برنامه‌های وزارت بازرگانی برای ملی کردن تجارت خارجی

تکرار اشتباهات محصول ندانستن‌ها است،اگر از گذشته اطلاع داشته باشیم شاید از آن درس بگیریم و مسیرهای اشتباه را تکرار و تجربه نکنیم.یکی از حوزه هایی که می تواند ماشین زمان به آن سفر کند اقتصاد است، اقتصاد ایران در نیم قرن گذشته همچون سایر حوزه های حیات اجتماعی با فراز و فرود های بسیاری روبرو شده است.اتفاقات مشابهی بر اقتصاد ایران رفته و تصمیمات متفاوتی برای آن گرفته شده است اما به نظر می رسد با نتایج یکسان روبرو هستیم.«در نیم قرن با اقتصاد ایران» اخبار مهم اقتصادی ایران و جهان را مرور می کنیم.سال اول هر دهه را به عنوان نقطه بررسی تاریخ اقتصادی قرار داده ایم.این مطلب با عنوان نیم قرن با اقتصاد ایران منتشر می شود،در طول بررسی تاریخ اقتصادی پنج دهه گذشته ممکن است به حوادث مهم و اثر گذار برخورد کنیم که این اخبار و وقایع را نیز منتشر می کنیم.روزنامه اطلاعات به دلیل سابقه 90 ساله آرشیو قوی و رویکرد صرف خبری در بازتاب وقایع پایه این بررسی قرار گرفته است.

30 شهریور 1350؛ سکه های تازه ضرب می شود

دستور نصب ششصد دستگاه تلفن را ه دور از طرف وزارت پست و تلگراف و تلفن صادر شد این تلفن ها بوسیله یک شرکت مقاطعه کار در مناطق مختلف تهران نصب می شود.تلفن های عمومی مخصوص راه دور با سکه های دو ریالی کار نمی کند ،زیرا که برا ی مکالمه با شیراز کنتور تلفن هر پنج ثانیه یک ضربه می زند و با این ترتیب مکالمه کننده فرصتی برای مکالمه و انداختن پول پیدا نخواهد کرد.

روی این اصل و برای آنکه مردم تهران در سراسر شهربتوانند از تلفن های مخصوص عمومی راه دور استفاده کنند .وزارت پست وتلگراف از بانک مرکزی درخواست کرد تا سکه های پنج ریالی و ده ریالی رایج را جمع آوری و بجای آنها سکه های بیست ریالی و ده ریالی و پنج ریالی استاندارد ضرب و به جریان گذارد.

با این سکه ها مکالمه کنندگان می توانند مدت بیشتری مکالمه کرده و پیش از قطع مدار پول در صندوق تلفن بیاندازند .این سکه ها پیش از نهم مهر ماه که همزمان با آغاز کار تلفن های راه دور بین تهران و شیراز است به جریان گذارده خواهد شد.

اعطای روادید به اتباع 7 کشور در مرز ایران

امروز اعلام شد با پیشنهاد سازمان جلب سیاحان درباره دادن روادید به جهانگردانی که بدون روادید وارد مرز بازرگان می شوند،موافقت شده است.کمیسیونی با شرکت نمایندگان وزارتخانه ها و سایر سازمان های ذینفع تشکیل شد و مقررات و تصویب   نامه هایی را که در این مورد بررسی و تجدید نظر قرار داد.این کمیسیون پس از تشکیل و بررسی های لازم موافقت کرد:به اتباغ کشورهای انگلستان،آمریکا،استرالیا،سوئیس،ژاپن،کانادا و مکزیک که بدون روادید از طریق مرز بازرگان به ایران می آیند در صورت داشتتن تمکن مالی و صلاحیت در داخل مرز روادید عبور 15 روز قابل تمدید تا سه ماه داده شود.

