران کردستان ترکیه] به تهران تحویل داده است، اما هیچ منبع مستقلی این اطلاعات را تاکنون تأیید نکرده است.»
در دادگاه حبیب اسیود چه گذشت؟
به هر ترتیبی که بود در آبان ماه سال ۱۳۹۹ حبیب اسیود بازداشت و حالا پس از گذشت بیش از یکسال دادگاه او برگزار شده است. در نخستین جلسه رسیدگی به اتهامات اسیود، وزیری نماینده دادستان با اشاره به کیفرخواست متهم به نکات جالبی درباره پرونده این متهم اشاره کرد. نماینده دادستان، اتهامات متعددی را متوجه حبیب اسیود کرد که بسیاری از آنها به سال ۸۴ باز می‌گشت. بمبگذاری در فرمانداری اهواز در سال ۸۴، بمبگذاری در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی یا همان سازمان برنامه‌وبودجه خوزستان در سال ۸۴، عملیات بمبگذاری اداره مسکن و شهرسازی اهواز در سال ۸۴ بمبگذاری در اداره محیط زیست اهواز در سال ۸۴، بمبگذاری در خطوط انتقال نفت خوزستان، بمبگذاری در محور انتقال نفت اهواز، آبادان و ماهشهر، بمبگذاری در فرمانداری دزفول و آبادان در سال ۸۴، برنامه‌ریزی برای بمبگذاری در دادگستری اهواز که در مجموع منجر به شهادت ۷۴ نفر از شهروندان ایرانی شده است.
در ۳۱ شهریور سال ۹۷ با همکاری سایر گروه‌های تروریستی، مراسم رژه نیروهای مسلح را مورد هدف قرار داد و ۲۵ نفر از جمله یک کودک را شهید و ۷۰ نفر را مجروح کردند. آنگونه که نماینده دادستان گفته حمله به اتوبوس خانواده‌های شهدا در راهیان نور و آتش زدن بانک‌ها از دیگر اقدامات این گروه بوده است که ظاهرا توسط شاخه نظامی این گروه موسوم به شاخه محی‌الدین آل ناصر وابسته به همین سازمان، بعضی عملیات‌ها را انجام داده است.
سرقت مسلحانه از بانک تجارت منطقه شهر شمس‌آباد از توابع شهر دزفول، شرکت خصوصی پتروشیمی ماهشهر، بانک صادرات بندر امام خمینی، طلافروشی از شهر شوش و صادرات شعبه اهواز از عملیاتی بوده که برای تامین مالی این گروه صورت می‌گرفته است.
پای خاتمی هم به دادگاه حبیب اسیود باز شد!
بر اساس اطلاعات دادستان، «در دهه ۷۰ شمسی تعدادی از عوامل معارض عرب با هدف تجزیه خوزستان اقدام به شناسایی و جذب نیرو در سطح استان کردند. این گروه سال ۱۳۷۸ هسته‌های اولیه خود را به سرکردگی حبیب لبگان در خوزستان تشکیل داد. در سال‌های ۷۹ تا ۸۳ به‌منظور تامین منابع مالی اقدام به سرقت‌های مسلحانه کردند و با انجام عملیات‌های تروریستی در سال ۸۴ فعالیت خود را با انتشار نامه مجعول در سال ۸۴ منتسب به رئیس دفتر رئیس‌جمهور (محمد علی ابطحی) و انجام عملیات‌های تروریستی وارد فاز امنیتی و نظامی شد.»
در آن نامه ادعا شده بود که ابطحی پیشنهادهایی به خاتمی داده که با مهاجرت اجباری، ترکیب شهرهایی که اکثریت ساکنان آن عرب هستند را عوض کنند که منجر به برانگیخته شدن احساسات مردم در سطح استان شد و این گروه اقدام به بمب گذاری‌هایی در فرمانداری اهواز، اداره کل برنامه‌وبودجه و اداره مسکن کرد.
