گمانه‌زنی‌ها درباره گزینه‌های مطرح برای حضور در دولت سیزدهم
دولتی که کارش رسما از ۱۴ مرداد آغاز می شود و رئیس جمهور منتخب گفته دولتی فراگیر از همه طیف‌های فکری جامعه خواهد بود. دولتی که شعارش حضور چهره‌های انقلابی با دغدغه حل مشکلات مردم است. دولتی که سید ابراهیم رئیسی اذعان کرده مدیرانش را بر اساس نخبه‌سنجی بر می‌گزیند و هیچ خط قرمز جناحی و باندی در آن ندارد. حتی او خیلی صریح گفته در چینش کابینه به توصیه اهل منزل و آشنایانش هم توجه نمی‌کند و تنها برایش کارآمدی مهم است.
شاید از دل این شعارها بود که حالا گفته شده احتمال استفاده از چند وزیر کابینه روحانی در کابینه سیزدهم هم وجود دارد و افرادی چون سورنا ستاری، محمد اسلامی و حتی رزم حسینی صاحب شانس ماندن در کابینه معرفی شده اند. در همین ارتباط مجتبی توانگر نماینده امضاء کننده نامه حمایت از کاندیداتوری سید ابراهیم رئیسی در توئیتی از این افراد به عنوان گزینه‌های صاحب شانس ابقا در دولت آشتی ملی و فراگیر، نام برده بود.
اما گزینش مدیران اقتصادی کابینه رئیسی چگونه اتفاق می‌افتد؟ این پرسشی است که حالا در جدیدترین گمانه زنی ها اعلام شده کارگروه اقتصادی دولت جدید مسئولیت بررسی و اقدام درباره اش را بر عهده گرفته اند.
کارگروهی که هنوز خبر ترکیبش تکذیب نشده و با حضور نام هایی چون مسعود میرکاظمی وزیر پیشین نفت و بازرگانی در دولت های نهم و دهم ، فرهاد رهبر استاد اقتصاد با سابقه وزارت و ریاست دانشگاه تهران ، حجت عبدالملکی از اساتید اقتصاد با گرایش نو اصولگرایی ، فاطمی امین معاون پیشین سید ابراهیم رئیسی در آستان قدس رضوی و یاسر جبرائیلی از مدیران پیشین خبرگزاری فارس و کارشناسان فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام تشکیل شده است.
روز گذشته درتحلیل این خبر ، ابراهیم علیزاده روزنامه نگار اقتصادی نوشته است: فرهاد رهبر، در انتخابات ۹۶ و ۱۴۰۰ در ستاد انتخابات رئیسی بود. او در سال ۹۴ هم مشاور اقتصادی ابراهیم رئیسی در آستان قدس بود. حالا گفته می‌شود که او مهره‌چین کابینه اقتصادی رئیسی است و احتمال دارد به سازمان برنامه و بودجه برود. فرهاد رهبر در سه دولت هاشمی رفسنجانی، محمد خاتمی و محمود احمدی نژاد صاحب پست بوده و وجهه‌ای فراجناحی از خود نشان داده است که با همه طیف های سیاسی کار کرده است.
مسعود میرکاظمی، دیگر چهره اقتصادی است که پیش از این وزیر نفت دولت احمدی‌نژاد بود که در نهایت از این وزارتخانه برکنار شد. اما او اکنون در کابینه رئیسی یکی از گزینه‌های اصلی بازگشت به وزارت نفت است. او نیز به خاطر اختلافات شدیدی که با احمدی نژاد پیدا کرد دیگر نسبتی با او و جریان همراهش ندارد. البته بیشتر عمر کاری میرکاظمی در مجموعه‌های اقتصادی سپاه گذشته است.
عبدالملکی، دیگر چهره اقتصادی است که از او در کابینه رئیسی یاد می‌شود و برخی می‌گویند ممکن است وزارت اقتصاد و دارایی به او برسد. عبدالملکی استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق است. او سال ۸۵ تا ۸۸ مشاور وزارت امور اقتصادی و دارایی و نماینده ایران در اجلاس بین المللی بانک جهانی بوده است. او از چهره‌های نزدیک به اصولگرایان است و دیدگاه‌های اقتصادی‌اش به سمت اقتصاد دولتی متمایل است.
رضا فاطمی امین گزینه دیگری است که پیش از این در آستان قدس رضوی هم فعال بوده است. او در دانشگاه فردوسی مشهد الکترونیک خوانده و دکتری مدیریت راهبردی دانش دارد. پیش از این معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، رئیس ستاد تحول صنایع و معادن و مشاور و مدیر سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های آستان قدس رضوی بوده است. آخرین سمت او قائم مقام آستان قدس رضوی است و احتمالا با این پیشینه او به وزارت صمت می‌رود.
نفر پنجم، یاسر جبرائیلی است. متولد ۶۳ که اکنون رئیس مرکز ارزیابی و نظارت راهبردی اجرای سیاست‌های کلی نظام است. تجارت نیوز در وصف او نوشته:« خودش را محقق اقتصاد سیاسی معرفی می‌کند. یاسر جبرائیلی منتقد برجام و پیوستن به اف ای تی اف است.»
