پیروی بایدن از سیاست ترامپ
به گزارش اقتصادنیوز، در شرایطی که مجمع عمومی سازمان ملل متحد طی روزهای آتی شاهد اولین سخنرانی جو بایدن در مقام ریاست جمهوری ایالات متحده در سازمان ملل متحد خواهد بود، تنش‌های اخیر میان دولت بایدن و متحدانش به یکی از مهم‌ترین پرسش‌های تحلیل‌گرانی مبدل شده که انتظار چنین وضعیتی در همین ماه‌هایی ابتدایی آغاز به کار دولت او را نداشته‌اند.
این گزارش اکوایران با تیتر «افغانستان؛ تکرار یک فراموشی» را ببینید
در همین ارتباط، فرید زکریا، تحلیل‌گر سرشناس سیاسی و امور بین‌الملل با انتشار یادداشتی در روزنامه واشینگتن‌پست با عنوان «آیا بایدن در حال عادی‌سازی سیاست خارجی ترامپ است؟» ضمن بررسی این وضعیت هشدار داده که به نظر می‌رسد علی‌رغم وعده‌های پرشور اولیه، دولت جو بایدن در حوزه بین‌المللی سیاست‌هایی را در پیش گرفته که به نوعی ادامه دهنده جهت‌گیری‌های دولت دونالد ترامپ است.
ادامه ترامپ، نافی اوباما
طی هفته جاری، در روز 21 سپتامبر، جو بایدن اولین نطق خود را در مجمع عمومی سازمان ملل متحد ایراد خواهد کرد. این سخنرانی در مقطع مهمی از دوران ریاست جمهوری بایدن انجام می‌شود و مشخصا تأثیر ویژه‌ای بر نگرش نسبت به ریاست‌جمهوری او در خارج از کشور خواهد داشت. بسیاری از ناظران خارجی پس از گذشت نزدیک به هشت ماه پیگیری سیاست‌ها، لفاظی‌ها و بحران‌ها شگفت زده -و حتی شوکه شده‌اند- چرا که دریافته‌اند سیاست خارجی بایدن ادامه منطقی و وفادار به سیاست دونالد ترامپ و نافی سیاست‌های باراک اوباما است.
این ناامیدی تا حدودی ناشی از شیوه‌ی ناگهانی و یکجانبه‌ی اتخاذ شده از سوی بایدن در خروج نیروهای آمریکایی از خاک افغانستان است. یک دیپلمات آلمانی معتقدست حتی دولت ترامپ بیش از دولت بایدن در این مورد با برلین مشورت کرده است. برخی اقدامات خاص دیگری هم وجود دارد که باعث پدید آمدن چنین گمانه‌ای شده، از جمله انعقاد قرارداد زیردریایی با استرالیا، که به صراحتا خشم فرانسوی‌ها را برانگیخته است.
در درجه اول آمریکا
اما نگرانی‌های فزاینده از این دست مسائل خاص فراتر می‌رود. یک دیپلمات ارشد اروپایی خاطرنشان می‌کند که مواجهه واشینگتن در مورد تمام مسائل، از واکسن گرفته تا محدودیت‌های سفر، صرف نظر از لفاظی‌ها، سیاست‌های بایدن از نظر منطقی تابع همان شعار «در درجه اول آمریکا» بوده است. یک سیاستمدار کانادایی هم معتقدست که برنامه «آمریکایی بخرید» بایدن حتی از طرح ترامپ هم حمایت‌گرایانه‌تر است. با وجود انتقادهای لفظی مکرر از تعرفه‌های وضع شده توسط ترامپ، بایدن تقریبا همه آنها را حفظ کرده و حتی در بسیاری از مواردی که تاریخ‌شان منقضی شده، بار دیگر تمدید شده‌اند. و در حالی که متحدان کلیدی آسیایی همچنان بایدن را تحت فشار قرار داده‌اند تا به مشارکت‌های ترانس پاسیفیک بازگردد، او همچنان منفعل مانده است.
تداوم یک‌جانبه‌گرایی وحشی؛ ادامه راه ترامپ در قبال ایران
از دیگر نمونه‌های بارزی که بایدن تابع سیاست خارجی است، مسئله توافق هسته‌ای با ایران است -که یکی از دستاوردهای مهم دولت اوباما تلقی می‌شود. بایدن در طول مبارزات انتخاباتی مدعی شد خروج ترامپ از این توافق یک اشتباه اساسی بوده و در مقام ریاست‌جمهوری تا زمانی که ایران نیز به تعهدات خود پایبند باشد، به آن متعهد خواهد بود. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی دولت او هم اعمال مجدد تحریم‌های ثانویه ترامپ علیه تهران در عین مخالفت متحدان آمریکا با آن را «یک‌جانبه‌گرایی وحشی» توصیف کرده بود.