محمدعلی ابطحی به سوال رویداد۲۴ در این زمینه پاسخی نداده است. با این حال خبرگزاری ایرنا چنین موضوعی را رد نکرده و در گزارشی با عنوان «کوچ اجباری» نوشته که بافت جمعیتی استان خوزستان در حال تغییر است: «منابعی می‌گویند عرب‌هایی که تعدادشان از فارس‌های منطقه، قبل از جنگ کمتر بود حالا تعدادشان با فارس‌های منطقه یکی شده است. این شاید نگرانی‌ای را برای به هم خوردن بافت جمعیتی از اقوام مختلف در این منطقه به وجود بیاورد.»
سال ۸۴ ابطحی البته در نامه‌ای به یونسی وزیر وقت اطلاعات نوشت که این نامه جعلی است و برای ضربه زدن به اصلاح طلبان آن را منتشر شده است. در نامه ابطحی خطاب به یونسی که خبرگزاری ایسنا آن را منتشر کرده، آمده است: «اوایل هفته گذشته چند ایمیل به سایت شخصی من رسید که در آن کپی نامه‌ای بود با امضای من در دوران ریاست دفتر رییس‌جمهور با مضمون مهاجرت قوم عرب از خوزستان و تغییر ترکیب جمعیتی عرب و ترک. از متن و مضمون نامه کاملا معلوم بود که جعلی است. چون هم این کارها با سیاست جمهوری اسلامی مطابق نبود و مهمتر آن که رییس دفتر رییس‌جمهور اصلا اختیار چنین کارها و بخشنامه‌هایی را ندارد. به دلیل اینکه گمان می‌کردم یک شوخی اینترنتی است و نباید آن را شایع کرد، یکی دو روزی به آن بی‌توجهی کردم. وقتی شنیدم در خوزستان این نامه منتشر شده، در روز دوشنبه ۲۲ فرودین در سایتم به تفصیل به تکذیب نامه پرداختم. متأسفانه مورد توجه هیچ خبرگزاری‌ای قرار نگرفت، و فقط در روزنامه اقبال سه‌شنبه ۲۳ فروردین ماه منتشر شد. از این که برای این توطئه من را انتخاب کرده‌اند که همیشه در میان چهره‌های سیاسی کشور به تنش‌زدایی روابط ایران و کشورهای عربی اشتهار داشتم، بسیار تعجب‌آور بود. حوادث تلخ و تأسف‌آور دو روز گذشته، نشان داد که این توطئه برنامه‌ای از پیش تهیه شده است که در آن میان جدایی‌طلبان نیز از این فرصت بهره بردند و به تحریک پرداختند. بعضی از روزنامه‌های داخلی هم جوری اخبار را نوشتند که گویا بدشان نمی‌آمد که مسائل داخلی از جمله تحریک اصلاح طلبان را مبنای این فجایع بدانند.»
عملیات تروریستی حرکه النضال
اگر به اخبار گذشته بازگردیم در تاریخ ۲۲ شهریور سال ۸۶ دادستان اهواز در خبری اعلام کرده بود که سه نفر از متهمان «بمب‌گذاری‌های سال ۸۴ در اهواز» اعدام شده‌اند. «تعداد دیگری از عوامل بمب گذاری در نوبت اعدام هستند که پرونده‌های این افراد در تهران در دست پیگیری است و دستور لازم به محض اعلام نتیجه نهایی در خصوص آنها اعمال خواهد شد.»
یکی دیگر از مسائلی که در این دادگاه مطرح شد، همکاری با گروهک‌هایی از جمله جیش‌العدل (گروهکی که عبدالمالک ریگی سرکردگی آن را بر عهده داشت) بود به شکلی که تعدادی از سران حرکة النضال به منظور آموزش نظامی و ساخت بمب عازم سوریه و شمال عراق شدند و ۱۰۰ چاشنی انفجاری بمب را داخل کشور تحویل گرفتند که با عملیات نهادهای امنیتی ایران با شکست مواجه شدند.
سخنگوی جیش العدل در مصاحبه با رسانه‌های رسمی همکاری با حرکه النضال را تایید کرده است. همچنین دادستان گفت عوامل اصلی این گروه در کشورهای سوئد، دانمارک و هلند مستقر هستند و از حمایت‌های عربستان سعودی بهره‌مند هستند که با وجود صدور اعلان قرمز برای عوامل اصلی آن تاکنون اقدام موثری از سوی کشورهای اروپایی و سعودی برای تحویل این افراد صورت نگرفته است. به طوری که با وجود دستگیری چعب، توسط کشور لهستان این کشور به درخواست آمریکا و سوئد اقدام به آزادی وی کرد.
