چرا طرح صیانت به شورای‌عالی فضای مجازی ارجاع شد؟
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از روزنامه همشهری، طرح صیانت از فضای مجازی سرانجام پس از ۸ماه کش‌وقوس موافقان و مخالفان طرح در بیرون و درون مجلس برای تعیین تکلیف نهایی به شورای‌عالی فضای مجازی واگذار شد. حاشیه‌ها و جنجال‌های ایجاد شده درنهایت تصمیم نمایندگان برای ارجاع طرح به این نهاد فرادستی با حضور روسای ۳قوه، جمعی از وزرای کابینه و فرماندهان ارشد نظامی و انتظامی را به همراه داشت. طرحی که به‌طور خلاصه براساس نسخه منتشر شده اسفندماه۱۴۰۰«تهیه و تصویب ضوابط مدیریت ترافیک داخلی و خارجی فضای مجازی کشور» و «صدور مجوز برای هرگونه فعالیت و کسب‌وکار در فضای مجازی» را در حوزه صلاحیت «کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی» و شورای‌عالی فضای مجازی قرار می‌دهد.
ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای‌عالی فضای مجازی خبر داد که محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس در نامه‌ای به رئیس شورای‌عالی فضای مجازی درخواست کرده که دولت و شورای‌عالی فضای مجازی سیاست‌های کلان مربوط به فضای مجازی را مشخص کنند. فیروزآبادی درباره اهمیت این درخواست از شورای‌عالی فضای مجازی معتقد است: «مدت زیادی است که طرح مربوط به فضای مجازی در مجلس محل بحث و بررسی است و بین کمیسیون مشترک و صحن در تردد است.
هیأت رئیسه مجلس هم ورود کرده و جلسات زیادی تاکنون تشکیل شده که همه نشان می‌دهد مجلس به آرای عمومی جامعه اهمیت می‌دهد و نسبت به آن بی‌تفاوت نیست. برای همین به‌دنبال آن هستند که طرح مذکور علاوه بر مشروعیت قانونی، معقولیت اجتماعی هم داشته باشد. نامه و درخواست اخیر رئیس مجلس در راستای کسب معقولیت اجتماعی است و نظرشان این است که شورای‌عالی به‌عنوان شورای سیاستگذار کمک کند. ما هم امیدوار هستیم که خروجی مجموع این تلاش‌ها به مصلحت مملکت ختم شود و رضایت جامعه هم جلب شود.» دبیر شورای‌عالی فضای مجازی درباره نحوه رسیدگی به درخواست مجلس افزود: «در نخستین جلسه پیش روی شورای‌عالی فضای مجازی، درخواست مربوطه بررسی خواهد شد. ما در شورای‌عالی به‌دنبال تعیین سیاست‌های کلان هستیم و امیدواریم که در پی این کار نظر متخصصان و مردم را جلب کنیم. نظر ما این است طرح جامعی ارائه شود که همه ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و... فضای مجازی را پوشش دهد. ما سیاست‌ها را طوری تنظیم خواهیم کرد که براساس آن خلأهای قانونی در فضای مجازی یا ابعادی که نیاز به اصلاح قانون است مشخص و توسط دولت و یا مجلس اعلام شود.» فیروزآبادی گفت: «بعد از بررسی سیاست‌های کلان، ما طرح را به مجلس برمی‌گردانیم و سرانجام خود مجلس تصمیم خواهد گرفت که سیاست‌ها را به چه نحوی اجرا کند.»
طرح موسوم به صیانت از فضای مجازی پس از ۳بار تغییر نام به شکل «طرح نظام تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی» درآمد؛ ابتدا اختیار آن به صورت اصل۸۵ قانون‌اساسی به یک کمیسیون مشترک داده شد و سپس با انتقادات صورت‌گرفته بار دیگر به صحن مجلس بازگردانده شد و در آخرین تصمیم به شورای‌عالی فضای مجازی ارجاع شد. درباره روال و سرنوشت طرح در مجلس با علیرضا سلیمی، نماینده محلات و عضو هیأت‌رئیسه مجلس گفت‌وگو کردیم.
ارجاع طرح صیانت به شورای‌عالی فضای مجازی بر چه مبنایی است و چطور دنبال می‌شود؟
شورای‌عالی فضای مجازی در این رابطه مسئولیت دارد و باید به‌صورت کتبی نظراتش را برای مجلس بفرستد. اینکه عده‌ای کنار گود بنشینند، نمی‌شود. این بحث ملی است. از طرف دیگر اسم این طرح صیانت نیست. بحث سر این است که ما برای فضای مجازی قانون می‌خواهیم؛ اینکه می‌گویند «صیانت» ظلم است و اتهام بزرگی است که دارد امروز زده می‌شود. واقعا مجلس به‌دنبال محدودسازی فضای مجازی نیست و این دروغ بزرگی است که به‌خورد مردم و افکار عمومی داده می‌شود.
