روزِ سیاه اروپا با حمله روسیه به اوکراین

اوکراین زیر آتش و دود

نیروهای روسیه روز پنجشنبه با حمله زمینی، دریایی و هوایی به اوکراین حمله کردند. حمله ای که بزرگترین تهاجم یک کشور به کشور دیگر در اروپا از زمان جنگ جهانی دوم به بعد است. شهرهای اوکراین موشک باران شده اند. اوکراین گزارش داده ستون‌هایی از سربازان از مسیر مرزهای این کشور با روسیه و بلاروس و از طریق دریاهای سیاه و آزوف به سواحل این کشور وارد شده اند.

صدای انفجارها قبل از سپیده دم و در طول صبح در پایتخت کیف، شهری با جمعیت 3 میلیون نفر شنیده شد. صدای تیراندازی به سادگی به گوش رسید، آژیرها به صدا درآمد و با فرار ساکنان، بزرگراه خارج از شهر با ترافیک سنگینی مسدود شد.

تحقق کابوس غرب: درست مثل نازی ها

این حمله به هفته‌ها تلاش‌های دیپلماتیک بی‌ثمر توسط رهبران غربی برای جلوگیری از جنگ، پایانی فاجعه‌آمیز داد و بدترین کابوس های آنها نسبت به جاه‌طلبی‌های ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه محقق شد.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین در توئیتی نوشت: «روسیه صبح به طرز خائنانه به کشور ما حمله کرد، درست همانطور که آلمان نازی در سال‌های جنگ جهانی دوم این کار را انجام داد. روسیه راه شیطان را برگزیده، اما اوکراین از خود دفاع می‌کند و مهم نیست مسکو چه فکری می‌کند، چرا که آزادی خود را رها نمی‌کند». او با فراخواندن اوکراینی‌ها به دفاع از کشورشان گفت به هر کسی که آماده جنگ باشد، اسلحه داده خواهد شد. وی همچنین از روس‌ها خواست برای اعتراض به اقدامات دولت خود به خیابان‌ها بیایند.

در واکنش به این حمله جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده گفته برای قربانیانِ اوکراینیِ «حمله غیرقانونی و ناموجه» دعا می‌کند. جوزپ بورل، مسئول روابط خارجی اتحادیه اروپا گفت: «این ساعت‌ها یکی از تاریک‌ترین ساعات اروپا از زمان جنگ جهانی دوم است».

بمباران بی امان

یکی از ساکنان خارکف، نزدیک ترین شهر بزرگ به مرز روسیه، به خبرنگار رویترز گفته که پنجره آپارتمان ها در اثر انفجارهای مداوم می لرزند.  خارج از بندر جنوبی ماریوپول، در نزدیکی خط مقدم جبهه جدایی طلبان تحت حمایت روسیه، یک ستون زرهی اوکراینی در امتداد جاده حرکت می کرد، با سربازانی که بالای برجک ها نشسته بودند و لبخند می زدند و به نشانه پیروزی به ماشین هایی که بوق می زدند، چشمک می زدند.

در شهرهای مانگوش و بردیانسک، مردم برای دریافت پول نقد و بنزین در صف ایستادند. غیرنظامیان از ماریوپل چمدان های خود را بسته بندی کردند. یک زن گفت: «ما مخفی می شویم».

مقامات اوکراینی گفتند هلیکوپترهای روسی به گوستومل، فرودگاه نظامی نزدیک کیف حمله کردند و اوکراین سه فروند از آنها را سرنگون کرد. مقامات مرزی اوکراین گفتند روس ها در تلاش برای نفوذ به منطقه کیف و منطقه ژیتومیر در مرز بلاروس بودند و از موشک های گراد استفاده می کردند.

گزارش‌های تایید نشده اولیه از تلفاتی شامل غیرنظامیان اوکراینی کشته شده توسط بمباران روسیه و مرزبانان مدافع مرزی خبر داده است. مقامات منطقه اودسا در جنوب اوکراین اعلام کردند که 18 نفر در یک حمله موشکی کشته شدند. حداقل شش نفر هم در برواری، شهری در نزدیکی کیف کشته شدند.

ارتش اوکراین اعلام کرد که چهار تانک روسی را در جاده ای در نزدیکی خارکف منهدم کرده، 50 سرباز را در نزدیکی شهری در منطقه لوهانسک کشته و شش هواپیمای جنگی روسیه را در شرق سرنگون کرده است. این در حالی است که روسیه گزارش‌هایی را که هواپیما یا خودروهای زرهی این کشور منهدم شده، تکذیب می کند. جدایی طلبان مورد حمایت روسیه هم مدعی شدند که دو هواپیمای اوکراینی را سرنگون کرده اند.

به دنبال غیر نظامی سازی اوکراین!

