سهم صفر بانک ها در بازار اولیه

 بازار اولیه به کمترین رونق خود در شش ماه اخیر رسید. در هفته سی‌ام این معاملات، تقریبا 10 میلیارد تومان اوراق به فروش رسیده که در بیست مرحله اخیر کمترین بوده است.

به طور کلی این بازار به هدف درآمدزایی دولت از مسیری است که در آن تورم کمتری گریبان جامعه را بگیرد. بانک ها و نهادهای تامین سرمایه در این بازار اوراق را از دولت خریداری کرده که نرخ سود معلوم و تاریخ سررسیدی مشخص دارد. آنچه دولت در این بازار کسب می کند در راستای تامین کسری بودجه به مصرف می رسد که در نتیجه به دلیل عدم چاپ پول اثر تورمی نخواهد داشت.

روند کاهشی در خرید اوراق بدهی دولتی

در  مرحله سی‌ام حراج اوراق بدهی ، تنها 10 میلیارد تومان اوراق فروخته شد. هم رتبه با مرحله بیست و پنجم این بازار که منتهی به 7 دی ماه بود این رقم کمترین میزان خرید اوراق بدهی دولتی از ابتدای مرداد ماه سال جاری تاکنون بوده است.

به طور کلی در این بازار پس از روند نزولی خرید اوراق از سوی نهادهای مالی، بانک ها هیچ اوراقی را خریداری نکردند. از سوی دیگر با اینکه بورسی ها در دو هفته گذشته هیچ مشارکتی در بازار اولیه نداشتند در این هفته موفق به خرید تنها 10 میلیارد تومان شدند.

جدا از وضعیت مالی بانک ها و بورسی ها یکی از دلایل کاهش فعالیت مشتریان در این بازار، به کاهش ممتد جذابیت اوراق بدهی وابسته باشد.

کاهش ادامه دار در جذابیت اوراق بدهی

یک ماه است که دولت در بازار اولیه تنها دو دسته اوراق عرضه می کند. اراد 94 که نرخ سود آن برابر با 21.98 درصد بوده و اراد 96 که نرخ سودی معادل با 21.79 درصد دارد.

تاریخ سررسید در این اوراق سه ساله بوده که یکی از مهمترین دلایل در کاهش جذابیت اوراق است. در همین رابطه در این مدت بانک ها و نهادهای تامین سرمایه واکنش مثبتی به این ترکیب اوراق نشان نداده اند و در این بازار در مقایسه با هفته های قبل عملکرد کمتری داشته اند.

درهمین رابطه در هفته دوم بهمن ماه دولت 5 هزار و 700 میلیارد تومان اوراق 94 و 96 در این بازار عرضه کرده بود که تنها 10 میلیارد تومان آن خریداری شد. یعنی تقریبا 0.2 درصد از کل اوراق.

اکنون دولت برای هفته آینده 5 هزار و 690 میلیارد تومان باز هم از همین ترکیب اوراق در بازار عرضه کرده و گویی برنامه ای برای تغییر در تاریخ سررسید اوراق پیشنهادی خود ندارد. این اتفاق ممکن است همچنان سطح مشارکت مشتریان در بازار را پایین نگه دارد.

مانده فروش اوراق بدهی نقدی تا پایان سال

تا پایان مرحله سی اوراق بدهی دولتی مجموعا 66 هزار و 200 میلیارد تومان اوراق خریداری شده است. محاسبات نشان می دهد باتوجه به محوز 50 هزار میلیارد تومانی که دولت در ابتدای پاییز دریافت کرد باید 27 هزار میلیارد و 46 میلیارد تومان دیگر از کسری بودجه خود را از طریق فروش اوراق تامین کند.

به عبارت دیگر هفته ای 4 هزار و 500 میلیارد تومان تا پایان سال. برای دست یابی به این هدف به نظر می رسد بهتر است دولت تناسب نرخ سود و تاریخ سررسید را بهبود بخشد تا از این طریق بتواند فروش اوراق در بازار را افزایش دهد. در غیر اینصورت تامین کسری از طریق چاپ پول رخ خواهد داد و می تواند اثرات تورمی در پی داشته باشد.