ایران آماده توافق قریب الوقوع در مذاکرات وین

مسائل سخت در مذاکرات احیای برجام همچنان باقیست

بنا به گزارش اکوایران؛ مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده برای احیای برجام که پس از وقفه 10 روزه هفته گذشته از سر گرفته شد و مقامات طرف های توافق برای کاهش شکاف ها همچنان در حال دیپلماسی شاتل هستند، دیپلمات‌های غربی ضمن ابراز امیدواری از پیشرفتی که تاکنون داشته‌اند می‌گویند مسائل سخت حل نشده همچنان باقی است و ایران هرگونه ضرب الاجل تعیین شده توسط قدرت های غربی را رد کرده است.

با این حال المانیتور در مطلبی با عنوان «در حالی که مذاکرات هسته‌ای به آخرین ایستگاه نزدیک‌تر می‌شود تهران خوش‌بین به نظر می‌رسد» نوشت: به نظر می رسد مذاکره کنندگان ایرانی انتظار دارند که مذاکرات در مورد احیای توافق هسته ای به نتیجه موفق قریب‌الوقوع برسد.

ابتکار طرف ایرانی

خبرگزاری ایرنا گزارش داد که مذاکره کنندگان ایرانی "راه حل های جدیدی" برای حل و فصل "مسائل باقی مانده" در وین ارائه کرده اند.

ایرنا افزود،  با ورود مذاکرات به «مرحله نهایی» هرگونه توافقی به تمایل آمریکا برای کنار گذاشتن «خواسته‌های غیرواقع‌بینانه» و «تصمیم‌گیری برای رفع تحریم‌ها» بستگی دارد.

روزنامه اصلاح طلب ابتکار نیز عنوان کرد: احیای برجام در آخرین ایستگاه است. این روزنامه به نقل از منابع نزدیک به مذاکرات، "محیط سازنده" را که در "مذاکرات جدی در مورد موضوعات باقی مانده ادامه دارد" تحسین کردند.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه به لیز تراس، همتای انگلیسی خود گفت که این پیشرفت به دلیل «رویکرد و ابتکار منطقی طرف ایرانی» بوده است.

اهمیت راستی آزمایی و تضمین

سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران پیش از این روز دوشنبه اعلام کرد که مذاکرات به بن بست نرسیده و تهران بر طرف آمریکایی برای «ضمانت های ملموس» برای رفع تحریم ها فشار می آورد.

علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران روز سه‌شنبه در توییتر نوشت: «بی صداقتی ثابت شده آمریکا بزرگترین تهدیدی است که هر توافقی را به خطر می‌اندازد». وی افزود: «راستی‌آزمایی و تضمین بخش جدایی ناپذیر یک معامله خوب است».

مقامات ایرانی در اظهارات عمومی خود در طول مذاکرات، همواره خواستار «دیپلماسی نتیجه‌محور» شده‌اند. آنها سقف را برای رفع کامل تحریم‌ها بالا نگه داشته‌اند، که شمخانی می‌گوید توافق باید «سودهای اقتصادی قابل اعتماد و پایدار» برای ایران فراهم کند.

به عنوان رادیکال ترین و سازش‌ناپذیرترین رویکردهای محافظه‌کارانه ایران، روزنامه فرامحافظه‌کار کیهان به دیپلمات‌های ایرانی توصیه کرد هوشیار باشند و به آنها گفت که باید اطمینان حاصل شود که «آمریکا لغو تحریم‌های خنثی‌شده را به ما نفروشد».

این روزنامه پیشنهاد می‌کند که «گزارش‌ها و آمارهای معتبر در حال حاضر رشد درآمدهای نفتی ایران را حتی با وجود تحریم‌های آمریکا نشان داده‌اند».