قیمت گندم و ذرت تقلیل یافت

با اعلام آزادی ورود گندم بوسیله بخش خصوصی گندم در بازار آزاد خرواری 70 تا 100 ریال تنزل کرد و حداکثر قیمت گندم مرغوب درجه یک به خرواری 2400 ریال رسید.همزمان با کاهش قیمت گندم ،نرخ ذرت نیز حدود 40 درصد تقلیل قیمت یافت که این تقلیل قیمت نیز مربوط به آزادی ورود ذرت می باشد .قیمت ذرت که تا چندی قبل کیلوئی 11 ریال بود.اینک در عمده فروشی هر کیلو هفت و نیم ریال معامله می شود.

مذاکره برای توسعه کارخانه ذوب آهن

آقای دکتر امیر علی شیبانی ،مدیر عامل شرکت ملی ذوب آهن ایران،که برای تبادل نظر با مقامات دولتی شوروی درباره مسائل مربوط به توسعه کارخانه ذوب آهن و بهره برداری از این کارخانه به مسکو رفته است در یک مصاحبه با خبرنگار رادیو مسکو پیرامون کارهایی که هم اکنون در تاسیسات ذوب آهن ایران انجام می گیرد،اظهار داشت:مرحله اول کارهای کارخانه ذوب آهن ایران خاتمه یافته است و تمام تاسیسات کمکی این کارخانه نیز آماده شده و به را افتاده است . سال 1971 سال بهره برداری قسمت اول کارخانه تولید چدن است ودر نیمه اول سال آینده فولاد این کارخانه نیز به بازار خواهد آمد.

کسب امتیاز اکتشاف و استخراج نفت در فلات قاره انگلیس

دور اول مذاکرات شرکت ملی نفت ایران و شرکت نفت انگلیس با دولت انگلیس در مورد امتیاز و اکتشاف و استخراج نفت در فلات قاره آن کشور با موفقیت پایان یافت.دور دوم ماه آینده (اوایل نوامبر)در لندن آغاز خواهد شد و نتیجه نهایی در اواخر آبان رسما اعلام خواهد گردید.در این دور برای 15 قطعه ای که به مزایده بین المللی گذارده شده بود بیش از 70 کمپانی نفتی بزرگ و کوچک شرکت کرده بودند.از بین کمپانی های نفتی ،برای اولین بار تنها یک کمپانی وابسته به کشورهای تولید کننده اوپک شرکت داشت و آن شرکت ملی نفت ایران بود.    

30 شهریور 1360؛ نفت سفید گران نشد

در صفحه 2 روزنامه اطلاعات اطلاعیه وزارت نفت درباره قیمت فرآورده های نفتی منتشر شد. وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران به اطلاع کلیه هموطنان می‌رساند طبق تصمیم ستاد بسیج اقتصادی کشور فقط قیمت نفت مشعل حرارتی منازل که در سه شهر تهران ،تبریز و اصفهان توزیع می شود و همچنین گازوئیل (نفت گاز)حرارتی که جهت سوخت شوفاژ در سایر نقاط کشور توزیع می شود به لیتری 10 ریال ترقی یافته است ودر مورد سایر فراورده های نفتی علی رغم این که هزینه تهیه آنها بمراتب بیش از قیمت فروش است جهت رفاه حال مصرف کنندگان عزیز همچنان با قیمت های قبلی به فروش می رسد.

ورود کلیه مواد اولیه لوازم آرایش ممنوع شد

وزارت صنایع با صدور اطلاعیه ای ورود کلیه مواد اولیه لوازم آرایش را ممنوع اعلام کرد.در اطلاعیه وزارت صنایع آمده است:تنها ورود مواد اولیه برای ساخت انواع کرمها ،کرم پودرها ،روژ لب ،عطر ،ادکلن ،ادو توالت ،دئودرانت (بصورت غیر اسپری) شیر پاک کن ، و رنگ مو مجاز است .ساخت سایر محصولات غیر مجاز بوده و با ابلاغ این بخشنامه پروانه های ساخت آنها باطل اعلام می شود.به تولید کنندگان لوازم آرایش توصیه می شود هر چه بیشتر از امکانات داخلی استفاده کرده و سعی در تامین منابع جدید و داخلی مواد اولیه داشته باشند  زیرا در آینده محدودیت های بیشتری در ورود مواد اولیه وجود خواهد داشت.