بحث سر این است که اگر کسی در فضای مجازی کلاهبرداری کرد برایش قانون داریم یا نداریم؟
بدون قانون که نیست؛ به‌نظر ضوابطی وجود دارد.
کجا درباره کلاهبرداری قانون داریم؟
بالاخره نهادهایی هستند که نظارت می‌کنند.
نه؛ قانون داریم یا خیر؟
قانون مشخصی با این نام که شما می‌گویید خیر، ولی چه ارتباطی با طرح صیانت دارد؟
بحث همین است. اگر کسی کلاهبرداری کرد و در فضای مجازی پولشویی کرد، قانون داریم؟
برای پولشویی مثلا یکی از لوایح FATF ناظر به همین مسئله بود که تصویب و تأیید هم شد.
در فضای مجازی چطور؟
خیر.
آیا قانون می‌خواهد یا نه؟
برای اینها خیلی هم خوب است. بله؛ ولی آیا شما معتقدید مفاد طرح صیانت برای جلوگیری از پولشویی و کلاهبرداری در فضای مجازی است؟ کارشناسان می‌گویند مفاد طرح چیزی که شما می‌گویید، نیست.
متأسفانه مسیر را به سمتی منحرف کردند که مثال همان جمله است که می‌گویند «گر تو ببینیش نشناسیش باز»؛ یعنی به سمت‌وسویی بردند که آدم نمی‌داند چه بگوید. بحث سر این است که فعالیت در فضای مجازی قانونمند شود؛ نه بحث محدودیت مطرح است و نه بحث بگیر و ببند.
اگر معتقد به طرح بودید چرا به شورای‌عالی فضای مجازی ارجاع شد؟
چون شورای‌عالی فضای مجازی یک شورای کارشناس و متخصص است؛ باید نظرات آنها را داشته باشیم. آنها حتما باید در این حوزه ورود کنند.
چرا قبلا نظر شورای‌عالی فضای مجازی جلب نشده بود؟
دیگر خودشان باید جواب دهند. شورای‌عالی فضای مجازی که با هیچ‌کس مشکلی ندارد. اگر چیزی از ناحیه دوستان به‌دست مجلس برسد ما حتما بررسی می‌کنیم؛ نه‌اینکه حتما تصویب کنیم. این دیگر حق نمایندگان است.
این کار روال است که طرح مجلس به شوراهای عالی ارجاع شود؟
موضوع این است که با توجه به اینکه تا الان فضای مجازی قانون نداشته، ما باید فعالیت در این حوزه را قانونمند کنیم. خود شما هم به صراحت اعلام کردید که قانون می‌خواهد. ما در این بحث مشترک هستیم. من کسی را در کشور سراغ ندارم که امروز مخالف این باشد که فضای مجازی نیاز به قانون دارد. هیچ مخالفی ندارد. یک نگرانی‌هایی درباره محدودیت بود که اصلا چنین قصدی در این ارتباط وجود ندارد. واقعیت این است که بنده هیچ فردی را ندیده‌ام که این طرف دنبال محدودسازی فضای مجازی باشد.
درنهایت طرح براساس چه روالی طی می‌شود؟ آیا شورای‌عالی فضای مجازی دوباره باید طرح را به مجلس برگرداند؟
این دیگر با شورای‌عالی فضای مجازی است. ما نمی‌دانیم شورای‌عالی فضای مجازی می‌خواهد چه‌کار کند. اگر شورای‌عالی فضای مجازی چیزی در قالب لایحه برای قانونگذاری به مجلس بدهد، ما آن را بررسی می‌کنیم.
پس شما دیگر تصمیمی درباره این طرح در مجلس نمی‌گیرید؟
نه؛ من چنین چیزی نگفتم. این بدان معنا نیست که مجلس ورود پیدا می‌کند یا نمی‌کند. اینجا مجلس فعلا ساکت است. شما برداشت خودتان را از حرف من می‌گویید.
تنها می‌خواهم روال و ادامه بررسی طرح را بدانم. اینکه اصل هشتادوپنجمی طرح برداشته شد و به صحن آمد، آیا تا یک‌ماه آینده تعیین‌تکلیف می‌شود؟
نه؛ در این بحث هم سکوت می‌کنیم.