سود مذاکره مستقیم برای ایران

از سوی دیگر سالم الکتبی در تحلیلی برای جروزالم پست به این پرسش اساسی پرداخته است که آیا اساساً توافق بر سر برنامه هسته‌ای ایران در دیدرس است یا خیر، و می‌نویسد: اعلامیه طرف های آمریکایی و ایرانی مبنی بر اینکه آنها مایل به مذاکره مستقیم هستند ممکن است برای برخی نشانه مثبتی باشد. برای دیگران، این نقطه عطفی است که می تواند به امتیازات بیشتر ایالات متحده منجر شود.

وی نوشت: پس از هشت دور مذاکره ایران و هیأت‌های پنج عضو شورای امنیت و آلمان، به نظر می‌رسد مذاکرات توافق ایران در آستانه موفقیت است، مگر اینکه طرف‌ها در موضع خود سخت‌تر شوند، به‌ویژه که شرایط بین‌المللی کنونی نیز پیچیده‌تر شود. چراکه به زعم نویسنده بحران بین قدرت‌های بزرگ (تنش‌ها در اطراف اوکراین و تایوان) می‌تواند به نفع تهران برای گرفتن امتیاز بیشتر باشد.

به نوشته تحلیلگر جروزالم پست در این زمینه، نکاتی در مورد چگونگی ادامه مذاکرات ارائه شده است. از همه جالبتر، اخراج یا استعفای ریچارد نفیو، معاون نماینده ویژه آمریکا (ایالات متحده آمریکا) در امور ایران، رابرت مالی، از هیئت مذاکره کننده است.

اگرچه ایالات متحده رسماً در مورد دلایل خروج او از مذاکرات سکوت می کند و فقط می گوید که تغییر پرسنل پس از یک سال در دولت بسیار رایج است، چند مقاله خبری ممکن است بینش کمی در مورد آنچه اتفاق افتاده است ارائه دهد.

گزارشی در مجله انگلیسی The Spectator حاکی از آن است که مذاکرات در دورهای قبلی اصلا مؤثر نبوده است. به ادعای این گزارش رابرت مالی تمایل به دادن امتیازات بیشتر به ایرانی ها دارد.

این مجله به منابع دیپلماتیک غربی استناد می‌کند که مالی «سازشگرترین مقامی است که تا به حال دیده‌ایم» و اشاره می‌کند که مالی و معاونش ریچارد نفیو قبل از ترک صحنه مذاکره در وین، در مورد این رویکرد اختلاف نظر داشتند. اختلاف بین این دو مرد به حدی بود که به طرز شگفت انگیزی قبل از کریسمس گذشته با یکدیگر صحبت نکردند.

در این زمینه، بسیاری از ناظران آنچه را که می‌توان آن را فیلتر کردن هیئت مذاکره‌کننده آمریکا توصیف کرد، با تصمیم ایران در رد مذاکره مستقیم با آمریکایی‌ها پس از تأکید آمریکایی‌ها بر اهمیت گفت‌وگوی مستقیم، مرتبط می‌دانند.

در ادامه حسین عبداللهیان، وزیر امور خارجه، آمادگی کشورش را برای مذاکره مستقیم با آمریکا اعلام کرد، اتفاقی که چندین بار معنایی در بر دارد.

به ادعای نویسنده، جدی ترین آنها عزم راسخ دولت بایدن برای دستیابی به هر گونه توافقی با ایران، صرف نظر از ماهیت یا مدت آن، موقت یا نامحدود بودن آن است.

نویسنده مدعی است، علیرغم هشدارهای مکرر آمریکا مبنی بر نبودن وقت، آخرین فرصت و مواضع دیگر، ایرانی ها بیشتر از آنچه در رسانه ها می خوانند، با توجه به رفتار هیئت آمریکایی در وین تفسیر می کنند.

اعلام آمادگی طرف‌های آمریکایی و ایرانی مبنی بر تمایل آنها برای مذاکره مستقیم ممکن است برای برخی نشانه مثبتی باشد، اما برای برخی دیگر نقطه عطفی است که می‌تواند منجر به امتیازات بیشتر آمریکا و مزایای استراتژیک برای ایران شود.