گسترش اعتیاد مدرن و پیامدهای احتمالی آن

گوهریسنا انزانی ،‌ با بیان اینکه امروزه اینترنت نقش مهمی در چگونگی رشد کودکان دارد، اظهار کرد: اینترنت دارای جنبه‌های مثبتی مانند آموزش،‌ ارتباط، آگاهی و ... است، اما از سوی دیگر، مضرات زیادی مانند آسیب بینایی، چاقی، کاهش مهارت اجتماعی و افزایش مشکلات ارتباطی بر تکامل فیزیکی و روانی کودکان نیز ایجاد می‌کند.

این روانشناس کودک و نوجوان با بیان اینکه در تعریف امروزی، از اینترنت به عنوان اعتیاد مدرن یاد می‌شود، گفت: زمانی که استفاده از اینترنت توسط کودکان افزایش پیدا می‌کند، بالطبع منجر به دیابت و چاقی، انزوای اجتماعی، افسردگی، افت تحصیلی، خشم و کاهش اعتماد به نفس خواهد شد. از سوی دیگر نیز فعالیت‌های ورزشی کودکان و صمیمت با خانواده‌ها کاهش می‌یابد و دوستی‌ها نیز اینترنتی می‌شود. و این درحالیست که برخی والدین به دلیل بی‌حوصلگی و مشغله کاری، برای سرگرمی کودکانشان ابزارهایی مانند لبتاپ و موبایل را در اختیار آنها قرار می‌دهند.

انزانی با اشاره به اینکه در صورتی که والدین بتوانند استعدادهای نهفته فرزندانشان را شناسایی و در آن زمینه آنها را یاری کنند، استفاده از شبکه‌های اجتماعی توسط فرزندان به شدت کاهش می‌یابد، ادامه داد: از آنجایی که استفاده کودکان از اینترنت اغلب در خانه است، نقش والدین در این زمینه بسیار حائز اهمیت است. آموزش استفاده از اینترنت به کودکان یکی از مهم‌ترین قسمت‌هایی است که باید توسط والدین با سواد رسانه‌ای مطلوب اتفاق بیفتد و این درحالیست که امروزه والدین درک درستی از خطرهای احتمالی استفاده از اینترنت ندارند.

وی با بیان اینکه درصورتی که نگرش مثبت والدین نسبت به اینترنت بالا باشد و والدین در این مورد آموزش ببینند می‌توانند با آگاهی بیشتری در کنار فرزندانشان قرار گیرند، یادآور شد: امروزه اکثر والدین از سواد رسانه‌ای پایینی برخوردارند و پژوهش‌ها در این زمینه نیز نشان می‌دهد که وقتی سبک فرزندپروری والدین در دنیای امروز سهل‌گیرانه باشد، استفاده از اینترنت توسط کودکان نیز افزایش می‌یابد. از همین رو، لازم است والدین حد و مرزهایی را باتوجه به سن، جنسیت و مطالبی که لازم است بیاموزند، برای فرزندانشان تعیین کنند. این قوانین باید واضح و روشن باشند و در صورتی که توسط کودکان اجرا نشود تبعاتی را برای آنها در نظر گیرند.

این روانشناس کودک و نوجوان ادامه داد: کودکان از رفتار والدین می‌آموزند و نه از گفتار آنها از همین رو لازم است والدین نیز از شبکه‌های مجازی و اینترنت به صورت کنترل شده استفاده کنند.

انزانی در این راستا به والدین توصیه کرد که در سنین کم، شبکه‌های اجتماعی، موبایل و لبتاپ را چندان در اختیار کودکان قرار ندهند. والدین برای استفاده کودکان از اینترنت زمان مناسبی را تعیین کنند. هر چقدر استفاده از اینترنت توسط کودکان افزایش یابد، تحرک کودکان نیز کاهش می‌یابد. لذا در نظر گرفتن برنامه‌های تفریحی و ورزشی برای آنها بسیار کمک‌کننده است. یکی از مهمترین نکات این است که کودکان در زمان استفاده از اینترنت تنها نباشند و با نظارت والدین صورت گیرد. دقت شود که هرچقدر صمیمیت میان خود و فرزندان بیشتر باشد، نیاز کمتری به فضای مجازی پیدا می‌کنند. والدین باید به کودکانشان بیاموزند که ممکن است تماس‌ها یا پیام‌هایی از طریق اینترنت دریافت کنند که عموما مناسب آنها نیست و جنبه فریبکاری دارد.

وی درخصوص نحوه ایجاد محدودیت‌ها در استفاده اینترنت توسط فرزندان بیان کرد: تعیین محدودیت‌ها بسته به شرایط خانوادگی و زمان بندی خانواده متفاوت است اما در نظرگیری برنامه‌های متفاوت برای کودکان بسیار مهم است به گونه‌ای که اگر کودکان برنامه‌های ورزشی و هنری و تفریحی مطلوبی داشته باشند به سراغ اینترنت نمی‌روند.

این روانشناس در ادامه به والدین توصیه کرد که هم تفکر انتقادی را بیاموزند و هم آن را به کودکان بیاموزند، چراکه از طریق تفکر انتقادی کودکان می‌آموزند که چگونه از اینترنت استفاده کنند.