بندر محرمانه چینی در آب‌های جنوب ایران

مقامات نگران ایالات متحده به دولت امارات، متحد کاخ سفید در خاورمیانه هشدار دادند که حضور نظامی چین می تواند روابط را مختل کند. و ظاهراً تحت فشار آمریکا ساخت و ساز فعلاً متوقف شده است.

 گوردون لوبولد و وارن پی استروبل در وال استریت ژورنال نوشته‌اند: به گفته افراد آشنا، سازمان‌های اطلاعاتی در بهار امسال دریافتند که چین به‌طور مخفیانه در حال ساختن یک تأسیسات نظامی در بندری در امارات متحده عربی، یکی از نزدیک‌ترین متحدان آمریکا در خاورمیانه است.

دولت بایدن با نگرانی به دولت امارات هشدار داد که حضور نظامی چین در این کشور می تواند روابط بین دو کشور را با تهدید مواجه کند. به گفته افراد آشنا، پس از چند دور ملاقات و بازدید مقامات آمریکایی، ساخت و ساز اخیرا متوقف شده است.

بی‌خبری از ماهیت نظامی

یافته های اطلاعاتی و هشدارهای ایالات متحده مربوط به سایتی در بندری در نزدیکی ابوظبی پایتخت امارات بود. افراد آشنا به این موضوع گفتند به نظر می رسد دولت امارات که میزبان نیروهای نظامی ایالات متحده است و به دنبال خرید جنگنده ها و پهپادهای پیشرفته آمریکایی است، از ماهیت نظامی فعالیت چین بی خبر بوده است.

تلاش چین برای ایجاد چیزی که به اعتقاد مقامات آمریکایی می‌تواند یک پایگاه نظامی در امارات متحده عربی باشد - و تلاش دولت بایدن برای متقاعد کردن اماراتی‌ها برای جلوگیری از ساخت این پایگاه - منعکس‌کننده چالش‌هایی است که دولت در تلاش برای رقابت با پکن در سطح جهانی با آن مواجه است.

خاورمیانه، میدان اصلی نبرد آمریکا و چین

به نظر می رسد خاورمیانه به طور فزاینده ای زمینه اصلی رقابت آمریکا و چین باشد.

ایالات متحده برای چندین دهه نقش محوری در منطقه ایفا کرد و از شکل‌گیری رژیم اسرائیل حمایت کرد، نیروها را در منطقه مستقر کرد و اخیراً با میانجیگری در توافقنامه ابراهیم که روابط بین اسرائیل و برخی از کشورهای خلیج فارس از جمله امارات را عادی می‌کند، ایقای نقش کرد.

پکن با معاملات تجاری و دیپلماسی واکسن با نفوذ آمریکا مقابله کرده است - و اکنون به نظر می رسد در تلاش است حضور نظامی خود را گسترش دهد.

روش چین برای گسترش نفوذ در منطقه

مسیر فعالیت چینی ها در بندر امارات متحده عربی مانند تلاش‌های دیگر چینی‌ها آغاز شد و پکن از روابط تجاری برای ایجاد لنگر برای ارتش خود استفاده کرد.

چین در سال 2017 اولین پایگاه نظامی خود را در کشور آفریقای شرقی جیبوتی برای تسهیل عملیات در اطراف اقیانوس هند و آفریقا افتتاح کرد.

در کامبوج در سال 2019، چین توافق نامه ای محرمانه امضا کرد که به نیروهای مسلح خود اجازه می دهد از یک پایگاه نیروی دریایی استفاده کنند.

در جاهای دیگر، چین تأسیسات بندری تجاری در پاکستان و سریلانکا ساخته است که می تواند توسط نیروی دریایی این کشور که به سرعت در حال گسترش است مورد استفاده قرار گیرد.

چین در سال های اخیر روابط اقتصادی خود را با امارات تقویت کرده است. و اکنون یکی از بزرگترین شرکای تجاری و همچنین بزرگترین مصرف کننده نفت خلیج فارس است.

در همین حال، امارات متحده عربی زیرساخت‌های مخابراتی شرکت فناوری هوآوی چین را پذیرفته است که مقامات ارشد غربی هشدار می‌دهند که این کشور را در برابر جاسوسی چین آسیب‌پذیر می‌کند. پکن این اتهام را رد کرده است.

توقف ساخت‌وساز بندر خلیفه با فشار آمریکا

به گفته افراد آشنا، حدود یک سال پیش، گزارش‌های اطلاعاتی به مقامات آمریکایی رسید که حاکی از فعالیت مشکوک چین در بندر خلیفه، در 50 مایلی شمال ابوظبی است، جایی که شرکت بزرگ کشتیرانی COSCO چین در آن یک پایانه تجاری کانتینری ساخته و اکنون در حال بهره برداری است.

مردم گفتند که اطلاعات اولیه قطعی نبود. اما در بهار امسال، تصاویر طبقه بندی شده ماهواره ای مقامات آمریکایی را به این نتیجه رساند که چینی ها در حال ساخت نوعی تاسیسات نظامی در این بندر هستند.

افراد مطلع گفتند که دولت بایدن نگران شد و تلاش دیپلماتیک شدیدی را برای متقاعد کردن اماراتی ها مبنی بر اینکه سایت هدف نظامی دارد و باید ساخت و ساز را متوقف کند، آغاز کرد.

