ساماندهی بازار سیمان از طریق بورس کالا

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از اتاق بازارگانی تهران؛ اگرچه فروش سیمان در بورس کالا در هیچ جای دنیا رواج ندارد، اما با توجه به شرایط بازار ایران، استفاده از بورس کالا برای تعیین نرخ و فروش محصول می تواند مثبت باشد.روز گذشته  اسد‌الله کشاورز، معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صمت در ابلاغیه‌ای به روسای سازمان صنعت و معدن و تجارت 31 استان اعلام کرد: هرگونه خرید و عرضه سیمان خارج از بورس‌کالا ممنوع بوده و کلیه واحدهای تولیدکننده سیمانی که تاکنون در بورس پذیرش نشده‌اند باید ظرف 2هفته در بورس پذیرش و اقدام به عرضه محصول کنند. براساس این ابلاغیه تمامی مصرف‌کنندگان سیمان سراسر کشور نیز باید ظرف 2هفته اقدام به دریافت کد بورسی کنند.

این اتفاق در حالی رخ می دهد که از حدود یک ماه و نیم پیش با قطع برق کارخانه های سیمان به دلیل کمبود برق در کشور به یکباره قیمت سیمان رشدی چند برابری را شاهد بود و این گونه شد که دولت برای کاهش قیمت سیمان عرضه سیمان در بورس کالا را کلید زد. اما از سوی دیگر عرضه سیمان در بورس کالا و شکستن بخشی از قیمت باعث شده افرادی که در این بین با واسطه گری سود بسیاری حاصل می کردند به مخالفت با عرضه سیمان در بورس کالا بپردازند.  

در طول چند سال گذشته به‌دلیل مشکلاتی که برای صنعت سیمان به‌وجود آمده بود یک شبکه گسترده از واسطه‌ها شکل گرفته بود که کنترل بازار سیمان را در اختیار داشت. این گروه حتی از طریق سیستم حمل‌و‌نقل نبض تولید و فروش برخی از کارخانه‌های سیمان را در اختیار گرفته بود و با خرید مدت‌دار سیمان از کارخانه‌ها با قیمت‌هایی که خود تعیین می‌کردند، بخش عمده درآمد را نصیب خود کرده بود و قیمت‌های بازار نیز عمدتا تحت نفوذ این واسطه‌ها بود، اما از زمان عرضه سیمان در بورس‌کالا بساط دلالان برچیده شد و به این موضوع منجر شد که نفع اصلی، نصیب تولید‌کننده‌ها و مصرف‌کننده‌ها شود. به همین دلیل اغلب مدیران کارخانه‌های تولید‌کننده سیمان در گفت‌وگو با رسانه‌ها به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم رضایت خود را از عرضه سیمان در بورس‌کالا اعلام کرده بودند.

در این خصوص عبدالرضا شیخان دبیر انجمن سیمان در گفت و گو با سایت انجمن کارفرمایان صنعت سیمان گفته است:« اگرچه فروش سیمان در بورس کالا در هیچ جای دنیا رواج ندارد،  اما با توجه به شرایط بازار ایران، استفاده از بورس کالا برای تعیین نرخ و فروش محصول می تواند مثبت باشد. ظرفیت اسمی صنعت سیمان کشور حدود ۸۸ میلیون تن محصول در سال است، اما حداکثر تقاضای داخلی و صادراتی برای سیمان در بازار داخل به ۶۵ تا ۷۰ میلیون تن محصول در سال می رسد. به این ترتیب این بازار با هیچ کمبودی روبه رو نیست. در این شرایط عرضه و فروش سیمان در بورس کالا و کشف قیمت در این بازار در عین حال که به مصرف کننده زیان نمی رساند می تواند به منطقی شدن قیمت نیز کمک کند. در عین حال این بازار را نیز پویا کند. اما برای گسترش این نحوه معاملاتی باید ابتدا قوانین حاکم بر آن مشخص شود. به عنوان مثال تعیین شود هر شرکتی ملزم است چه میزان از محصول تولیدی خود را در بورس کالا عرضه کند یا اگر در بازه زمانی رشد تقاضا به افزایش قیمت سیمان منجر شود، وزارت صمت چه برخوردی خواهد کرد. آیا در زمان رونق بازار و رشد قیمت ها همچنان مسوولان اجازه تعیین نرخ در این بازار را می دهند»

در این بین رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز از دولت خواسته است در برابر فشار‌ها در خصوص لغو عرضه سیمان در بورس کالا ایستادگی و مر قانون را اجرا کند. محمدرضا پورابراهیمی با بیان اینکه مخالفت برخی افراد با حذف دلالی و واسطه‌گری و عرضه محصولات در بورس‌کالا به‌دلیل رانتی است که طی سال‌های گذشته به‌دلیل نبود شفافیت به‌دست آورده‌اند، گفته است: « در مدت کوتاهی که سیمان در بورس‌کالا عرضه شده است، شاهد صدور چندین هزار کد خریدار برای سیمان هستیم تا از این پس مصرف‌کنندگان در سراسر کشور به جای مراجعه به افرادی خاص، خودشان به‌طور مستقیم از تولیدکننده، سیمان بخرند. فعالان بازار سرمایه هیچ‌چیزی غیر از اجرای مر قانون نمی‌خواهند؛ مر قانون نیز مشخص بوده و آن، خارج شدن کالاها از شمول قیمت‌گذاری دولتی پس از ورود به بازار سرمایه است.»