دو عملکرد مختلف نرخ سود در دو بازار مهم

به گزارش اقتصادنیوز، روند نرخ سود در بازارهای مالی از اهمیت بالایی برخوردار است. به طور کلی در هر هفته سه بازار از اهمیت بالاتری برخوردار هستند. بازار اولیه اوراق بدهی دولتی، بازار باز و بازار بین بانکی .

در باز اراولیه اوراق بدهی دولتی دولت با خرید اوراق از بانک ها و بورسی ها سعی در مدیریت بدهی ها و درآمدهای خود داشته باشد. به دلیل آن که دولت در این بازار بانک مرکزی را مجبور نمی کند تا پول چاپ کند عایدی های دولتی از مهم ترین شاخص های افتصادی به شمار می آید. چرا که به عقیده بسیاری از کارشناسان قدرت تورم زایی کمتری داشته وبرای اقتصاد مفید تر خواهد بود.

این در حالی است که البته در سه ماه نخست هر سال حراجی برگزار نشده و طی آن اوراقی به فروش نمی رسد. در کنار حجم اوراق فروخته شده در بازار اولیه ، نرخ سود نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا هر چه نرخ سود بالاتر باشد احتمال خرید بانکی ها و بورسی ها از دولت نیز بالاتر خواهد بود.

در ادامه بانک های دارنده اوراق می توانند در بازار باز از بانک مرکزی استقراض پول کنند. هرچه اوراق پیشنهادی بانک ها بیشتر باشد تزریق پول بانک مرکزی نیز در این بازار از اهمیت بالاتری برخوردار خواهد بود.

اوراق فروخته شده بانک ها در عملیات ریپو همراه با نرخ سود و تاریخ سررسیدی معلوم است. به این معنا که بانک ها باید در تاریخ سررسید مشخص شده از سوی بانک مرکزی دوباره اوراق را از بانک مرکزی خریداری کرده و استقراض خود را با نرخ سود بازار باز دو باره به بانک مرکزی عودت دهند. این نرخ همواره مسیری مشابه با نرخ بهره بین بانکی در هر هفته دارد.

روند ثابت نرخ سود در بازار باز 

طبق داده های بانک مرکزی در هفته پایانی فروردین ماه، نرخ سود بازار باز برابر با 23 درصد بوده و تغییری را ثبت نکرد. این در حالی است که حجم تزریق پول در این بازار حدود 20 همت افزایش پیدا کرده و برابر با 100 همت به ثبت رسید. 

عملیات بازار باز عموما به منظور مدیریت وضعیت میان مدت بانک ها بوده و بانک ها با وثیقه اوراق از بانک مرکزی می توانند از این نهاد استقراض پول کنند. این در حالی است که تزریق بانک مرکزی در بازار شبانه وضعیت کوتاه مدت تری دارد.

نرخ سود بین بانکی بالا رفت

درکنار بازار باز، بانک مرکزی می تواند در بازار شبانه نیز به مدیریت نقدینگی بانک ها و در ادامه بهبود وضعیت تورمی در کشور بپردازد.  در این معاملات بانک های دارای کسری می توانند نیازهای نقدینگی خود را از طریق بده بستان با بانک های دارای مازاد برطرف کنند. دامنه نرخ سود در این بده بستان از 17 تا 24درصد قرار دارد. بالاترین نرخ سود در این بازار مربوط به بانک مرکزی بوده و در مرز 24 درصد قرار دارد. تفاوت عملکرد بانک مرکزی در بازار باز و بازار شبانه ریشه در تاریخ سررسید و رفتار بانک مرکزی دارد.  

داده های بانک مرکزی نشان می دهد در هفته پایانی فروردین ماه تزریق پول در بازار شبانه برابر با 90 همت بوده و نرخ سود موزون بده بستان میان بانک ها بالا آمده است. براساس داده های آماری مشاهده می شود نرخ سود بین بانکی در هفته اخیر معادل با 23.49 درصد بوده و بالاترین سطح را در بازه هفت ساله رقم زده است.

رشد نرخ بهره بین بانکی یکی از ابزارهای سیاستی بانک مرکزی برای مدیریت نرخ تورم به شمار می آید. این  موضوع به نحوی از عوامل بازدارنده استقراض بانک ها از بانک مرکزی به شمار می آید. اما با این حال داده های آماری نشان می دهد هنوز وضعیت کسری در نهادهای مالی خطرناک بوده و همچنان تورم زایی در بردارد.