رمزگشایی از ماموریت مهم مسعود پزشکیان/ تاکتیک دولت چهاردهم برای خلع سلاح ترامپ

به گزارش اقتصادنیوز، مسعود پزشکیان در جریان انتخابات ریاست جمهوری اخیر توانست از سد محافظه کاران رد شده و به عنوان جانشین بالقوه ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری فقید ایران تبدیل شود، به ادعای ناظران پزشکیان در شرایطی سکان دار قدرت شد که کابینه احتمالی اش به واسطه تحریم های اعمالی و مشکلات اقتصادی با چالش هایی روبرو است.

ماموریت دشوار آقای رئیس جمهور

آنگونه که  Gulf International Forum مدعی است، انتخابات ریاست جمهوری در بحبوحه چالش های اقتصادی برگزار شد. با فروپاشی برجام، تحریم‌هایی که در ازای محدودیت‌های ایران بر برنامه هسته‌ای مورد مناقشه‌اش برداشته شده بود، دوباره اعمال شد و ارتباط ایران بخشی از بازارهای بین‌المللی قطع و در نتیجه تورم افزایش یافت. با این حال بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران، اقتصاد کشور برای چهارمین سال متوالی رشد مثبت داشته و رشد اقتصادی آن در سال 2023 معادل 5.7 درصد گزارش شده که یکی از بالاترین‌ها نرخ های ثبت شده در خاورمیانه است. با این حال تورم به بالا است: این تورم در ماه مه 2024 به 31.9 درصد رسید، اگرچه این نرخ از 55.5 درصد در ابتدای سال قبل کاهش داشت. با این حال به ادعای ناظران همین تورم بالا یکی از دلایلی بود که شانس پزشکیان برای پیروزی در کارزار ریاست جمهوری را افزایش داد.

در طول فصل مبارزات انتخاباتی، پزشکیان چندین هدف کلیدی را برای مدیریت کشور ارائه کرد. از نظر سیاست خارجی، او به وضوح بر تلاش جهت رفع تحریم ها از طریق تعامل با غرب تاکید دارد. او در عین حال بر لزوم ایجاد تعادل بین شرق و غرب متمرکز است، تا اطمینان حاصل شود که نزدیکی با غرب روابط مثبت تهران با مسکو و پکن را تحت تاثیر قرار نمی دهد. بهبود روابط با کشورهای غربی چالش مهمی را، هم از درون و هم از بیرون به همراه دارد. پزشکیان احتمالاً با مخالفت هایی در داخل برای اجرایی کردن ابتکارات جدید خود در عرصه سیاست خارجی روبرو است. این به معنای نتایج منفی بالقوه انتخابات در اروپا و آمریکای شمالی نیست که می تواند روابط تهران با غرب را به شکلی منفی تحت تاثیر قرار دهد. شواهد حکایت از آن دارد که شانس ترامپ برای بازگشت به کاخ سفید افزایش یافته؛ گزاره ای که هرگونه تلاش برای بهبود روابط بین واشنگتن و تهران در دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ را دشوارتر خواهد کرد.

به ادعای گروهی از ناظران، نقاطی از برجام که به شکست توافق در سال 2018 کمک کرد، نشان داد که نه ایران و نه ایالات متحده این توافق را برای منافع خود کافی نمی‌دانستند.

با این وجود، مذاکرات موفقیت‌آمیزی که زمینه ساز توافق شد، پیروزی نادری برای دو بازیگر به ارمغان آورد. حالا پزشکیان قصد دارد برجام را به عنوان بستری برای لغو تحریم‌های آمریکا احیا کند. چالش دیگر اصلاح روابط با گروه ویژه اقدام مالی (FATF) است که ایران را در لیست سیاه قرار داده و باعث شده بسیاری از کشورها از تراکنش های بانکی با ایران خودداری کنند.

مراسم تحلیف پزشکیان برای پایان ژوئیه برنامه ریزی شده و پس از آن دو هفته فرصت دارد تا کابینه خود را معرفی کند. در حال حاضر هماهنگی ها در حال انجام است. محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه پیشین در 21 تیرماه عنوان ریاست شورای ویژه دولت آینده را عهده دار شد.

پزشکیان در جریان مناظره های تلویزیونی اعلام کرد که ادعا نمی کند در همه امور متخصص است. در عوض، او تاکید کرد برای رسیدگی به مشکلات کشور به متخصصان و تکنوکرات ها تکیه خواهد کرد. اخیراً شورای راهبردی درخواست کرده که انجمن اقتصاددانان به همراه اتاق های بازرگانی، دانشگاه ها و مراکز علمی، کارشناسانی را برای رسیدگی به سبدهای دولتی ارائه دهند. هدف این رویکرد کمک به تهیه فهرست نهایی اعضای کابینه برای تصویب است.

در چنین شرایطی گروهی مدعی اند که دولت تازه نفس شاید در عرصه سیاست خارجی نتواند تمامی اهدافش را محقق کند. پزشکیان باید کابینه ای متنوع تعریف کرده تا بتواند رای عدم اعتماد مجلس را داشته باشد و از قدرت کافی برای مذاکره با غرب برخوردار باشد.