پشت صحنه ادعای رسوب کالا

 به گزارش اقتصادنیوز؛ انباشت کالا در گمرکات کشور که طی ماههای اخیر هیاهوی بسیاری بپا کرده بود موجب شد تا از نیمه آبان ماه الزام به ارائه کد رهگیری برای ترخیص کالا حذف شود. گامی که این تصور را به وجود آورد که با اجرای این مصوبه شاهد تسریع در روند ترخیص کالای اساسی و مواد اولیه مورد نیاز بنگاههای تولیدی خواهیم بود، اما برخلاف تصورات و براساس تویتیی که از سوی روابط عمومی بانک مرکزی منتشر شد این نکته نمایان شد که« بررسی آمارها نشان می دهد با وجود حذف کدرهگیری در فرآینده گمرکی، ترخیص کالا در آبان ماه نسبت به ماههای قبل تغییر محسوسی نداشته است».

با این شرایط می توان گفت گره انباشت یا به عبارتی رسوب کالا در گمرک فراتر از کدرهگیری است. حال این سوال مطرح می شود که برای تسریع در روند ترخیص کالا از گمرکات کشور چه الزاماتی نیاز است تا زمینه ترخیص کالای دپو شده در گمرکات کشور فراهم شود؟

در این خصوص حسین تاجیک کارشناس ارشد ارزی بانک مرکزی، با حضور در برنامه «چاپ اول»‌ شبکه خبر، با ارائه توضیحاتی در خصوص  کد رهگیری کالاهای وارداتی، چگونگی تأمین ارز توسط بانک مرکزی را تشریح کرد.

به گفته تاجیک، هر فردی که عملیات ارزی انجام می‌دهد و اقدام به واردات کالا می‌کند در صورتی که شفاف و قانونی عمل کرده باشد، ظرف  ۲۴ ساعت می‌تواند کد رهگیری را دریافت کند.

اما در خصوص اظهارات مطرح شده مبنی براینکه کدرهگیری یکی از عوامل اصلی رسوب کالا در گمرکات کشور است این کارشناس ارشد ارزی بانک مرکزی ضمن رد این ادعا بر این نکته تاکید می کنه که سالهاست کدرهگیری در فرایندهای ارزی وجود دارد و حداقل از ابتدای سال 97 این مهم برقرار بوده است با این شرایط این موضوع که کد رهگیری موجب رسوب کالا شده است ادعای صحیحی نیست، چراکه اگر اینگونه بود، در دو سال اخیر باید شاهد رسوب کالا در گمرکات کشور بودیم.

وی در ادامه افزود:  در سال 99 و تا انتهای آبان ماه، بانک مرکزی و بانک‌های عامل 23.2 میلیارد یورو کدرهگیری صادر کردند و  صدور کد رهگیری به این معناست که فرایند بانکی به پایان رسیده است و مجوز ترخیص از طرف بانک مرکزی صادر شده است.

 تاجیک با اشاره به اینکه مدیریت واردات در شرایط تحریم امری بسیار جدی و مهم تلقی می‌شود عنوان کرد: در چنین شرایطی به میزان درآمدهای ارزی، ثبت سفارش انجام می‌شود و بخشی از کالاهای غیرضرور ممکن است به دلیل اینکه اولویت کشور نیست، وارد نشود. لذا واردکنندگان کالاهای ضروری و مواد اولیه کارخانجات، در اولویت هستند و می‌توانند راحت‌تر نسبت به ورود کالا و خدمات خود اقدام کنند.

 وی در خصوص کالاهای اساسی که گفته می‌شود در گمرک رسوب  شده است نیز گفت: در این خصوص این توضیح ضروری است که براساس مصوبات در سال جاری مقرر شده بود، 8 میلیارد دلار واردات کالای اساسی و ضروری انجام شود که از این میزان تاکنون حدود 7 میلیارد دلار تأمین ارز از سوی بانک مرکزی انجام شده است و درخصوص تأمین ارز برای کالای اساسی مطابق مصوبه دولت عمل کرده‌ایم و مشکلی از این باب وجود ندارد.

به گفته این کارشناس ارشد ارزی بانک مرکزی،  براساس مصوبه‌ای که 12 آبان ماه سال جاری اعلام شد، هر واردکننده‌ای که به هر طریقی اقدام به تأمین ارز کرده است، می‌تواند کالای خود را ترخیص کند و عملاً در چنین فرایندی کد رهگیری کنار گذاشته شد. از این رو پس از مصوبه یاد شده انتظار می‌رفت، ترخیص کالا از اواسط آبان ماه با روند افزایشی همراه شود.

تاجیک در خصوص اثرگذار نبودن حذف کدرهگیری در ترخیص کالا با اشاره به پروانه های خروجی گمرک می گوید:  همانطور که در نمودار «ارزش دلاری کالا‌ها در پروانه‌های خروجی گمرک در ماه مختلف سال 1399» مشاهده می‌شود، انتظار می‌رفت که پروانه‌های خروجی در گمرک از اواسط آبان ماه افزایش یابد اما همچنان این روند تغییری نکرده است. آمار بانک مرکزی نشان می دهد ارزش دلاری در سطح سه میلیارد دلار بوده است.

به گفته تاجیک، در نمودار تعداد پته‌های عبوری از گمرک نیز این موضوع نمایان است که علی رغم حذف کدرهگیری از نیمه آبان، همچنان اتفاق خاصی در خروج کالا از گمرک رخ نداده است.  لذا با توجه به این شواهد نمی‌توان مشکل عدم ترخیص کالا را در کدرهگیری و مباحث مرتبط با آن جست‌وجو کرد. ذکر این نکته ضروری است که پروانه خروجی به این مهم اشاره دارد که تشریفات گمرکی برای کالا تمام شده است اما کالا هنوز خارج نشده است. پته های عبوری از گمرک نیز به خروج کالا از گمرک اشاره دارد.

 وی در ادامه به این موضوع اشاره می کند که با این حال دو احتمال در مورد عدم ترخیص کالا وجود دارد: یا اینکه کالایی به معنای رسوبی نبوده وکالای در جریان بوده و روند معمول را طی کرده است یا اینکه مشکل از سمت کدرهگیری نیست و مشکل از سمت صادرکننده یا واردکننده  یا سایر سازمان‌هاست.