واکنش تند سعید جلیلی به مذاکرات برجام

وی افزود: اگر می‌گوییم دشمن تحریم اعمال می‌کند و مذاکره جواب نداده است، سوال این است که چه باید کرد؟ بعضا مطرح می‌شود که فقط باید داخل کار کنیم و یعنی به سیاست خارجی کاری نداشته باشیم؟ این غلط است و اتفاقا باید سیاست خارجی فعال داشته باشید تا اقتصاد داخل تقویت شود. مثلا وقتی مقام معظم رهبری می‌فرمایند تولید باید جهش داشته باشد، لازمه آن جهش صادرات و ارتباط با بازارهای جهانی است تا محصول تولیدی ما به بازار برسد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام بیان کرد: ما می‌گوییم اگر می‌خواهید با فشار دشمن مقابله کنید راهش تعامل گسترده و سازنده با جهان است و بسیار اهمیت دارد. چه کسانی نمی‌خواهند این کار انجام شود؟ کسانی که روابط با دنیا را در 4-5 کشور خلاصه می‌کنند و اینکه بگوییم دنیا فقط آمریکا و چند کشور اروپایی است و تمام توان‌مان هم صرف آن شود، نتیجه‌اش چیزی است که امروز می‌بینیم و امروز ما را تحریم کردند و سایر کشورها را هم برای این که با ما کار نکنند، تحریم کردند و علیرغم همه تعهدات در برجام، خود آمریکا هم تحریم کرد و بقیه را هم تحریم کرد که چرا با ایران تراکنش بانکی دارند. اروپایی‌ها بعد از برجام حاضر نشدند کار جدی انجام بدهند و حتی کانال مالی که گفته می‌شد هم آن‌طور که ادعا می‌شد، محقق نشد.

جلیلی تصریح کرد: اکنون باید دید که راه‌حل چیست؟ آیا این است که ما بگوییم در 100 روز آخر به وین می‌رویم و ببینیم چند تحریم رفع می‌شود و آن‌ها هم لیست بدهند و تحریم‌ها را دسته‌بندی کنند، یا اینکه باید راه‌حل داشت. نمی‌شود کشور را معطل مذاکره و اراده‌ی چند قدرت دنیا نگه داشت؛ با این‌ها نمی‌شود اقتصاد کشور را اداره کرد و آن را جهش داد و به پیشرفت رساند.

وی گفت: مذاکره‌ی صحیح باید باشد و مذاکرات غلط جواب نمی‌دهد و البته مذاکره غلط نیز یک راه است؛ دیپلماسی یک بُعد از سیاست خارجی است؛ باید از تمام ظرفیت‌های در عرصه سیاست‌های خارجی فعال شود.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه سخنان خود هم‌چنین اظهار داشت: اگر از تحریم‌ها سخن می‌گوییم به این معنا نیست دشمن فقط با تحریم بر مردم و کشور ما فشار می‌آورد؛ یکی از شیوه‌ها این است که ببینید چه فرصت‌های اقتصادی برای ما در این شرایط فراهم است و می‌تواند آن‌ها را بی‌اثر کند. مثلا یک فرصت ترانزیتی در کشور ما وجود دارد و فرصت خوبی هم هست و اگر دشمن خطوط ترانزیتی موازی ایجاد کرد، یعنی می‌خواهد این فرصت ما را کمرنگ کند و باید در این زمینه وارد شویم.

جلیلی خاطر نشان کرد: سیاست خارجی‌ای فعال و پویاست که دنیا را رصد کند و ببینید در هر کشوری چه فرصت‌هایی وجود دارد و از آن استفاده شود. ابتدا در این موضوع باید از همسایگان استفاده شود و ما به دلیلی پیوندهای تاریخی، جغرافیایی و تاریخی فرصت خوبی داریم و خصوصا که کشور ما 15 همسایه دارد و این فرصت خوبی است که خداوند برای ما قرار داده است. همسایگان ما تقریبا حدود 1000 میلیارد دلار واردات دارند و ما بازاری به این میزان را در همسایگی خود داریم که اگر از آن استفاده کنیم، فرصت‌های خوب و مناسب اقتصادی است. در این هشت سال چه روندی طی شد و باید ببینیم که اگر کارنامه خوبی است و اقدامات مناسبی عمل شده است، آن را تقویت کنیم و اگر به خطا رفتیم و به بخش‌هایی توجه نشده، باید تصحیح شود.

