اثرات کاهش ارزش لیر بر درآمدهای صادراتی ایران

به گزارش اقتصادنیوز،  شاخص لیر ترکیه در برابر دلار کاهش یافته است. طبق آخرین گزارش اکونومیست ارزش لیر ترکیه در مقابل دلار آمریکا در یک سال گذشته حدود ۴۷ درصد کاهش یافته است. هر دلار آمریکا در ماه می سال قبل حدود ۸.۲۰۸ لیر ارزش داشت ولی ماه می سال ۲۰۲۲ هر دلار آمریکا بالای ۱۵ لیر ارزش دارد که نشان می دهد پول ترکیه در مقابل دلار آمریکا ضعیف شده است.

مثلث شوک به لیر ترکیه

یکی از مشکلات اقتصادی کشور ترکیه، بدهی خارجی است. سال قبل این کشور در لیست خاکستری اف ای تی اف قرار گرفت و پس از آن با وجود بدهی خارجی ارزش لیر دچار کاهش شد. 

گردشگری و توریسم درآمد مهمی برای دولت ترکیه ایجاد میکرد که با شیوع کرونا آسیب دید و ترکیه دچار کاهش شدید درآمد ها شد. کاهش درآمد ها، بالا بودن بدهی های خارجی و قرارگیری ترکیه در لیست خاکستری اف ای تی اف سه رأس مثلث کاهش بودند که لیر ترکیه را مجبور به کاهش در سال قبل کردند.

رییس جمهور ترکیه برای آنکه به افزایش درآمد ها کمک کند تا کاهش درآمد های حاصل از آسیب صنعت توریسم کمی جبران شود همزمان با کاهش ارزش پول کشورش سود بانکی را کاهش داد و همین امر سبب فشار بیشتر بر لیر ترکیه شد.

با کاهش ارزش پول ملی و کاهش نرخ بهره بانکی، میزان صادرات و تولید ناخالص ترکیه در سال قبل افزایش زیادی داشته است.

تورم سالانه در ترکیه جهش کرد

طبق آخرین گزارش اکونومیست، تولید ناخالص داخلی ترکیه نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۹.۱ درصد افزایش یافته است ولی میزان تورم سالانه نیز ۷۰ درصد بوده است.‌ رییس جمهور ترکیه در سال گذشته هنگام کاهش ارزش پول کشورش گفت که مانند چین با کاهش ارزش پول ملی رشد اقتصادی را افزایش خواهد داد.

ولی نکته ای که او به آن اشاره نکرد آن بود که چین همزمان با کاهش خودخواسته ارزش پول ملی کشورش، نرخ تورم را پایین نگه داشت تا سرمایه گذاری در کشورش توجیه اقتصادی داشته باشد. ولی ترکیه به خاطر افزایش قیمت انرژی و مشکلات اقتصادی تورم ۷۰ درصدی را در سال قبل تجربه کرده است و این تجویز برای کشور ترکیه که تورم بالایی دارد درست نیست.

بر اساس گزارش خبرگزاری بلومبرگ در هفته قبل یکی از مسؤلین ارشد جمع آوری اطلاعات تورم ترکیه که با انتقاد های تند به خاطر انتشار اطلاعات قابل اطمینان مواجه شده بود استعفا داد.‌ هم چنین این خبرگزاری در گزارش روز جمعه خود اعلام کرد که میزان ذخایر ارزی ناخالص ترکیه در سال جاری بیشترین کاهش را داشته است. 

بر اساس گزارش بانک مرکزی این ذخایر در هفت روز منتهی به ۱۳ می ۴.۸ میلیارد دلار کاهش داشته است و این کاهش سطح کل دارایی ها بدون محاسبه طلا را به پایین ترین سطح ده ماهه رسانده است. این خبرگزاری گفته است که شواهد نشان میدهد حمایت از ارزش لیر با هزینه‌های فزاینده ای همراه خواهد بود. 

فشار بر لیر ترکیه بیشتر شد

 در حال حاضر هر دلار ۱۵.۹۶۸ لیر ارزش دارد. سایت تریدینگ اکونومیک گفته افزایش تورم و رکود انتظاری فشار فروش بر لیر را افزایش داده است. بهره واقعی منفی هم انگیزه نگهداری لیر و منابع بانکی را کاهش داده است.

این سایت که داده های نموداری و قیمتی ۱۹۶ کشور جهان را ارائه می کند کاهش ارزش لیر را ادامه دار دانسته و بر اساس نمودارها پیش بینی کرده ارزش دلار در پایان فصل ۱۶.۳۵ لیر و در پایان سال به ۱۷.۷۳ لیر برسد. 

اثر کاهش ارزش لیر بر بازار ایران

اما کاهش ارزش لیر ترکیه چه تاثیری بر ایران دارد؟ ایران و ترکیه رقیب صادراتی یکدیگر محسوب می شوند و بازارهای هدف مشترک دارند در صورتی که لیر ترکیه ضعیف شود و ارزش پول ملی کشورمان ثابت بماند  قیمت تمام شده کالاهای صادراتی ترکیه ارزانتر از ایران می شود و توان رقابتی کالاهای ترکی در برابر ایران افزایش می یابد که این مسئله می تواند باعث افزایش سهم کالاهای ترکیه ای در بازارهای هدفی شود که ایران هم در آن حضور دارد و دآرمدهای صادراتی ایران را تحت تاثیر قرار دهد.