سایه اما و اگر بر سر بازار بورس
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از روزنامه ابتکار، این روزها آشفتگی بیش از هر زمان دیگری گریبان اقتصاد را گرفته است، یک روز نابسامانی بازار ارز نقل محافل می‌شود و روز بعد نوسان قیمت سکه و طلا تیتر خبر رسانه‌ها را به خود اختصاص می‌دهد. بازار بورس نیز طی این مدت از گزند آشفتگی‌ها در امان نمانده است. بازار سرمایه از نیمه مردادماه سال جاری پس از رشد چشمگیری که از مدت‌ها قبل داشت وارد مسیر تازه‌ای شد و افت و خیزهای آن بر سر زبان‌ها افتاد. در این میان عده‌ای ریزش‌ها را پایان شرایط ایده‌آل بورس دانستند و عده‌ای دیگر از واژه اصلاح برای نوسانات یاد کردند. حال این پرسش مطرح می‌شود که بورس چه سرنوشتی خواهد داشت؟
از ابتدای سال ۹۹ بازار بورس در شرایط ایده‌آلی قرار گرفت و رکوردهای بی‌سابقه‌ای را ثبت کرد به‌گونه‌ای که روزانه افراد زیادی به امید کسب سود راهی این بازار می‌شدند اما روند اینگونه نماند و در مرداد ماه بازار با تنش‌هایی مواجه شد، تنش‌هایی که فعالان بازار را با سردرگمی همراه کرد. به شکلی که شاخص یک روز رنگ سبز را نمایش می‌دهد و چند روز نمایانگر رنگ قرمز می‌شود.
در این میان عده‌ای امیدوار هستند که بازار به شرایط ایده‌آل چندماه پیش خود بازگردد و از سوی دیگر برخی‌ها به دنبال فرصتی مناسب برای فروش سهم‌های خود بوده تا سرمایه‌شان را از نوسانات ایجاد شده حفظ کنند اما دلیل نوسانات اخیر بازار سرمایه چیست؟ کارشناسان و تحلیلگران نظرات متفاوتی برای این پرسش مطرح می‌کنند، اما علاوه بر تحلیل‌های متفاوت درخصوص ریزش شاخص، اخیرا به میزان تاثیرپذیری این بازار از رویداد مهم سیاسی آمریکا (انتخابات ریاست جمهوری) اشاره شده است.
برخی از کارشناسان و تحلیلگران بر این باورند که یکی از مولفه‌های تاثیرگذار بر عملکرد بازارهای اقتصادی، مسائل سیاسی داخلی و بین‌المللی است. به همین دلیل یک رویداد سیاسی همانند انتخابات ریاست جمهوری آمریکا می‌تواند تاثیراتی را برای بازاری همچون بورس که این‌روزها در شرایطی متفاوت از ابتدای سال جاری قرار دارد، به همراه داشته باشد. اما از سوی دیگر برخی از تحلیلگران معتقدند اتفاقات سیاسی تنها آثار روانی کوتاه‌مدت داشته و نمی‌تواند باعث تغییرات بنیادی در بازارهای اقتصادی شود.
به گفته آنها هرچقدر هم که بگویند انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تاثیری در وضعیت ایران ندارد اما در جامعه صحبت از روزهای پس از انتخابات بوده و این مساله خواسته و ناخواسته روند بازارها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بررسی این مسائل نشان می‌دهد که بازار سرمایه علاوه‌بر مسائل داخلی درگیر مسائل بین‌المللی بوده و به گفته برخی از فعالان بازار، همین درگیری آینده بازار را بیش از هر زمان دیگری مبهم کرده است. البته عده‌ای از کارشناسان بر این باورند که طبق پیش‌بینی‌ها روند معاملات بورس در روزهای آینده مثبت ارزیابی شده و بازار در روزهای آتی شاهد روزهای باثبات‌تری خواهد بود. اما با وجود تمام پیش‌بینی‌ها این پرسش که آینده بورس چه می‌شود با قوت بر جای خود باقی است.