پرداخت هزینه اجرای طرح های عمرانی «نظرآباد» از سوی کارخانجات مقدم

سید ابراهیم رئیسی ، دادستان انقلاب اسلامی شهرستان کرج در گفت و گو با اطلاعات در ساوجبلاغ در رابطه با پرونده صاحبان کارخانجات مقدم و عدم انجام تعهداتشان در مورد شهرک نظرآباد گفت:صاحبان کارخانجات مقدم ،ضمن عدم انجام تعهدات خود در قبال مردم مستضعف و محروم نظرآباد در قبال دولت هم از انجام تعهدات سرپیچی کرده اند.

وی اضافه کرد:مردم این شهرک کارگران کارخانجات مقدم و روستاهای تابعه هستند و توسط  صاحبان کارخانجات مقدم زمین های زیادی از اراضی موات و دولتی پس از قطع اشجار و قطعه بندی به همان کارگران و مردم مستضعف با قیمت های زیاد واگذار شد و بتدریج نظرآباد بصورت شهرکی فاقد هر نوع امکانات اجتماعی و اولیه مثل آسفالت ،آب ،فاضلاب،بهداشت  و درمان  درآمد.

تا اینک پس از انقلاب با تلاش کارخانجات مقدم وبرخی از مردم و تماس با وزارت کشور ،به این شهرک امتیاز داده شد تا شهرداری در آن دایر شود ،باید تا دو سال خودکفا باشد و دولت به آن کمکی نخواهد کرد و در نظرآباد با توجه به محرومیت مردم از نظر مادی که توان کمک به شهرداری را ندارند قاعدتا باید صاحبان شهرک و کارخانجات مقدم ، شهرداری را در انجام وظایف و تعهداتی که به عهده آنهاست کمک کنند که بر خلاف این مورد به شهرداری کمکی نشد و این مرکز پس از مدتی تعطیل شد حال مقامات مسئول و مسلمان منطقه ضمن ارسال شکایات مکرر ،تقاضای رسیدگی به این امر را  کرده اند ،شکایت از اینکه صاحبان شهرک که پول زمین ها را به جیب زده اند چرا حالا امکانات اولیه شهرک را فراهم نمی کنند.

دادستان انقلاب اسلامی کرج افزود :در این رابطه دادیار دادسرای انقلاب اسلامی  در رسیدگی به پرونده، مقدم و توکلیان را زندانی کرد و آنان را متعهد به تهیه امکانات برای شهرک نمود که پس از مدتی تعهدات انجام نپذیرفت و برای برادر نبی جمالی توطئه چینی کردند به بهانه اینکه در نظرآباد سه کارخانه است .در نتیجه سهامداران صاحبان این کارخانجات را با دو نفر از سهامداران دیگر خواستیم و پس از احضار سه نماینده کارخانجات را متعهد به تهیه امکانات کردیم.

خرید برنج از برنج کاران

توسط دبیر ستاد بسیج اقتصادی کشور ،جزئیات طرح خرید برنج از برنج کاران کشور اعلام شد.در سال جاری 200 تا 400 هزار تن با اعتبار اولیه 50 میلیارد ریال از کشاورزان و حدود 450 هزار تن برنج  دیگر از خارج خریداری می شود.نرخ تجدید نظر شده  خرید برنج برای برنج گیلان 17 و برای برنج مازندران 15 تومان است.

در این گزارش اعلا م شده است : اگر تجار بزرگ برنج  حاضر باشند درآمدی برابر حقوق یک وزیر (7هزار تومان) داشته باشند ماهانه 10 تن سهمیه برنج برای فروش در اختیارشان  قرار می گیرد .برنج  خارج از ضوابط طرح ،توقیف و به نرخ دولتی در اختیار سازمان تعاون روستایی و شرکت گسترش قرار می گیرد.