سخنگوی سفارت چین در واشنگتن گفت «امارات متحده عربی هرگز توافق، طرح، گفتگو یا قصدی برای میزبانی یک پایگاه نظامی چینی یا پاسگاه نظامی از هر نوع نداشته است». 

یکی از افراد آشنا به این موضوع گفت، در میان سرنخ‌های دیگر، سازمان‌های اطلاعاتی ایالات متحده در بهار امسال حفر یک حفره بزرگ را برای قرار دادن یک ساختمان چند طبقه و نصب تیرها شناسایی کردند. از یک جایی به بعد، محل ساخت و ساز برای جلوگیری از بررسی دقیق پوشانده شد. افراد آشنا با این موضوع از ارائه جزئیات بیشتر در مورد ماهیت سایت نظامی مشکوک خودداری کردند.

عدم اطمینان فزاینده میان ۲ متحد

امارات متحده عربی یکی از نزدیکترین متحدان ایالات متحده در خاورمیانه است و این دو کشور روابط تجاری و امنیتی طولانی مدتی دارند که باعث می شود نفوذ چین در آنجا حتی برای منافع ایالات متحده باشد.

این کشور خلیج‌فارس یک تولیدکننده بزرگ نفت و گاز است، میزبان نیروهای نظامی ایالات متحده است، در زمینه مبارزه با تروریسم با واشنگتن همکاری کرد و اولین کشور عربی بود که پس از تهاجم ایالات متحده در اواخر سال 2001، نیروهای خود را به افغانستان اعزام کرد. اخیراً نیز به طور موقت میزبان پناهندگان افغانستانی بوده است که در پی فروپاشی دولت افغانستان در تابستان از کابل تخلیه شدند.

مقامات گفتند که پرزیدنت بایدن در ماه مه و بار دیگر در ماه اوت، مستقیماً با رهبر واقعی این کشور، ولیعهد ابوظبی، محمد بن زاید آل نهیان (MBZ)، در مورد حضور رو به رشد چین در این کشور ابراز نگرانی کرد. در یکی از صحبت‌ها، او به MBZ، که ولیعهد شناخته می‌شود، گفت که ایالات متحده می‌ترسد که فعالیت چین تأثیر مخربی بر شراکت داشته باشد که به گفته مقامات، MBZ پاسخ داد که پیام آقای بایدن را "با صدای بلند و واضح" شنیده است.

این گفتگو باعث نشد تا مقامات آمریکایی مطمئن باشند که اماراتی ها متعهد به دور نگه داشتن چین از این کشور هستند یا خیر.

افراد مطلع گفتند که مقامات آمریکایی و اماراتی اوایل سال جاری گفتگوهای متعددی در مورد موضوع بندر خلیفه داشتند. سپس در اواخر سپتامبر، در جریان بازدید از ابوظبی، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید و برت مک گورک، دستیار ارشد خاورمیانه، ارائه مفصلی در مورد اطلاعات ایالات متحده در مورد سایت چینی ارائه کردند، یک فرد آشنا با این موضوع گفت آقای مک گورک این هفته برای دیدار با ولیعهد به منطقه بازگشت. و مقامات آمریکایی نیز اخیراً یک بازرسی از محل انجام دادند و افزود که مقامات معتقدند در حال حاضر ساخت و ساز متوقف شده است.

نگرانی در مورد همکاری امنیتی در حال ظهور بین چین و امارات متحده عربی. به طور بالقوه فروش برنامه ریزی شده 23 میلیارد دلاری 50 فروند هواپیمای جنگنده نسل پنجم F-35 و 18 پهپاد Reaper و سایر مهمات پیشرفته را تهدید کرده اند.

یک فرد آشنا با موضوع گفت به نوبه خود، امارات متحده عربی به دنبال یک پیمان راهبردی با واشنگتن است که تعهد ایالات متحده را برای دفاع از آن در صورت حمله، تضمین کند. در سال های اخیر، کشورهای عربی خلیج فارس که خود را در تقابل با ایران می بینند، قدرت تعهد آمریکا را زیر سوال برده اند. مقامات خلیج فارس می گویند که آنها شاهد تغییر تمرکز ایالات متحده به سوی آسیاپاسیفیک بوده و به دنبال خروج پرهرج‌ومرج ایالات متحده از افغانستان، نگرانی ها افزایش یافته است.

به نظر می رسید که توقف ساخت و ساز روابط واشنگتن با ابوظبی را به مسیر خود بازگرداند. روز سه شنبه، میرا رزنیک، معاون دستیار وزیر امور خارجه در امور امنیت منطقه ای، گفت که معامله پهپاد F-35 و MQ-9 Reaper با امارات متحده عربی پس از "گفتگوی قوی و پایدار" با این کشور به پیش خواهد رفت. لوید آستین وزیر دفاع نیز این آخر هفته به ابوظبی سفر کرد.

در میانه جنگ سرد

در همین حال، یک مقام ارشد امارات متحده عربی ماه گذشته ابراز تاسف کرد که امارات متحده عربی. در میانه رویارویی بین ایالات متحده و چین گیر کرده است.

انور قرقاش، مقام مشاور سیاست‌خارجی امارات در کنفرانسی در 2 اکتبر گفت: «همه ما به شدت نگران یک جنگ سرد هستیم. این خبر بدی برای همه ما است زیرا ایده انتخاب در چنین سیستم بین‌المللی مشکل‌ساز است.»