این جمع ۵ نفره اما مسئولیت شان احتمالا باید بررسی پرونده گزینه های پیشنهادی باشد. اگرچه احتمالا نزدیک ترین طیف فکری در سه گانه بانک مرکزی ، وزارت اقتصاد و ریاست سازمان برنامه و بودجه قرار می گیرند تا دولت رئیسی با چالش دولت روحانی مواجه نشود اما از میان انبوه گزینه های غالبا اصولگرا ، اعتدالی و حتی اصطلاح طلب ، آنها باید در کنار خود دست به انتخاب هایی بزنند که ترکیب دولت فراجناحی هم شکل بگیرد.
به همین دلیل است که مثلا در وزارتخانه هایی چون راه و شهرسازی و نیرو که اهمیت استراتژیک شان کمتر از وزارت نفت و صمت نیست، شاهد طرح گزینه هایی فراجناحی و با سابقه اجرایی قوی هستیم. اگر برای وزارت نفت گزینه اول خود میرکاظمی است و رستم قاسمی که خود را استاد دور زدن تحریم‌ها می‌داند و سابقه وزارت نفت در سال‌های پایانی دولت دوم احمدی نژاد را دارد، اما گزینه هایی جوان تر چون مهدی دوستی سخنگوی ستاد رئیسی در انتخابات و مدیری که پالایشگاه نفت ستاره خلیج فارس را ساخته ، نامش به چشم می خورد.
در وزارت استراتژیک صمت نیز نام مهرداد بذرپاش که حالا ریاست دیوان محاسبات را با کلی حرف و حدیث در اختیار گرفته ، بیش از همه تکرار می شود، البته او را گزینه وزارت رفاه هم معرفی می کنند اما فاطمی امین هم گزینه ای جدی است برای وزارت صمت. هرچند بخش مهمی از نمایندگان حامی رئیسی در مجلس با لیدری پورابراهیمی نماینده مردم کرمان و رییس کمیسیون اقتصادی، از رزم حسینی وزیر صمت روحانی که از همین مجلس رای اعتماد گرفته برای ماندن در دولت سیزدهم ، حمایت می کنند.
برای وزارت نیرو نام هایی چون فتاح رئیس بنیاد مستضعفان ، مهدی دوستی و حبیب الله بی طرف هم مطرح شده است. فتاح که حتی در زمزمه ها برای معاون اولی هم مطرح شده است، قبلا در وزارت نیرو ، کارنامه قابل دفاعی از خود برجای گذاشته به نحوی که اصولگرایان روی او به عنوان یکی از آلترناتیوهای ریاست جمهوری حساب کرده بودند. شانس او پس از ماجرای املاک اجاره ای حدادعادل کمرنگ شد و با آمدن رئیسی به طور کل از ثبت نام خودداری کرد اما حالا گفته می شود در دولت حتما پست تاثیرگذاری خواهد داشت.
در این میان نباید از کنار نام عباس علی آبادی به آسانی گذشت؛ مدیری که یک دهه بزرگترین بنگاه صنعتی و اقتصادی بخش غیردولتی کشور را اداره کرده و آوازه ساخت نیروگاه های ایرانی اش با توربین فوق پیشرفه ساخت داخل در دنیا پیچیده است. نیروگاه هایی که از عراق تا سوریه سفیر و نماد توانایی صنعت بالادستی ایران شده است. معرفی احتمالی این چهره که فاقد انگ طیف های سیاسی است، به مجلس می‌تواند نشانه مهمی برای تمایل دولت رییسی به بهره گیری از قدرت بخش خصوصی برای بازسازی صنعت و تولید کشور باشد. کاری که مدیرعامل مپنا آن را خوب بلد است.
البته نام عباس علی آبادی که دکترای مهندسی مکانیک با گرایش کنترل انرژی دارد، بیش از وزارت صمت، برای تصدی وزارت نیرو جدی است. وزارتی که با قطعی های اخیر برق و تنش های آبی برخی نقاط کشور به نقطه دشوار و بحرانی دولت آتی تبدیل شده است. اتفاقی که بی تاثیر از خشکسالی دهه اخیر کشور نبوده است.
برای وزارت رفاه هم غیر از بذرپاش و فاطمی امین، نام محمد عباسی مطرح است. گزینه ای که شب اعلام صلاحیت ها به سود رئیسی انصراف داد و تجربه حضور در وزارت تعاون را در دولت احمدی نژاد دارد . او اولین وزیر ورزش و جوانان ایران بعد از تشکیل این وزارتخانه بود ولی تحصیلاتش در رشته ای که مرتبط با علوم انسانی است، کمی وی را متمایل به وزارتخانه های فرهنگی می‌کند.
دیگر وزارتخانه ای که شاید در کنار گزینه های مطرح اصولگرایی شاهد انتخاب گزینه ای از دل دولت روحانی در میان گزینه های مطرح آن باشیم، وزارت راه و شهرسازی است. احتمال اینکه علی نیکزاد بار دیگر به این وزارتخانه بیاید بسیار بعید است چراکه نقش پررنگ تری برای این مدیر مبتکر مسکن مهر در سپهر سیاسی ایران پیش بینی می‌شود. سعید محمد با تجربه اداره قرارگاه خاتم الانبیا هم اگرچه نامش برای این وزارتخانه مطرح شده اما از محمد اسلامی وزیر روحانی که خود سابقه خدمت در ارگان های انقلابی را دارد و توانسته مسکن مهر را پس از سال ها رکود به سرانجام برساند، صاحب بخت حضور در دولت بعدی معرفی می شود.
باید منتظر نشست و دید شعار کابینه کارآمد، انقلابی و فراجناحی تا چه حد محقق خواهد شد شد.