احسان رضاپور، کارشناس بازار سرمایه با بررسی روند بازار طی ماه‌های گذشته به چگونگی وضعیت بورس در ماه‌های آتی اشاره کرد و در این خصوص به «ابتکار» گفت: بازار سرمایه به واسطه شرایطی که به آن تحمیل شد علی‌رغم اینکه تشویق‌های زیادی از سوی مسئولان کشوری برای ورود سرمایه به بازار اتفاق افتاد، شاهد نزولی شدن شاخص بود و این نزولی شدن عده‌ای از سرمایه‌گذاران را در زیان بزرگی قرار داد و افت قابل توجه سهام شرکت‌ها را رقم زد. این مسائل هم‌زمان با افزایش نرخ دلار در بازار آزاد و به تبع آن افزایش نرخ ارز نیمایی که مبنای قیمت‌گذاری محصولات بنگاه‌های اقتصادی فعال در بورس است، شد.
وی ادامه داد: با نزولی شدن شاخص بورس از نیمه مردادماه و خروج نقدینگی از این بازار حرکت پرشتابی در حوزه ارز شاهد بودیم که نرخ دلار را از محدود ۱۷ هزا تومان به محدوده ۳۰ هزار تومان رساند. طبیعتا این مساله باعث افزایش نرخ ارز نیما نیز شد، بالاتر رفتن نرخ نیما و پایدار بودن آن می‌تواند سودآوری بنگاه‌های اقتصادی بورسی را با تحولات و جهش‌هایی مواجه کند به همین دلیل است که با وجود ریزش‌های شاخص، نظر کارشناسان به سوی ارزندگی بازار سرمایه سوق پیدا کند.
بازار در انتظار تحرک
این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: ریزش‌های اخیر قیمت‌های جذابی را برای خرید به وجود آورده است و از سوی دیگر نرخ فروش شرکت‌ها به واسطه دلار نیما و شرایط تورمی جامعه افزایش قابل توجهی را تجربه کرده و این موضوع می‌تواند سودآوری شرکت‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. یکی از مهم‌ترین محرک‌های نوسانات بازار همین مساله سودآوری بنگاه‌ها است. من گمان می‌کنم گزارشات پاییزی شرکت‌ها به واسطه گزارش‌های عملکردی که مهرماه مخابره شد گزارشات خوبی باشد. این گزارشات می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که بازار از نظر معیارهای بنیادی جذابیت‌های بیشتر پیدا کرده است. به خصوص که این موضوع با کاهش قیمت تمام شرکت‌ها و افزایش ارزش دارایی‌های آنها به واسطه شرایط تورمی همراه است، بنابراین امید می‌رود که در ماه‌های آتی هم در حوزه سودآوری و هم ارزش دارایی کمپانی‌ها تحرکاتی داشته باشیم.
بازار نیازمند بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران است
رضاپور در ادامه گفت‌وگو به از بین رفتن اعتماد فعالان بازار اشاره کرد و در این خصوص گفت: ما باید توجه داشته باشیم که بازار سرمایه برای حرکت پایدار و پیدایش روند رشد، نیاز به بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران دارد، مساله‌ای که در ماه‌های پیش بازار را به شرایط ایده‌آلی رساند. اعتماد فعالان طی این‌روزها به دنبال ریزش پرشتاب شاخص از بین رفته و ما شاهد هستیم که علی‌رغم جذابیت نسبی شرکت‌ها، بسیاری از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند که نقش خریدار را بازی نکنند و از این فضا دور بمانند. اگر سیاست‌ها به نحوی باشد که به مرور زمان اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار بازگردد می‌توان به تقویت بازار فکر کرد، اما اگر این سیاست‌ها رخ ندهد نمی‌توان به پیدایش یک روند رشد پایدار طی ماه‌های آتی امیدوار بود.
سایه حواشی بر سر بورس
این کارشناس بازار سرمایه همچنین به بررسی تاثیرپذیری بازار از مسائل داخلی و بین‌المللی پرداخت و در این‌باره ادامه داد: قطعا روزهای بعد از انتخابات، موضع‌گیری‌های جدید، تصمیمات و سیاست‌های داخلی می‌تواند آینده بازار سرمایه را تحت تاثیر قرار دهد. این روزها وضعیت بازار سرمایه بیش از آنکه ناشی از مسائل بنیادی شرکت‌ها باشد بیشتر تحت تاثیر فضای پیرامون، التهابات اقتصادی و سیاسی است. این موانع سرمایه‌گذاران را به احتیاط بیشتر تشویق می‌کند و این احتیاط کم‌رونقی بازار را به همراه خواهد داشت.
