هشدار تورمی از تولید به مصرف + جدول

به گزارش اقتصادنیوز، شاخص قیمت تولید کننده در فصل تابستان نسبت به فصل گذشته 27.2 درصد رشد داشته است. این بالاترین رشد ده سال اخیر در شاخص مذکور به حساب می آید. اما این رکورد تورمی چه اثراتی را می تواند به رفاه جامعه و سطح عمومی قیمت ها انتقال دهد؟

شاخص قیمت تولید کننده معیاری از قیمت مواد اولیه، کالاهای واسطه ای و تولید نهایی کارخانه محسوب می شود. برای مقایسه دقیقتر وضعیت قیمت ها همواره یک سال را به عنوان سال پایه در نظر میگیرند تا رشد قیمت ها به طور صحیحی ارزیابی شود. با توجه به اینکه سال 1390 به عنوان پایه محاسبات تورمی، لحاظ شده است، بنابراین تغییرات قیمت‌ها نسبت به این سال معرف وضع قیمتی هر شاخص خواهد بود.

پل بین تورم تولید و مصرف

اما این شاخص قیمتی چه ارتباطی با شاخص قیمت مصرف کننده دارد؟ تورم مصرف کننده از جمله شاخص هایی است که از طریق نمایان کردن وضع قیمتی جامعه در یک مقطع مشخص به نوعی نشانی از رفاه افراد جامعه را در خود دارد. اکنون آیا می توان از تورم تولید کننده تورم مصرفی جامعه را نیز در انتهای فصل پاییز و نیمه دوم سال تخمین زد؟

در توضیح ارتباط تورم در بخش تولید و مصرف، تاکنون مقالات متعددی نوشته شده است. برخی از مقالات به علیت یک طرفه میان شاخص تولید کننده و مصرف کننده معتقدند و یک رابطه دوسویه بین این دو شاخص می بینند. در عین حال ارتباط تورم های مذکور می تواند هم از سمت تقاضا و هم از سوی عرضه باشد. اما در نهایت در مقاله ای که در سال 94 در پژوهشکده پولی و بانکی به چاپ رسیده معیاری دقیق از رابطه این دو متغیر عنوان شد.

این مطالعه نشان می دهد که بخشی از سبد تورم تولید کننده، می تواند خاصیت پیش نگر برای تورم مصرفی جامعه را داشته باشد. این بخش از سبد، جزو اقلام مشترک میان این دو شاخص نباید باشد. در واقع، کالاهای سرمایه ای و واسطه ای در بخش تولید می توانند نقش پیش نگر برای تورم مصرف کننده را بازی کنند، اما کالاهای نهایی خیر.

در سبد تولیدکننده، 5 گروه اصلی وجود دارد که اقلام 2 بخش کشاورزی و صنعت ضریب همبستگی بیشتری با سبد مصرف کننده دارد. از آن طرف در 3 گروه معدن، برق  و خدمات همبستگی بین سبد تولیدکننده و مصرف کننده به حداقل می رسد و تغییرات شاخص قیمت این 3 گروه می‌تواند توضیحی از تورم مصرف کننده در دوره های بعدی بدهد.

در بخش تولید کننده، تورم نقطه به نقطه بخش معدن به سطح 69.1 درصد رسیده که بالاترین حد تورمی در میان بخش های تولیدی فصل تابستان بوده است. تورم سالانه این بخش نیز 44 درصد محاسبه شده است که در مقایسه باسایر بخش ها میزان بالایی دارد.

چنانچه بررسی خود را دقیقتر کنیم می بینیم که تورم فصلی بخش خدمات نیز رکورد جدیدی را رقم زده است. رشد فصلی 13.8 درصد، دومین رکورد تورم فصلی در 6 سال گذشته محسوب می شود که نکته قابل توجهی است.

ضلع سوم این مثلث، یعنی تولید برق نیز با تورم سالانه 22.7 درصدی، رکورد بالاترین رشد سالانه تورم را از سال 94 تاکنون ثبت کرده است.

در این میان رشد بخش کشاورزی که جزو اقلام مشترک به حساب می آید، کمتر از بخش های دیگر بوده است. تورم فصلی این بخش 12.2 و در حالت نقطه به نقطه  21.9 درصد محاسبه شده است.

اما تورم در بخش صنعت که دیگر شلع مشترک بین شاخص مصرف کننده و تولید کننده است، با حد 37 درصد بالاترین رشد ماهانه را در میان بخش های تولیدی به نام خود ثبت کرده است. در میان زیرگروه های تورمی این بخش استخراج زغال سنگ با رشد فصلی 50 درصد بیشترین تورم  فصلی را در مقایسه با سایر زیرگروه های تابستان امسال داشته است.

در نهایت ثبت رکوردهای مختلف در بخش های معدن، برق و خدمات که جزو اقلام غیرمشترک با شاخص مصرف کننده به حساب می آیند هشداری جدی را در رابطه با تورم مصرف کننده صادر می کند.

طبق مطالعات انجام شده، در این حالت افزایش قیمت مواد واسطه ای و سرمایه ای در تولید سبب می شود که در ادامه کالاهای نهایی و سبد خانوار نیز رشدی قابل توجه را تجربه کند.

چنانچه تورم بالایی نیز در پاییز امسال ثبت شده است. شاخص قیمت مصرف کننده در مهر ماه 7 درصد و در آبان ماه 5.2 درصد رشد را بر خانوارهای کشور متحمل کرده است. تورم نقطه ای نیز در دومین ماه پاییز به 46.4 درصد رسیده است. چنانچه تورم تولید همچنان بخواهد پیشران تورم مصرف کننده باشد، احتمالا رشد قیمتی بیشتری در سبد مصرفی خانوارها مشاهده شود.

در همین خصوص حداقل پیش‌بینی های تورمی تا پایان سال جاری در محدوده 50 درصد قرار داشت که وضعیت تورم تولید کننده نیز این احتمال را قوی‌تر می کند.