 ملی کردن تجارت خارجی

حبیب الله عسکر اولادی ،وزیر بازرگانی در یک مصاحبه رادیو و تلویزیونی به سوالاتی درباره نقش وزارت بازرگانی در رابطه با اصل 44 قانون اساسی ،سیستم توزیع،نقش تعاونی ها و بخش خصوصی در واردات و صادرات همچنین کمبودها و گرانی و شرط توازن در واردات و صادرات کشور پاسخ گفت.

عسکر اولادی ابتدا در مورد بهتر پیاده شدن اصل 44 قانون اساسی و رابطه آن با وزارت بازرگانی گفت : برای  بهتر پیاده شدن اصل 44 قانون اساسی ایجاد سه شاخه معاونت در وزارتخانه پیشنهاد شده است که عبارتند از :معاونت خرید،معاونت صدور (صادرات) و معاونت تعاون.

وی افزود:معاونت خرید مسئولیت تمامی خرید های وزارت بازرگانی را در رابطه با ملی کردن تجارت خارجی را بر عهده دارد و خرید های داخلی و خارجی را کنترل خواهد کرد.در مورد معاونت صدور ،این معاونت مسئولیت گسترش صادرات را بر عهده خواهد داشت و باعث افزایش ذخایر ارزی کشور خواهد شد.

معاونت تعاون نیز باین جهت شکل گرفته است که با تعاونی ها برخورد جدی شود تا به بهترین شکل آماده خدمت به جامعه شوند.

وزیر بازرگانی در مورد تصویب لایحه دولتی کردن تجارت خارجی در مجلس شورای اسلامی گفت: کمیسیون مجلس آماده است که این لایحه را تصویب نماید البته در برخی از مواد باید اصلاحاتی صورت گیرد .کمیسیون معتقد است که در این مورد باید با مسائل منطقی تر برخورد شود.

عسکر اولادی در پاسخ به این پرسش که توزیع مصالح ساختمانی باید به چه صورت باشد ،اظهار داشت:اگر وزارت بازرگانی توزیع را در سطح خرده به عهده بگیرد از اصل 44 قانون اساسی دور می شود مثلا اگر بخواهد آهن را خود وزارتخانه راسا توزیع کند از پیاده کردن تجارت خارجی باز می ماند.

البته برای این که در توزیع سوءاستفاده نشود ،اتاق بازرگانی و کمیته امور صنفی با تغییراتی بر امر توزیع نظارت می کنند و سعی می شود تا تعاونی ها محل چپاولگری نباشد.

در این زمینه وزارت بازرگانی پیشنهاد می کند که تعاونی سهامی تشکیل شود و این تعاونی ها در هر صنف فراگیر مستضعفین آن صنف باشند.

وی افزود:ما کوشش می کنیم تا بهای سهم هر واحد صنفی را تا حد 10 هزار تومان حتی پائین بیاوریم تا هر واحد صنفی بتواند سهام خریداری نماید.لذا توزیع توسط تعاونی ها که وزارت بازرگانی ،دادگاه صنفی،کمیته صنفی، و اتاق بازرگانی صحت آن را تایید کنند انجام خواهد گرفت .یکی از مهم ترین اهداف این وزارتخانه شکل دادن به تعاونی ها است تا توزیع به طور سالم تری انجام گیرد.

کمبود ها و گرانی

عسکر اولادی در مورد این سوال که کمبودها و گرانی باعث بدبینی مردم نسبت به اصل 44 قانون اساسی شده ،گفت:دولتی کردن تجارت خارجی به هیچ وجه باعث کمبود نشده است بلکه بهانه‌ای شده برای عده ای فرصت طلب که با دو ننگ گرانی  واحتکار سعی می کنند تجارت خارجی را بد جلوه بدهند.البته نارسائی هایی وجود دارد که با بررسی هایی که شده اگر تعاونی ها شکل بگیرد توزیع را به آنها خواهیم سپرد.

