جایگاه ریاض در مذاکرات وین چیست؟

هانی زاده گفت :مذاکرات هسته‌ای اخیر وارد فضای جدیدی شد و شکل و دیپلماسی فعالی که دولت سیزدهم با تشکیل کارگروه‌های مختلف تخصصی اغاز کرد بشارت می‌دهد که مذاکرات به خروجی قابل قبولی دست خواهد یافت. مذاکراتی که در دور هفتم و هشتم در وین با شرکت ایران و ۴+۱ انجام شده، پیشرفت‌هایی داشته است. ایران سه سند مهم راهبردی را تسلیم طرف‌های مذاکره کننده داد که دو سند در مورد مسائل حقوقی و قانونی و اقتصادی بود و مورد پذیرش قرار گرفت.

در طول چندماه گذشته که معاون سیاسی وزارت خارجه دیدارهایی با طرف های مذاکره کننده انگلیس و فرانسه و المان داشته، این کشور ها فهم جدی‌تری نسبت به همکاری ایران با آژانس و ضرورت تعامل احترام انگیزبا ایران داشته اند. این نشانه این است که کشورهای اروپایی به این نتیجه رسیده اند که ادامه تحریم ها و استفاده از شیوه های تهاجمی علیه ایران نمی‌تواند تهران را وادار به تسلیم کند. بلکه ایران را وادار به تقابل با کشورهایی میکند که شیوه های تهاجمی دارند.  به نظر می رسد که فضای مذاکرات در دور هفتم و هشتم کاملادلپذیر بوده و طرف های اروپایی سعی میکنند به توافق جدیدی برسند. اما انچه در روزهای گذشته رخ داد و گفته می شد که عربستان هم باید در مذاکرات وجود داشته باشد، این هم در حقیقت جفای بزرگی به جایگاه ایران است. زیرا که ریاض در جایگاهی نیست که بخواهد در روند مذاکرات حضور یافته و تاثیری بر روی آن بگذارد. ایران با قدرت های جهانی و کشورهای دارای حق وتو مذاکره می کند و جایگاه رفیعی در جهان دارد. اما به هر حال عربستان با استفاده از نفوذ مالی خود خودش را قرار است بر مذاکرات وین تحمیل کند. شرایط به گونه ای است که ایران به نقطه قابل اتکایی خواهد رسید. اما اینکه ریاض بخواهد تاثیر گذاری در گفتگوهای وین داشته باشد، خیلی دقیق نیست. ایران پیشرفت‌های کاملا دقیق و نسبی داشته وظاهرا سال ۲۰۲۲ سالی است که تحریم ها یا بخشی از آنها لغو خواهند شد. اینکه گفته می شود کره جنوبی هم در مذاکرات حضور می یابدبه علت آن است که این کشور کشوری موثر و دارای روابط تنگاتنگی با امریکاست و می‌تواند حضورش موثر باشد. 

او در مورد مسائل بین ایران و عربستان توضیح داد: یک سوال کلیدی که وجود دارد این است که چرا عربستان از اوایل فروردین ماه سال جاری اظهار تمایل کرده که با ایران وارد مذاکره شود. این سوال متاسفانه تا کنون پاسخی نگرفته. اما رخدادهای منطقه و تغییری که با خروج ترامپ از کاخ سفید رخ داد، باعث شد تا یک نوع شکاف بین واشنگتن و ریاض پیش بیاید. موضوع دیگر اختلاف فرانسه با امریکا و انگلیس بر سر لغو قرار داد اقتصادی بود. به همین دلیل فرانسه قصد دارد برای ترمیم اقتصاد خود نقش فعالی در منطقه داشته باشد. سفری که مکرون به منطقه داشت و قرارداد چند ده میلیاردی با ریاض بست، نشان می دهد که عربستان از حمایت امریکا از حاکمیت خود تردید داشته و نگران است و به همین خاطر حضور عربستان چه در حاشیه مذاکرات و چه در متن آن با فشار فرانسه صورت گرفته. چرا که فرانسه سعی می کند نقش انگلیس و امریکا را در منطقه کم کند.

هانی زاده در پایان گفت: به نظر می رسد عربستان به صورت تاکتیکی در حال مذاکره با ایران است تا ببیند که در انتخابات ۲۰۲۴ امریکا جمهوری خواهان انتخاب می شوند یا دموکرات ها. حضور عربستان تراز مذاکرات را پایین می اورد. اما فشار فرانسه باعث این اتفاق شده است.