به گفته دادستان بعد از دستگیری رهبران این گروه‌های تروریستی در کشورهای دانمارک و هلند، تماهمه می تجهیزات شبکه ماهواره‌ای آنها به دلیل حمایت از تروریسم توقیف شده است. بر اساس اعلام نماینده دادستان، ۱۵۰ کیلوگرم مواد منفجره TNT، بمب ساعتی آماده انفجار، بمب دست‌ساز، اسلحه کلاش تاشو، اسلحه کلت، دوربین اسلحه، آرپی‌جی و خمپاره‌انداز، ریموت کنترل از راه دور بمب، تعدادی سوئیچ فعال‌کننده بمب، مواد شیمیایی و اکلیل مورد استفاده در ساخت بمب، البسه نظامی، تلفن ماهواره‌ای برای برقراری تماس با عناصر خارج از کشور از جمله مهماتی است که از اعضای این گروه کشف‌شده است.
حبیب اسیود شهروند سوئد بوده اما بعد حادثه تروریستی سال ۹۷ در اهواز، ایران اعلام کرد به «دیپلمات‌های ارشد هلندی و دانمارکی نسبت به اقامت برخی اعضای گروهی که مسبب جنایت امروز در اهواز بوده‌اند، شدیدا اعتراض شده است.» با توجه به اینکه حبیب اسیود ساکن سوئد بود، در آن زمان صحبتی از شهروندان سوئدی نشده بود. شاید این موضوع به دلیل احتیاط‌های امنیتی بوده است اما همین سکوت ایران باعث شد بعضی رسانه‌های مخالف جمهوری اسلامی ادعا کنند دادگاه برگزار شده اسیود برای تحت الشعاع قرار دادن برگزاری دادگاه حمید نوری در سوئد بوده است.
داعش یا حرکه النضال؟
رسانه‌های فارسی زبان خارح از کشور می‌نویسند حبیب اسیود رهبر سابق و یکی از بنیان‌گذاران «جنبش نضال» است که پانزده ماه پیش در ترکیه ربوده و به ایران منتقل شده است. این گروه ادعای دخالت در عملیات مسلحانه اهواز را رد می‌کند، با این حال نامگذاری این گروه نشان می‌دهد که عملیات تروریستی برای این گروه خیلی هم دور از ذهن نیست؛ چه اینکه خود واژه «نضال» به معنای «تیرانداری» است.
البته در داخل کشور هم بعضی افراد معتقد بودند که عملیات سال ۹۷ در اهواز توسط داعش صورت پذیرفته است. عبدالله گنجی مدیر روزنامه جوان نزدیک به سپاه در آن زمان در سرمقاله‌ای نوشت «سبک و سیاق عمل تروریستی الاحوازیه در طول سال‌های گذشته به دو صورت بمبگذاری و بزن‌در رو بوده است. یعنی یا بمبگذاری بوده یا سوار بر موتور یا خودرو به محلی حمله و بلافاصله صحنه را ترک می‌کرده‌اند، اما اینکه افراد با هویت مشخص در روز روشن بکشند تا کشته شوند و قصد ترک صحنه را نداشته باشند سیره داعش است. همانطورکه در مجلس اینگونه عمل کردند و راه دررو برای خود باقی نگذاشتند.»
گنجی در بند دیگری از این یادداشت نوشته بود «دو نفر از کشته‌شدگان با هم برادرند که برادر سوم آنان قبلاً در سوریه انتحاری عمل نموده و کشته شده است یکی دیگر از تروریست‌های کشته‌شده پسر عموی آن دو است که ارتباط این افراد با داعش یا تروریست‌های تکفیری را قطعی می‌نماید.»
اطلاعاتی که آن زمان توسط گنجی مطرح شده بود، امروز توسط نهادهای امنیتی و دادستانی رد شده است و داعش از ماجرا کنار گذاشته شد و امروز حبیب اسیود متهم است که عملیات حمله را ترتیب داده است.