اما از زمان بر سر کار آمدن بایدن تاکنون، خبری از بازگشت به توافق نشده و حتی برخی از تحریم‌ها توسط دولت او تمدید شده است. پس از مدت‌ها مخالفت با تلاش برای مذاکره مجدد بر سر توافق، اکنون مقامات بایدن می‌خواهند آن را «بلندمدت‌تر و تقویت» کنند. این استراتژی ترامپ و بایدن در برابر ایران تاکنون ناکام مانده است. ذخایر اورانیوم غنی شده ایران از کمتر از 300 کیلوگرم در سال 2018 به بیش از 3000 کیلوگرم در ماه می رسیده است.
تداوم ناکامی بزرگ در سیاست خارجه ایالات متحده
سیاست در قبال کوبا هم از جمله این نمونه‌هاست. دولت اوباما آنقدر جسارت داشته بود که با یکی از واضح‌ترین ناکامی‌ها در تاریخ سیاست خارجی ایالات متحده مواجه شود. ایالات متحده با منزوی کردن و تحریم کوبا از سال 1960 به دنبال ایجاد تغییر رژیم در آن کشور بود، اما در عوض دولت کمونیستی کوبا را تقویت کرد. فیدل کاسترو با تقلیل تمام مشکلات کوبا به تحریم‌ها، احساسات ناسیونالیستی را برانگیخت و نه تنها سرنگون نشد، بلکه در نهایت بیش از هر رهبر غیرعضو خانواده‌های سلطنتی در قدرت ماند.
همانند نمونه ایران، هزینه این سیاست‌ها را مردم عادی پرداخته‌اند. یکی از ظالمانه‌ترین جنبه‌های سیاست تحریم آمریکا این است که به راحتی به کار گرفته می‌شوند، چرا که رضایت گروه‌های خاصی را واشینگتن جلب می‌کند و خود آمریکایی‌ها از آن آسیبی نمی‌بینند، اما خسارات هولناکی را به فقیرترین و آسیب پذیرترین افراد –میلیون‌ها شهروند معمولی کوبایی و ایرانی- وارد می‌کند که هیچ راهی برای اعتراض و یا پاسخ به آن را در اختیار ندارند.
در حالی که اوباما شروع به کاستن از شدت این سیاست‌ها در قبال کوبا کرد، ترامپ این مسیر را برگرداند و به نظر می‌رسد بایدن ضمن حفظ سیاست ترامپ، حتی بر شدت تحریم‌ها افزوده است. نتیجه رای گیری اخیر مجمع عمومی سازمان ملل متحد در محکومیت تحریم 60 ساله آمریکا، 184 رای موافق در برابر ۲ مخالف بود و اسرائیل تنها کشوری بود که در حمایت از واشینگتن رای داد.
در جستجوی استانداردهای دوگانه
بایدن و تیمش غالبا از ترامپ به دلیل حمله به نظام بین‌المللی مبتنی بر قوانین انتقاد کرده‌اند. اما چگونه می‌توان مدعی بازیابی چنین سیستمی شد، در حالی که حمایت‌گرایی عریان، تحریم‌های یک‌جانبه ، حداقلی از رایزنی با هم‌پیمانان و متحدین وسیاست «در درجه اول آمریکا» در مورد واکسیناسیون و حتی مسافرت را در پیش گرفت؟
هفته پیش، زمانی که در حال بازگشت از اروپا بودم، کارمند خطوط هوایی انگلیس در حال بررسی مدارک من با عصبانیت گفت: «امیدوارم پاسپورت آمریکایی داشته باشی». من در حالی که پاسخ مثبت دادم پرسیدم چرا از پاسخ من احساس آرامش کرد. او پاسخ داد: «اوه، آمریکایی‌ها ورود اروپایی‌ها به کشورشان را به یک کابوس تبدیل کرده‌اند. و این بسیار ناعادلانه به نظر می‌رسد زیرا ما میزان واکسیناسیون بسیار بالاتری داریم و سطوح ابتلای بسیار پایین‌تری از کووید را نسبت به شما داریم». او با عصبانیت گفت: «به نظر می‌رسد در این روزها شما آمریکایی‌ها تنها به دنبال استانداردهای دوگانه‌ای هستید که بدون توجه به نظر دیگران، فقط به شما کمک کند».
لازم نیست این طور باشد. خودخواهی ترامپ باید به عنوان یک انحراف تلقی شود. بایدن می‌تواند از تریبون سازمان ملل برای بازگشت به خاستگاه‌های عمیق بین الملل‌گرایی استفاده کند که بر آن است که کشورها تنها از سر ترس، تطمیع و یا نگرانی‌های امنیتی با آمریکا متحد نمی‌شوند. این کشورها بدین دلیل هم‌پیمان آمریکا می‌مانند، چرا که بهترین روسای جمهوری سیاست‌هایی را تبیین و دنبال کرده‌اند که در عین تامین منافع ایالات متحده، سعی کرده‌اند نظم بین المللی آزادانه، منعطف و مبتنی بر قوانین را ایجاد کنند که یاری‌گر پیشرفت و شکوفایی دیگران هم باشد. اما اگر جو بایدن به روال فعلی خود ادامه دهد، ممکن است روزی مورخان به او به چشم رئیس‌جمهوری نگاه کنند که سیاست خارجی دونالد ترامپ را عادی‌سازی کرد.