پوتین در هنگام اعلان جنگ در اوایل صبح، گفت که دستور او انجام «یک عملیات نظامی ویژه» برای محافظت از مردم، از جمله شهروندان روسی است، که در معرض «نسل کشی» در اوکراین قرار گرفته اند،اتهامی که غرب آن را تبلیغات پوچ می نامد. پوتین گفت: «ما برای غیرنظامی کردن اوکراین تلاش خواهیم کرد. روسیه نمی تواند احساس امنیت کند در حالی که تهدیدی که از قلمرو اوکراین مدرن سرچشمه می گیرد، همچنان وجود داشته باشد... تمام مسئولیت خونریزی بر عهده رژیم حاکم در اوکراین خواهد بود».

بایدن اعزام نیروهای آمریکایی برای دفاع از اوکراین را رد کرده است، اما او و دیگر رهبران غربی وعده تحریم های اقتصادی سختی را دادند. بایدن گفت: «روسیه به تنهایی مسئول مرگ و ویرانی ناشی از این حمله است و ایالات متحده و متحدان و شرکای آن به شیوه ای متحد و قاطع پاسخ خواهند داد.»

روسیه یکی از بزرگترین تولیدکنندگان انرژی در جهان است و هم این کشور و هم اوکراین از بزرگترین صادرکنندگان غلات هستند. چشم انداز جنگ و تحریم، اقتصادهای سراسر جهان را تهدید می کند که در حال حاضر با وجود خروج نسبی از وضعیت همه گیری، با اختلال در عرضه مواجه شده اند. تحت این شرایط، بازده سهام و اوراق قرضه سقوط کرد. دلار و طلا افزایشی شدند و نفت برنت برای اولین بار از سال 2014 به بیش از 100 دلار در هر بشکه رسید.

دوملت، دو کشور

اوکراین یک کشور دموکراتیک با 44 میلیون نفر جمعیت، بعد از روسیه بزرگترین کشور اروپا از نظر مساحت است. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، شهروندان با اکثریت قاطع به استقلال کشور رای دادند و اکنون قصد داردند به ناتو و اتحادیه اروپا بپیوندد؛ آرزوهایی که خشم مسکو را برانگیخته است.

پوتین که ماه‌ها برنامه‌ریزی برای تهاجم را انکار می‌کرد، اوکراین را پاره ای از روسیه می داند که توسط دشمنان جدا است؛ توصیفی که اوکراینی‌ها آن را تلاشی برای پاک کردن تاریخ بیش از 1000 ساله خود می‌دانند. در حالی که بسیاری از اوکراینی‌ها، به‌ویژه در شرق، روسی را به‌عنوان زبان مادری صحبت می‌کنند، تقریباً همه به عنوان یک ملیت جداگانه شناخته می‌شوند.

از بمباران می ترسیم

سه ساعت پس از صدور دستور پوتین، وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که زیرساخت‌های نظامی در پایگاه‌های هوایی اوکراین را منهدم و پدافند هوایی این کشور را تخریب کرده است.

پیش از این رسانه‌های اوکراینی گزارش داده بودند که مراکز فرماندهی نظامی در کیف و خارکف مورد اصابت موشک‌ها قرار گرفته‌اند، در حالی که نیروهای روسیه در اودسا و ماریوپل فرود آمده‌اند. یک شاهد رویترز بعداً صدای سه انفجار را در ماریوپول شنید.

روسیه اعلام کرده کشتیرانی در دریای آزوف را به طور کامل تعطیل می کند. روسیه کنترل تنگه منتهی به دریا را در اختیار دارد که در آن اوکراین بنادری از جمله ماریوپل دارد. اوکراین از ترکیه درخواست کرده تا عبور کشتی‌های روسی را از تنگه‌هایی که دریای سیاه را به دریای مدیترانه متصل می‌کند، منع کند.

مردم برای برداشت پول و خرید مواد غذایی و آب در پایتخت کیف در صف انتظارند. اتوبان خارج شهر به سمت مرز لهستان از شدت ترافیک مسدود شده است. کشورهای غربی در برابر احتمال فرار صدها هزار اوکراینی از حمله آماده شده اند. شاهدان رویترز گفته اند اتومبیل ها در امتداد ده ها کیلومتر در بزرگراه به سمت شهر غربی لویو در حرکت بودند. اوکسانا که در ماشینش گیر کرده و دختر سه ساله اش روی صندلی عقب نشسته است، گفت: «ما از بمباران می ترسیم. این خیلی ترسناک است».

رهبران جهان خشم خود را نسبت به تهاجم ابراز کردند، چین که سه هفته پیش معاهده دوستی را با روسیه امضا کرد، استثنای قابل توجهی بود. پکن بار دیگر خواستار خویشتنداری از همه طرف ها شد و توصیف اقدام روسیه به عنوان تهاجم را رد کرد.