سازه امنیتی بایدن فرو ریخت؛ بازگشت به نقطه صفر!/ چرا نتانیاهو تن به صلح نمی‌دهد؟

به گزارش اقتصادنیوز: وودی آلن یک بار به طعنه گفته بود که 80 درصد موفقیت در زندگی فهماندن است. از دیدگاه مذاکره‌کننده، او فقط نیمی از واقعیت را مطرح کرد. موفقیت اغلب به حضور در زمان مناسب بستگی دارد. هرکسی تلاش دارد تا تکاپوی جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده برای فروش طرح صلح به اسرائیل را درک کند، باید زمان و نحوه محاسبه هر یک از سه بازیگر اصلی این توافق را رصد کند.در اصل، ما سه ساعت جداگانه داریم که به اشکالی متفاوت تیک تاک می کنند. دو تا از این ساعت ها متعلق به بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل و یحیی سینوار رهبر حماس است. سومی در دفتر بیضی قرار دارد و با ضرورت‌های سیاسی فوری تنظیم است.

چرا پلن های بایدن شکست می خورد؟

آنگونه که فارین پالسی نوشته، در حال حاضر - و شاید برای آینده قابل پیش بینی - این سه ساعت هماهنگ نخواهند شد و یا چشم انداز هماهنگی شان کمرنگ است. در واقع، برای نتانیاهو و سینوار، زمان یک متحد است اما  برای بایدن، زمان دشمنی است که در برابر جنگ اسرائیل و حماس قرار دارد؛ جنگی که بایدن برای پایانش چشم اندازی تعریف نکرده است. حتی اگر دو طرف بتوانند به برخی از نسخه‌های طرح جامع ارائه شده توسط بایدن و نتانیاهو متعهد شوند، این احتمال وجود دارد که آنها صرفا قادر شوند تا مرحله اول را اجرا کنند. چنین گزاره ای با صفر درصد اعتماد متقابل، معجزه ای کوچک نخواهد بود.مذاکرات خاورمیانه به شکلی کند و کندتر اجرایی می شود و هیچ یک از دو رهبر (فلسطین و اسرائیل) هیچ اطمینانی ندارند که طرف مقابل هر چقدر هم محدود به توافق نامه پایبند باشد. در همین راستا مذاکرات به‌طور غیرمستقیم توسط طرف‌هایی انجام می‌شود - ایالات متحده، اسرائیل، قطر و مصر - که اهداف آنها همیشه به طور دقیق همسو نیستند.

واقعیت ناخوشایند این است که رهبرانی( اسرائیل و فلسطین) که تصمیمات واقعی را اتخاذ می کنند، عجله ای برای سازش های سخت مورد نیاز برای پایان جنگ ندارند. جیمز بیکر، وزیر امور خارجه سابق ایالات متحده چنین رایزنی هایی را "دیپلماسی گربه مرده" می نامید، که در آن هدف اصلی از آن دستیابی به توافق نیست و بلکه اطمینان از این واقعیت است که اگر مذاکرات شکست بخورد، پیامدهایش متوجه طرف مقابل باشد.برای پیچیده تر کردن مسائل، یک صدایی حاکم نیست. فارین پالسی در ادامه این یادداشت ادعایی آورده، بخشی از حماس خارج از منطقه جنگی است و بخشی دیگر در داخل مشغول مبارزه است. با این همه به تدریج دیدگاه ها و منافع این کادرها جدا از هم تعریف می شوند، از همین رو بازیگران دیگر نمی توانند مدیریت جنگ را در دست بگیرند. این نشریه در ادامه ادعا کرد، سینوار دو ساعت دارد، ساعتی که برمبنای آن تلاش نیروهای آمریکایی، بین المللی و اسرائیلی را نشان می دهد که اسرائیل را برای زنده مانده رهبر ارشد حماس تحت فشار گذاشته اند و ساعت دوم که اصل حاکم بر آن توقف جنگ در غزه است.چنین شرایطی پیروزی تاریخی برای حماس علیرغم هزینه های اعمالی را رقم خواهد زد. در حال حاضر، به نظر می رسد که ساعت سینوار سریعتر از ساعت نتانیاهو کار می کند.