وی در ادامه سخنان خود بیان کرد: بعضا بین کشورهایی اختلافاتی پیش می‌آید و این اختلاف شاید تولیدِ فرصت کند و مثلا روابط اقتصادی دو کشور به مشکل می‌خورد و این یک فرصت است که در بازار آن کشور حضور یابیم. روسیه حدود 11 میلیارد دلار واردات صیفی‌جات دارد و وقتی بازارهای آن بسته می‌شود و با اروپا و یا در مقطعی با ترکیه به مشکل می‌خورد، ما این‌جا باید وارد شویم و البته غیر از این هم می‌توانیم در این بازارها حضور یابیم ولی سهم ما از این عدد تقریبا هیچ و یعنی حدود 120 میلیون دلار است، چرا از این فرصت استفاده نمی‌کنیم؟ 

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: بخشی از کارهای دولت این است که اولویت‌ها را تشخیص بدهد و بداند که بر روی چه اولویتی سرمایه‌گذاری از نظر اقتصادی و زمان کند. ما چندین نقاط حساس داریم که سال‌هاست معطل مانده؛ مثلا کریدور شمال به جنوب و راه‌آهن شلمچه- بصره که 25 کیلومتر است و سرمایه‌گذاری زیادی نمی‌خواهد و بلکه اراده، پیگیری و دیپلماسی می‌خواهد. البته ممکن است که در این میان موانعی هم وجود داشته باشد و دشمنان هم سنگ‌اندازی کنند و این‌جا دیپلماسی باید خود را نشان بدهد و  این موانع را بردارد.

جلیلی بیان کرد: اگر این فرصت‌ها را بالفعل کردید، اصلا برخی مذاکرات از موضوعیت می‌افتد و وقتی توانستید نفت را به فرآورده تبدیل کنید، دیگر برای فروش نفت به‌دنبال مذاکره نیستید و اتفاقا می‌خواهید نفت بخرید تا به فرآورده تبدیل و به بازار منطقه عرضه کنید.

وی گفت: در شرایط کنونی جدای از نگاه‌های سیاسی و انتخاباتی باید صحنه‌ی کشور را ببینیم و نگاه کنیم که سیاست خارجیِ خوب چیست؛ بخشی از آن دیپلماسی و بخشی نیز تعامل اقتصادیِ قوی با همسایگان و سایر کشورهاست و البته این مسئله فقط محدود به وزارت خارجه نیست و سایر وزارتخانه‌ها هم در این امر نقش دارند.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه گفت: حتی در کالاهایی که شاید خود ما تولید‌کننده هم نیستیم می‌توانیم مرکزیت توزیع آن کالا در منطقه باشیم؛ مثلا روسیه گندم دارد و عراق هم به آرد نیاز دارد، ما می‌توانیم گندم را به آرد تبدیل کرده و به عراق صادر کنیم، این شدنی است و فرضی نیست و می‌تواند به شکل موثر در روابط خارجی اقتصادی ما شکل بگیرد.

جلیلی گفت: اگر در سیاست خارجی برنامه و نقشه وجود داشته باشد و بدانید که کجا باید چه اقدامی انجام دهید، بسیار می‌توان از فرصت‌ها استفاده کرد. در دنیا 200 کشور وجود دارد و می‌توان از این فرصت‌ها استفاده کرد و مجموعه فرصت‌هاست که آثار خود را در زندگی مردم نشان می‌دهد. این آثار البته ابعاد امنیتی، سیاسی و اجتماعی دارد و وقتی روابط اقتصادی با این کشورها تقویت شود، تهدیدها کاهش می‌یابند. هر سال 4 میلیون نفر از عراق برای زیارت و سیاحت به ایران می‌آیند و مردم ما هم در ایام اربعین به آن کشور می‌روند، این خود یک فرصت بزرگ است و باید روی این‌ها سرمایه‌گذاری شود.