وی افزود:در رژیم گذشته این کشور یک بازار مصرفی شده بود که واردات آن بین 240 تا 270 هزار قلم در نوسان بود که پس از انقلاب این اقلام کاهش یافته است که هر چقدر کم شود باز بیش از ظرفیت وزارت بازرگانی است.البته سعی شده است مراکزی را که تشکیل شده تقویت نماییم تا بهتر بتوانند بامر واردات بپردازند ،تا بلکه احتیاجی به بخش خصوصی و تعاونی نباشد.

 بخش خصوصی پیشه ور و زحمت کش

وزیر بازرگانی در مورد فعالیت بخش خصوصی در رابطه با واردات و صادرات گفت:ما به بخش خصوصی پیشه ور و زحمت کش کاری نداریم بلکه دنبال چپاولگران و گرانفروشان هستیم تا دست آنها را کوتاه کنیم.

عسکر اولادی در مورد این سوال که رابطه اقتصادی ایران به سمت بلوک شرق در حرکت است،گفت:ما ضرورت های خود را از کشور هایی وارد می کنیم که شرایط بهتری  برای ما داشته باشند ما بدون هیچ گونه امتیازی کالا را خواهیم خرید و کلا سعی خواهیم کرد از کشور های غیر متعهد کالا بخریم.

عسکر اولادی در پاسخ به این سوال که ایجاد توازن و تعادل در واردات و صادرات غیر نفتی که شرط اصلی برای اقتصاد سالم است چگونه بوجود می آید،گفت:تا زمانی که یک کشور مصرفی باقی بمانیم به چنین توازنی نخواهیم رسید .زیرا شرایطی که باعث ایجاد توازن در واردات و صادرات می شود افزایش تولید و همچنین دوری کردن سه عامل اسراف،تبذیر و تجمل است و تا این سه عامل در جامعه از بین نرود به توازن اقتصادی نخواهیم رسید.

30 شهریور 1370؛ استقبال جمهوری های شوروی از نمایشگاه کالاهای ساخت ایران

در پایان ششمین روز برپایی اولین نمایشگاه اختصاصی جمهوری اسلامی ایران در عشق آباد آمار دیدارکنندگان از این نمایشگاه از مرز 200 هزار تن گذشت.

علیرغم تغییر ساعت دیدار از نمایشگاه ازدحام جمعیت حاکی از علاقه مردم ترکمنستان به کالاهای ساخت ایران است.

تعدادی از مسئولان و تجار سایر جمهوری های شوروی از  جمله ازبکستان،قرقیزستان و اوکراین ومسئولان شهرهای سن پترزبورگ ،لنینگراد و مسکو نیز از مصنوعات ایران در این نمایشگاه دیدن و نسبت به خرید کالاها و ماشین آلات ساخت ایران ابراز علاقه کرده اند.در این خصوص چند تفاهم نامه به امضا رسید و قرار است همزمان با سفر نیازوف ،رئیس جمهوری ترکمنستان به ایران در آخرین روز نمایشگاه قراردادی به ارزش 200هزار دلار به نرخ رسمی برای فروش کالا به یک شرکت دولتی به نام «ترکمن اندترک»منعقد شود.

30 شهریور  1390؛ خصوصی سازی 4 سال خودکفایی در فولاد را به تعویق انداخت

روزنامه «دنیای اقتصاد» در صفحه 3 خود به نقل از وجیه الله جعفری، معاون وزیر صنعت ،معدن و تجارت آورده است :وعده تحقق خودکفایی فولاد به مدت چهار سال به تعویق افتاد.خصوصی سازی و تغییر ساختاری دلیل اصلی آن بوده است .وی در پاسخ به سوال دیگر مبنی بر اینکه آیا در خصوص تامین مالی گروه ملی فولاد توسط گروه اختلاس گر امیر منصور آریا وزارت صنایع سابق معرفی نامه ای برای این شرکت به بانک صهدر کرده بود یا خیر؟اظهار کرد:این مساله به دستگاه های  ذیصلاح مربوط می شود و ما در این بحث ها حضور نداریم.