چرایی نه بزرگ نتانیاهو به آتش بس

فارین پالسی در ادامه یادداشت ادعایی آورده، سینوار از ساعت دیگری هم صحبت کرده این همان ساعتی است که هرگز تمام عقریه هایش نمی ایستند، زیرا بازه زمانی نامحدود اشغال غزه توسط اسرائیل را نشان می دهد؛ گزاره ای که تل آویو را از نظر دیپلماتیک، نظامی و مالی در فشاری سختی قرار داده است. در این مرحله، به نظر می‌رسد که سینوار آماده جابه‌جایی است. نتانیاهو رهبر معمولی اسرائیلی نیست. او برای بازه زمانی طولانی نخست وزیر این بازیگر بوده، چهار سال متوالی در دادگاه منطقه‌ای شرق بیت المقدس به‌خاطر رشوه‌گیری، کلاهبرداری و خیانت در امانت محاکمه شده است. از همین رو نتانیاهو برای داشتن هر گونه شانسی برای اجتناب از محکومیت، باید در قدرت بماند. در حال حاضر، این به معنای سرپا نگه داشتن افراطی ترین کابینه در تاریخ اسرائیل است.نتانیاهو به واسطه دو تراژدی، بدترین شکست اطلاعاتی در تاریخ اسرائیل و خونین ترین روز برای یهودیان از زمان هولوکاست، نمی تواند این جنگ را بدون پیروزی بزرگ پایان دهد. او نمی تواند حمایت وزرای افراطی خود را با پذیرفتن اینکه حماس به نحوی برای ایفای نقش در غزه پس از جنگ باقی خواهد ماند، یا بازگشت تشکیلات خودگردان فلسطین ، بهایی که سعودی ها و آمریکایی ها از او انتظار دارند، حفظ کند. نتانیاهو بدین طریق قادر نیست هزینه عادی سازی رابطه اسرائیل با عربستان سعودی را بپردازد.

اگرچه پیشنهاد سه مرحله‌ای که بایدن مطرح و از طریق قطر به حماس ارائه کرد، پیشنهاد اسرائیلی است که توسط کابینه جنگ تدوین شده، نتانیاهو می‌داند که هرگز موافقت دو وزیر افراطی او را جلب نخواهد کرد. اما نتانیاهو همیشه می تواند چرخش کند. یائیر لاپید، که ریاست دومین حزب بزرگ کنست، یش آتید را بر عهده دارد، در صورتی که دو وزیر افراطی کنار گذاشته شوند، به « بی بی» پیشنهاداتی داده است. به احتمال زیاد، نتانیاهو برای مدتی بازی خواهد کرد و امیدوار است که پاسخ حماس به پیشنهاد آتش‌بس، معامله‌شکنی باشد.این در حالی است که کنست در 25 جولای به تعطیلات تابستانی می رود و تا اکتبر تشکیل نمی شود. اگر نتانیاهو بتواند تا آن زمان بدون بحران ائتلاف را نگاه دارد، چه کسی می‌داند چه اتفاقی ممکن است بیفتد. چالش اصلی بایدن سیاسی است. کنوانسیون ملی دموکرات ها در شیکاگو در 19 اوت آغاز می شود. انتخابات تنها پنج ماه دیگر است و رأی دهندگان معمولاً تا روز کارگر تصمیم خود را گرفته اند. بنابراین، ساعت بایدن بیشتر شبیه یک تایمر تخم مرغ است. و بخشی از رای دهندگان مستقل حامی اسرائیل در مناقشه هستند، در حالی که پایگاه بی ثبات بایدن را حامیان فلسطین تشکیل می دهند. غزه، البته تنها موردی نیست که ذهن بسیاری از رای دهندگان را درگیر کرده - به استثنای گروه هایی مانند آمریکایی های عرب تبار، احتمالاً رای دهندگانی که برای آنها ترامپ گزینه ناخوشایندی است؛ درگیر این موضع شدند. اما درست زمانی که بایدن واقعاً به آن نیاز داشته باشد، همین گروه قادر است معادلات را تغییر دهد. با این حال، فقدان اهرم فشار بایدن بر سینوار، رئیس جمهوری آمریکا را برای متقاعد کردن نتانیاهو به سمت اهرم های سخت می کشاند تا نوعی توافق آتش بس خداقل برای چهار ئ یا پنج ماه مورد قبول واقع شود. برای این کار، نتانیاهو بهای بالایی را طلب خواهد کرد.

آیا راهی برای خروج از بن بست حاکم وجود دارد؟ در حال حاضر، نتانیاهو و سینوار در یک بن بست استراتژیک ایستاده اند. حتی اگر بایدن موفق شود حماس و اسرائیل را به پذیرش طرح سه مرحله‌ای متقاعد کند، به احتمال زیاد یکی یا هر دو تعهدات خود را زیر پا گذاشته و توافق از مرحله اول یعنی تبادل محدود گروگان با زندانی و آتش‌بس موقت فراتر نمی رود. نتانیاهو احتمالاً می‌تواند این طرح را به کابینه خود فروخته و بایدن از شانس شش هفته آرامش استفاده کند، به این امید که پس از چنین دوره طولانی، فشارها برای پایان دادن به جنگ افزایش یابد.اما حتی اگر حماس موافقت کند، هیچ یک از مسائل اساسی که برای پایان جنگ مورد نیاز است حل نمی‌شود، همزمان هیچ معماری امنیتی که الزامات اسرائیل را برآورده کند، برقرار نخواهد شد، بنابراین عملیات نظامی اسرائیل در برخی سطوح ادامه خواهد داشت. شاید اتفاقات پیش‌بینی‌نشده همه را غافلگیر کند اما تجربه ما نشان می دهد که شگفتی ها به اشکالی پیش بینی نشده رخ می دهند.