ستاد بسیج اقتصادی منحل می شود

به گفته معاون بازرگانی داخلی وزارت صمت با منتفی شدن کالا برگ متولی آن یعنی ستاد بسیج اقتصادی به شکل فعلی وجود نخواهدداشت ونیروها و امکانات آن در سایر حوزه های وزارتخانه مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

ثبت 6000 معامله مسکن در روز

براساس گزارش روزنامه دنیای اقتصاد معاملات در بازار مسکن طی هفته های آخر فصل نقل و انتقال به اوج رسیده طوری که هم اکنون روزانه  6 هزار فقره قرارداد ملکی شامل خرید  و اجاره واحد مسکونی در بنگاه های مسکن سراسر کشور تنظیم  و در سامانه رهگیری ثبت می شود که این میزان معامله ملکی  نسبت به اوایل تابستان 10 درصد و نسبت به سال گذشته 20 درصد افزایش یافته است.

فروشنده در انتظار سقوط سکه

در ستون «نبض بازار» که قیمت آپارتمان در آن درج می شود.خبرنگار دنیای اقتصاد نوشته است:از سه ماه گذشته که قیمت سکه شروع به رشد چشمگیر کرد .بسیاری از سرمایه گذارها که در بازار مسکن حضور داشتنداز بازار خارج شدند و نوسانات قیمت سکه در ابتدا هر روز در حال افزایش بود،اما اکنون مدت کوتاهی است که قیمت سکه صعود جدید را تجربه نکرده است به همین خاطر فروشنده ها و سازنده هایی که واحد های مسکونی آماده تحویل به بازار دارند بر لاین باورند که اگر منحنی قیمت سکه نزول کند دوباره مسکن داغ خواهد شد  و آنها در انتظار این رویداد هستند تا قیمت های پیشنهادی فروش را افزایش دهند.

بر اساس این گزارش قیمت پیشنهادی یک واحد 64 متری در حکیمیه تهرانپارس 89 میلیون و 600 هزار،واحد 88 متری در بلوار فردوس 136 میلیون و 400 هزار،واحد 100 متری در جردن 290 میلیون و یک واحد 100 متری در آجودانیه 390 میلیون اعلام شده است.

بهبود بازار

در صفحه 10 روزنامه  گزارش بازار سهام منتشر شده است. در بازار دیروز بازار شاخص با 5/19 واحد افت به 26 هزار و 847 واحد رسید.روز گذشته معامله گران در شرایطی فعالیت خود را آغاز کردند که در صحنه بازار های جهانی نگرانی از بحران مالی در اتحادیه اروپا و وضعیت یونان موجب تضعیف یورو شد که این امر به کاهش نسبی قیمت مواد اولیه خام انجامید .

تداوم افزایش قیمت دلار در بازار داخلی

براساس گزارش روزنامه دنیای اقتصاد در حالی که قیمت دلار در بازارهای جهانی تا حدودی تضعیف شده است اما قیمت آن در بانک مرکزی و بازار آزاد با افزایش مواجه شدوروز گذشته قیمت دلار مرجع با 15 ریال افزایش 10735 ریال تعیین شد. در همین حال قیمت دلار دربازار آزاد با 5 تومان افزایش 1260 تومان بالا رفت .

قیمت ها در بازار سکه داخلی با افت قیمت طلا در بازار های جهانی هم راستا شد و موجب شد تا میزان 3000 تومانی افزایش یافته به قیمت سکه در روز های اخیر دوباره کاسته شده  وقیمت سکه را به 610 هزار تومان برساند.